W pewnym urzędzie pojawiła się kontrowersja, jak zapisać nazwę ulicy noszącą imię dwóch świętych – Piotra i Pawła. Jedni twierdzili, że słowo świętych trzeba zapisać w pełnym brzmieniu: Świętych Piotra i Pawła, inni – że podwojonym skrótem, skoro przymiotnik występuje w liczbie mnogiej: św. św. Piotra i Pawła, a jeszcze inni – że wystarczy jeden skrót: św. Piotra i Pawła.
Większość miała rację. Nazwa, w której przymiotnik zapisany jest w pełnym brzmieniu: Świętych Piotra i Pawła, nie budzi ortograficznych wątpliwości i wygląda najlepiej. Rację mieli także ci, którzy twierdzili, że świętych to liczba mnoga, więc skrót trzeba podwoić: św. św. Piotra i Pawła. Mylili się tylko ci, który myśleli, że słowo świętych można zapisać skrótem pojedynczym, bo skoro św. stoi przed dwoma imionami, to na pewno mówi o świętych.
W zasadzie słusznie, chodzi jednak o to, by zapis publiczny był poprawny. Reguła dotycząca pisowni skrótów mówi, że dla oznaczenia liczby mnogiej wyrazu stosujemy skróty podwojone. Możemy to zrobić na dwa sposoby. W skrótach jednoliterowych łączymy pierwsze litery, a na końcu stawiamy kropkę: oo. = ojcowie (jezuici), pp. = państwo (panowie, panie), ss. = siostry (synowie, strony). W skrótach wieloliterowych powtarzamy skrót, po każdym stawiamy kropkę i rozdzielamy spacją: św. św. = święci, dyr. dyr. = dyrektorzy, prof. prof. = profesorowie, kol. kol. = koledzy, ks. ks. = księża.
Wyrazy w liczbie pojedynczej skracamy na dwa w sposoby: albo odrzucamy część liter i po ostatniej stawiamy kropkę: lic. = licencjat, prof. = profesor, dot. = dotyczy, pl. = plac, albo zapisujemy pierwszą (czasami środkową) i ostatnią literę bez kropki: dr = doktor, wg = według, mjr = major, płk = pułkownik. Czasem (bardzo rzadko) skracamy wyraz, usuwając ze środka część liter i wstawiając łącznik: z-ca = zastępca, d-ca = dowódca, s-ka = spółka. Trzeba jednak uważać, by nie wpaść w pułapkę i nie skracać bez potrzeby. Tak robią ci, którzy cząstkę wice- „skracają” do postaci v-ce (co tu się skróciło?!), zapominając, że pisze się ją z rzeczownikiem łącznie: wicedyrektor.
Gdy chcemy skrócić całe wyrażenie, zapisujemy pierwsze litery, a na końcu stawiamy kropkę: cdn. = ciąg dalszy nastąpi, pt. = pod tytułem. Ale gdy któryś wyraz całego wyrażenia zaczyna się od samogłoski, to stawiamy kropkę po każdej literze i nie robimy spacji: p.n.e. = przed naszą erą, b.u. = bez uwag, o.o. = ograniczona odpowiedzialność, m.in. = między innymi. Warto też pamiętać, że do skracania rodzimych wyrazów nie stosujemy ukośnika, więc wyrażenie do spraw skracamy do postaci ds., a nie d/s, że wyżej wymieniony to ww., a nie w/w. Więcej przykładów i szczegółów można znaleźć w „Wielkim słowniku ortograficznym” PWN (dostępnym też na stronie sjp.pwn.pl), a także w słownikach skrótów i skrótowców.
A wracając do dylematu urzędników: skracanie wyrazów musi przynosić wymierne korzyści. Z dwóch poprawnie zapisanych nazw ulicy: Świętych Piotra i Pawła i św. św. Piotra i Pawła wybrałabym tę pierwszą, bo jest niekontrowersyjna i tylko o jeden znak (licząc spację) dłuższa.
Ewa Kołodziejek
