Zazwyczaj artykuły, które dla Państwa przygotowuję, kręcą się wokół tematyki rodzinnej i spadkowej, tym razem będzie podobnie. Dziś przygotowałam dla Państwa kilka słów o rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobku, co może okazać się rozwiązaniem korzystnym dla małżonków.
Czym jest tego rodzaju ustrój majątkowy? Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobku stanowi alternatywę dla ustawowej wspólności majątkowej, która umożliwia każdemu z małżonków niezależne zarządzanie swoimi aktywami w trakcie trwania małżeństwa, a jednocześnie zapewnia sprawiedliwe rozliczenie na wypadek rozwodu lub śmierci jednego z nich. Ustrój ten ma wiele zalet, ale niesie również pewne ryzyka.
Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobku została uregulowana w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (k.r.o.). W tym ustroju każdy z małżonków posiada osobny majątek, nad którym ma pełną swobodę dysponowania, co odróżnia go od wspólności majątkowej. Jednak w momencie rozwodu lub śmierci jednego z małżonków dochodzi do wyrównania dorobku, co oznacza, że ten z nich, który zgromadził mniejszy majątek, ma prawo do rekompensaty.
– Swoboda w zarządzaniu majątkiem – Każdy z małżonków może samodzielnie podejmować decyzje dotyczące swojego majątku, bez konieczności uzyskiwania zgody drugiej strony.
– Ochrona przed długami współmałżonka – W przeciwieństwie do wspólności majątkowej, w przypadku tego ustroju długi jednego z małżonków nie obciążają automatycznie drugiego.
– Sprawiedliwe rozliczenie po zakończeniu małżeństwa – Osoba, która z powodu np. opieki nad dziećmi nie miała możliwości rozwijania kariery zawodowej i gromadzenia majątku, nie zostanie pokrzywdzona po rozwodzie.
– Minimalizacja konfliktów majątkowych w trakcie trwania małżeństwa – Małżonkowie mają jasno określoną niezależność finansową, co zmniejsza ryzyko nieporozumień w kwestiach finansowych.
– Zależność od indywidualnej sytuacji finansowej – Jeśli jedno z małżonków posiada znacznie większe dochody i skuteczniej pomnaża majątek, może czuć się pokrzywdzone koniecznością wyrównania dorobku.
– Potencjalne trudności w ustaleniu rzeczywistego dorobku – Spory dotyczące wysokości majątku każdego z małżonków mogą prowadzić do długotrwałych procesów sądowych.
– Konieczność precyzyjnego dokumentowania majątku – Aby uniknąć problemów przy rozliczeniach, każdy z małżonków powinien prowadzić szczegółową dokumentację swoich aktywów i inwestycji.
W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 2010 r. (sygn. akt IV CSK 21/10) podkreślono, że wyrównanie dorobku powinno być przeprowadzone w sposób zapewniający realną rekompensatę dla małżonka o niższych dochodach, co stanowi jeden z kluczowych elementów sprawiedliwego podziału.
W innej sprawie (wyrok SN z dnia 20 lutego 2019 r., sygn. akt I CSK 752/18) sąd uznał, że samo istnienie rozdzielności majątkowej nie oznacza, że małżonek, który osiągał niższe dochody, pozostaje bez zabezpieczenia na przyszłość, gdyż mechanizm wyrównania dorobku ma na celu eliminację takich nierówności.
Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobku to ustrój, który łączy elastyczność finansową z mechanizmem zapewniającym sprawiedliwe rozliczenie na wypadek zakończenia małżeństwa. Jest to rozwiązanie szczególnie korzystne dla osób, które chcą unikać wspólnoty majątkowej, ale jednocześnie zależy im na zapewnieniu zabezpieczenia finansowego drugiej stronie. Niemniej jednak wybór tego ustroju wymaga świadomej decyzji i dbałości o precyzyjne dokumentowanie majątku, aby uniknąć nieporozumień w przyszłości.
Adwokat Agnieszka JUCHNO-MARCJAN
