W dzisiejszym artykule pragnę Państwu przybliżyć tematykę domów pomocy społecznej. Kwestie dotyczące skierowania do domów pomocy społecznej są regulowane przez przepisy zawarte w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Zgodnie z art. 54 ust. 1 tej ustawy, osoba, która ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymaga całodobowej opieki i nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować, a jednocześnie nie można jej zapewnić odpowiedniej pomocy w formie usług opiekuńczych, ma prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej.
Należy pamiętać, że umieszczenie w DPS powinno być ostatecznym rozwiązaniem, poprzedzonym analizą możliwości udzielenia pomocy w miejscu zamieszkania oraz oceną sytuacji rodzinnej osoby potrzebującej. Domy pomocy społecznej pełnią funkcję zastępczą wobec rodziny, w sytuacjach, gdy nie jest ona w stanie zapewnić opieki bądź w przypadku jej braku.
Decyzja o skierowaniu do DPS wiąże się z przeprowadzeniem oceny zdrowia osoby wnioskującej oraz analizą dostępności pomocy środowiskowej, w szczególności opieki w miejscu zamieszkania. Jeśli nie ma możliwości zapewnienia odpowiednich usług opiekuńczych, uruchamiana jest procedura skierowania do DPS.
Zgodnie z art. 56 ustawy o pomocy społecznej, domy pomocy społecznej dzielą się na placówki dla:
• Osób starszych,
• Osób przewlekle somatycznie chorych,
• Osób przewlekle psychicznie chorych,
• Dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną,
• Dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną,
• Osób z niepełnosprawnością fizyczną,
• Osób uzależnionych od alkoholu.
Osoby są kierowane do odpowiednich typów domów, najbliższych dla ich miejsca zamieszkania. W przypadku braku miejsc, osoby trafiają na listę oczekujących. Jeśli przewidywany czas oczekiwania przekracza trzy miesiące, można złożyć wniosek o umieszczenie w innym domu tego samego typu, znajdującym się możliwie najbliżej.
Postępowanie o skierowanie do DPS rozpoczyna się na wniosek osoby zainteresowanej lub jej opiekuna prawnego. Jeśli osoba jest ubezwłasnowolniona, konieczne jest postanowienie sądu. Wniosek składa się w ośrodku pomocy społecznej właściwym dla miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o skierowanie.
Po złożeniu wniosku, pracownik socjalny przeprowadza wywiad środowiskowy w celu oceny sytuacji osobistej, dochodowej i rodzinnej osoby wnioskującej. Wywiady są także przeprowadzane z krewnymi, aby ustalić wysokość ich ewentualnej opłaty za pobyt członka rodziny w DPS.
W nagłych przypadkach, związanych ze zdarzeniami losowymi, osoba może być skierowana do DPS poza kolejnością, z obowiązkiem uzupełnienia brakującej dokumentacji.
Pobyt w DPS jest odpłatny. Mieszkaniec domu pokrywa do 70% swojego dochodu, a w przypadku dzieci, przedstawiciel ustawowy ponosi opłatę z dochodów dziecka. Jeżeli mieszkaniec nie jest w stanie pokryć pełnej kwoty, opłatę wnoszą kolejno: małżonek, zstępni (dzieci, wnuki) oraz wstępni (rodzice, dziadkowie), pod warunkiem że spełniają odpowiednie kryteria dochodowe. Jeśli opłata nie zostanie uiszczona przez te osoby, koszty pokrywa gmina.
Średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w DPS ustala odpowiedni organ (wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta lub marszałek województwa) i ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym do końca marca każdego roku.
Na wniosek osoby wnoszącej opłatę, istnieje możliwość częściowego lub całkowitego zwolnienia z jej uiszczania po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego.
adwokat Agnieszka JUCHNO-MARCJAN
