Miejsce: Kino Pioner 1907
Czas: 09.01.2026 - 15.01.2026
Przegląd klasycznych filmów Jima Jarmuscha.
9 stycznia godz. 19.30 | NIEUSTAJĄCE WAKACJE, reż. Jim Jarmusch, 75 min., 1980, USA
Film Jima Jarmuscha jest portretem pokolenia postpunka. Dwa i pół dnia z życia Alliego Parkera, chłopaka, który nie skończył szkoły, nie pracuje, nie ma domu, i który mówi o sobie: „Jestem w pewnym sensie turystą… turystą na nieustających wakacjach”. Miejscem, które „zwiedza” podczas niekończących się włóczęg, jest Nowy Jork, a dokładnie jego „złe”, peryferyjne, zdegradowane dzielnice.
Nieustające wakacje to pierwszy pełnometrażowy i zarazem w pełni autorski film Jima Jarmuscha.
10 stycznia godz. 18 | INACZEJ NIŻ W RAJU, reż. Jim Jarmusch, 89 min., 1984, USA, RFN
Kultowy film Jarmuscha, jeden z najwspanialszych filmowych portretów outsiderów. Rzecz o nudzie, alienacji i dryfowaniu przez życie, a nawet pochwał bierności – wszak bohaterowie tej opowieści ponoszą porażkę wówczas, gdy ulegną złudzeniu, że życie i kino wymagają zwrotów akcji. Jarmusch pokazuje ludzi żyjących „na poboczu”, a przy tym nie dramatyzuje na siłę ich losów, którymi rządzi przypadek.
11 stycznia godz. 18.45 | POZA PRAWEM, reż. Jim Jarmusch, 107 min., 1986, USA
Kultowa czarna komedia Jarmuscha, której akcja rozgrywa się na amerykańskim Południu. Amerykańskie Południe to obszar spenetrowany przez Tennesse Williamsa i amerykańskie „czarne” kryminały z lat czterdziestych. Poza prawem jawi się w tym kontekście, jako ostentacyjny anty-kryminał. Sam Jarmusch nazwał go zresztą komedią neo-bit-noir, bazującą na kontraście pomiędzy oczekiwaniami rutynowej percepcji, a ostentacyjną odmową ich spełniania.
Oryginalny tytuł: Down by Law to wyrażenie slangowe, mające kilka znaczeń – być outsiderem; nie przejmować się niczym; być chłodnym, spokojnym, a wreszcie – być „poza prawem”.
12 stycznia godz. 19 | MYSTERY TRAIN, reż. Jim Jarmusch, 113 min., 1989, USA, Japonia
Mystery Train ma strukturę puzzli, jest rozsypaną układanką, której pełen obraz tworzy się w głowie widza. Jak zwykle u Jarmuscha nie chodzi o akcję, fabułę, konflikty. Przeciwnie – reżyser ostentacyjnie pokazuje brak konfliktów lub ich pozorność, nic-nie-dzianie-się lub dzianie się pozbawione znaczenia i puenty. W przeciwieństwie jednak do wcześniejszych filmów, w których najważniejsze były ludzkie czyny i gesty, głównym bohaterem Mystery Train jest czas, bowiem Jarmuscha fascynuje możliwość pokazywania w kinie symultaniczności wydarzeń.
13 stycznia godz. 18.45 | NOC NA ZIEMI, reż. Jim Jarmusch, 1991, 129 min., USA, Wielka Brytania, Niemcy, Japonia, Francja
5 taksówek. 5 miast. Jedna noc. Podróż z bohaterami podszytego czarnym humorem, zanurzonego w świetle miejskich latarni i neonów filmu, rozpoczynamy wieczorem w Los Angeles, by podążać przez nocny Nowy Jork, Paryż, Rzym i przywitać blady, zimowy świt w Helsinkach. Kierowców i pasażerów łączy na chwilę szczególna więź – taksówki to konfesjonały, miejsca, w których nieoczekiwanie przecinają się ścieżki ludzi pochodzących z różnych światów, mających inny status i inne marzenia.
14 stycznia godz. 18.45 | TRUPOSZ, reż. Jim Jarmusch, 121 min., 1995, USA, Niemcy, Japonia
„Psychodeliczny western”, jak nazwał Truposza sam Jim Jarmusch, to zaskakująca w dorobku amerykańskiego reżysera podróż w czasie. Czarno-biały Truposz to jeden z najmroczniejszych filmów Jarmuscha, a charakterystyczne dla reżysera komediowe tony tym razem ustępują chropowatym gitarowym riffom Neila Younga, wnoszącym do jarmuschowego świata niepokój. Ale podobnie, jak wiele innych dzieł Amerykanina, i to jest artystycznym spotkaniem na szczycie.
15 stycznia godz. 19.30 | KAWA I PAPIEROSY, reż. Jim Jarmusch, 95 min., 2003, USA
Ten film powstał dla przyjemności – mówił po latach Jim Jarmusch, porównując strukturę złożonej z 11 epizodów Kawy i papierosów, do muzycznego albumu, zawierającego jedenaście piosenek. Każda jest o czymś innym, ale słuchane po kolei tworzą niepowtarzalną, wspólną aurę. Ich motywem przewodnim są oczywiście kofeina i nikotyna: nieodzowni towarzysze mniej lub bardziej istotnych rozmów i krótkich przerw. Bo bardziej, niż smakiem, kawa i papierosy pozwalają delektować się oferowanym w pakiecie z nimi czasem. Ten realizowany z doskoku, przez kilkanaście lat, najbardziej znany film Jarmuscha, ma w sobie fantazję, lekkość i humor. Komediowe, czarno-białe scenki trwają dokładnie tyle, ile zajmuje wyskoczenie na dymka, czy wypicie filiżanki czarnego naparu. „Jesteśmy pokoleniem kawy i papierosów” – mówi w jednej ze scen Tom Waits i dziś, gdy papieros nie może spotkać się już przy stoliku z kawą, ta deklaracja nieoczekiwanie smakuje nostalgią.
