Jesień przyszła nieodwołalnie. W związku z tym możemy mieć do czynienia z większą ilością infekcji, chorób itp. To z kolei powoduje konieczność szukania i uzyskania pomocy w przychodniach, szpitalach i innych podmiotach medycznych.
Choroba często czyni pacjenta bezradnym w sytuacji, gdy zdany jest na innych i gdy za wszelką cenę szuka w różnych miejscach możliwości leczenia. Często diagnostyka i leczenie odbywają się w różnych ośrodkach zdrowia i są wykonywane przez różnych lekarzy. Każdy chory człowiek, każdy z nas, chciałby, aby odbywało się to zarówno jak najlepiej, najrzetelniej i jak najmniej stresująco. W końcu sama choroba jest stresem i napotykanie sytuacji potęgujących stres wpływa nie tylko na samopoczucie, ale także na wyniki leczenia.
Jednym z elementów, które mają na celu zmniejszenie stresu związanego z diagnostyką i leczeniem, są Prawa pacjenta. Mówią one także o tym, czego możemy żądać od pracowników służby zdrowia, bez względu na miejsce wykonywania świadczeń. Poniżej przedstawiam wyciąg ze zbioru Praw pacjenta, z krótkim opisem.
I. Prawo Pacjenta do świadczeń zdrowotnych
1. Pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej. Co to oznacza w praktyce? Oznacza to, iż pacjent ma być leczony według najnowszej wiedzy medycznej, a diagnostyka ma być prowadzona w taki sposób, by jak najszybciej wdrożyć odpowiednie metody leczenia.
2. Pacjent ma prawo do natychmiastowego udzielenia świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia.
II. Prawo Pacjenta do informacji
1. Pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy ma prawo do uzyskania przystępnej informacji od lekarza o swoim stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia, rokowaniu.
2. Lekarz może być zwolniony z tego obowiązku wyłącznie na żądanie Pacjenta.
3. Lekarz może udzielać powyższych informacji innym osobom tylko za zgodą Pacjenta.
Dokumentacja medyczna jest nie tylko informacją, co zostało wykonane, ale jest też odnośnikiem dla badań i leczenia w przyszłości. Dlatego bardzo ważne jest uzyskanie wszelkich możliwych informacji (wyników i opisów badań, wyników badań laboratoryjnych, zapisany komentarz lekarza do analizowanych przez niego informacji medycznych, opis zabiegów diagnostycznych i operacyjnych itp.).
W przypadku informacji medycznej napisanej odręcznie, gdy istnieją trudności z jej odczytaniem, pacjent ma prawo żądać informacji napisanej w taki sposób, aby treść nie budziła wątpliwości czytającego. Gdy lekarz prowadzący aktualnie leczenie potrzebuje informacji medycznej od lekarza leczącego wcześniej, ten powinien ją udostępnić dla dobra chorego.
III. Prawo do tajemnicy informacji z nim związanych
1. Osoby wykonujące zawód medyczny są zobowiązane zachować w tajemnicy informacje związane z Pacjentem, w szczególności ze stanem zdrowia Pacjenta.
2. Przepisu nie stosuje się wówczas, gdy Pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę na ujawnienie tajemnicy.
3. Osoby wykonujące zawód medyczny, udzielające świadczeń zdrowotnych są związane tajemnicą również po śmierci Pacjenta.
IV. Prawo Pacjenta do wyrażania zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych
1. Pacjent ma prawo do wyrażenia zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowy takiej zgody po uzyskaniu odpowiedniej informacji.
2. Pacjent, w tym małoletni, który ukończył 16 lat, ma prawo do wyrażenia zgody na przeprowadzenie badania lub udzielnie innych świadczeń zdrowotnych przez lekarza.
3. Przedstawiciel ustawowy pacjenta małoletniego, całkowicie ubezwłasnowolnionego lub niezdolnego do świadomego wyrażenia zgody, ma prawo do wyrażenia zgody, o której mowa w punkcie 1. W przypadku braku przedstawiciela ustawowego prawo to, w odniesieniu do badania, może wykonać opiekun faktyczny.
Zgoda na udzielanie świadczeń medycznych, poza trybem „ostrym”, gdy chodzi o ratowanie życia, musi być wrażona w postaci pisemnej.
V. Prawo do poszanowania intymności i godności Pacjenta
1. Pacjent ma prawo do poszanowania intymności i godności, w szczególności w czasie udzielania mu świadczeń zdrowotnych.
2. Prawo do poszanowania godności obejmuje także prawo do umierania w spokoju i godności.
3. Przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych może być obecna osoba bliska
Prawo to zabezpiecza intymność pacjenta m.in. w takich sytuacjach, jak badanie przy łóżku chorego czy omawianie jego sytuacji i stanu zdrowia. Nie może się to odbywać w obecności innych pacjentów czy osób postronnych.
VI. Prawo Pacjenta do dokumentacji medycznej
1. Pacjent ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych.
2. Pacjent ma prawo do zapewnienia ochrony danych zawartych w dokumentacji medycznej oraz innych związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych.
VII. Prawo Pacjenta do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza
1. Pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy mogą wnieść sprzeciw wobec opinii albo orzeczenia lekarza. Oznacza to, iż w razie braku zrozumienia decyzji lekarza czy jakichkolwiek wątpliwości pacjent ma prawo do uzyskania informacji od innego specjalisty w danej dziedzinie lub zmiany lekarza.
Skargi dotyczące sposobu leczenia należy kierować w pierwszej kolejności do: dyrektora/kierownika podmiotu leczniczego, rzecznika odpowiedzialności zawodowej lekarzy Okręgowej Izby Lekarskiej lub Rzecznika Praw Pacjenta.
Prawa pacjenta reguluje:
Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. z dnia 31 marca 2009 r.). ©℗
prawnik Joanna ŚWIĄTEK-WOJNAROWSKA
