Obchody wydarzeń grudniowych. IPN: "Wolna Polska nie rozliczyła sprawców Grudnia'70" [GALERIA]

Fot. Dariusz Gorajski  

W poniedziałek pod pomnikiem Ofiar Grudnia 1970 roku na Cmentarzu Centralnym szczeciński Instytut Pamięci Narodowej zorganizował obchody wydarzeń sprzed 54 lat. Podczas uroczystości przypomniano, że osoby, które były odpowiedzialne za krwawe rozprawienie się z protestującymi, nie zostały ukarane za swoje czyny.  

- W Szczecinie zginęło 16 osób, zatrzymano 612 osób, a tysiące było represjonowanych - mówiła Bożena Żwirblińska, prezes Stowarzyszenia "Grudzień '70/Styczeń '71". - Do dzisiaj rodziny ofiar nie mogą pogodzić się z tym, że ich najbliżsi chowani byli w haniebny sposób, bez obecności księdza, w towarzystwie esbeków, przy świetle reflektorów milicyjnych radiowozów. Czasami tylko pochówki odbywały się z udziałem najbliższej rodziny, którą dowoziła SB. To były pochówki, nie pogrzeby. 

Bożena Żwirblińska oceniła, że pamięć o ofiarach komunistycznych represji jest ważna zwłaszcza teraz, gdy "przywraca się przywileje i emerytury esbeckim oprawcom". A ofiary systemu, które jeszcze żyją, to często ludzie schorowani, z nędznymi emeryturami. 

- Dokładnie 54 lata temu władza komunistyczna strzelała do robotników Wybrzeża, Szczecina, Gdańska, Gdyni, Elbląga, Słupska - przypomniał dyrektor szczecińskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej Krzysztof Męciński. - W tamtym czasie robotnicy wystąpili z walką o godne życie. Komunistyczna władza tuż przed samymi świętami drastycznie podniosła ceny najpotrzebniejszych produktów. W samym Szczecinie zginęło 16 osób, łącznie protesty grudnia 1970 roku pochłonęły 45 osób. Nie jesteśmy w stanie dokładnie powiedzieć, ile osób zostało poszkodowanych, bo przecież w tamtym czasie, gdy udzielano pomocy, lekarze, mając świadomość, że te osoby dotkną represje komunistycznych władz, często nie wpisywali ich do księgi przyjęć. Nigdy nie poznamy pełnej listy osób poszkodowanych. 

Historyk dodał, że najmłodszą ofiarą w Szczecinie była szesnastoletnia Jadwiga Kowalczyk. W grudniu 1970 była uczennicą. Zaledwie dwa miesiące  starszy od niej był Stefan Sawicki, który uczył się w Zasadniczej Szkole Budowy Okrętów. Zginął, idąc do szkoły. 

- Musimy pamiętać, że wolna Rzeczpospolita nie rozliczyła osób odpowiedzialnych za tę zbrodnię - podkreślił Krzysztof Męciński. - Proces sądowy toczył się blisko 20 lat i osoby takie jak kat Trójmiasta, wicepremier Kociołek, zostały uniewinnione. Wojciech Jaruzelski, ówczesny minister obrony narodowej, był chowany z ceremoniałem wojskowym. 

Uczestnicy obchodów zatrzymali się na krótko przy każdym nagrobku ofiar Grudnia'70, jakie znajdują się na Cmentarzu Centralnym. W tym przy odnowionym w tym roku przez IPN nagrobku najstarszej ofiary tamtych wydarzeń, Juliana Święcickiego. Julian Święcicki, urodzony w Worochcie w województwie stanisławowskim, mieszkający w naszym mieście od 1945 roku, w grudniu 1970 roku był już emerytem. Został śmiertelnie raniony 17 grudnia 1970 r. w okolicach Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Szczecinie. 

We wtorek kolejna odsłona obchodów. Na g. 10 zaplanowano mszę św. w intencji ofiar Rewolty Grudniowej w kościele pw. św. Stanisława Kostki przy pl. Matki Teresy z Kalkuty. O g. 12 rozpocznie się uroczystość pod bramą Stoczni Szczecińskiej przy ul. Andrzeja Antosiewicza. Potem nastąpi przemarsz na plac Solidarności. ©℗

(as)