W dzisiejszym artykule pragnę w kilku słowach przybliżyć Państwu prawidła jakimi rządzi się fundacja rodzinna. Choć jest tworem stosunkowo nowym, w innych krajach rozwiązanie to cieszy się sporym zainteresowaniem, stanowiąc ciekawą alternatywę dla zapewnienia stabilnych warunków prawnych dla sukcesji wypracowanego przez nas majątku.
Ogólnie rzecz ujmując, fundacja rodzinna to struktura prawna umożliwiająca tworzenie organizacyjnych ram dla długoterminowego zarządzania biznesem i ochrony majątku, z perspektywą trwającą więcej niż jedno pokolenie, bez konieczności angażowania spadkobierców w zarządzanie. Jest to narzędzie, które pozwala na realizację świadczeń dla beneficjentów bez naruszania integralności majątku rodzinnego oraz utrzymania płynności finansowej firm, w których fundacja posiada udziały.
Fundacja rodzinna umożliwia formalne oddzielenie spraw biznesowych od rodzinnych i ma na celu zapewnienie środków finansowych dla rodziny, realizację wizji fundatora oraz zachowanie wartości, które fundator przyjął w prowadzeniu biznesu. Dzięki fundacji rodzinnej możliwe jest zachowanie ciągłości działania przedsiębiorstwa przez pokolenia oraz zabezpieczenie finansowe dla beneficjentów.
Jak założyć fundację rodzinną?
• Oświadczenie przed notariuszem – fundator musi złożyć oświadczenie o ustanowieniu fundacji przed notariuszem w formie aktu założycielskiego lub testamentu.
• Statut fundacji -należy sporządzić statut fundacji w formie aktu notarialnego, określając zasady działania fundacji.
• Przekazanie majątku fundacja musi zostać wyposażona w majątek o wartości co najmniej 100 tys. zł.
• Rejestracja – fundacja musi zostać zarejestrowana w rejestrze fundacji rodzinnych.
Fundatorem może być osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, czyli mająca prawo swobodnie dysponować swoim majątkiem. Fundację ustanowioną w akcie założycielskim może założyć kilku fundatorów, natomiast fundacja ustanowiona w testamencie może mieć tylko jednego fundatora.
Beneficjentem fundacji rodzinnej mogą być osoby fizyczne (najczęściej członkowie rodziny), ale również organizacje pozarządowe prowadzące działalność pożytku publicznego.
Dochody i majątek fundacji mogą być wykorzystywane m.in. na pokrycie kosztów utrzymania, kształcenia lub leczenia beneficjentów, a także na realizację celów statutowych organizacji pożytku publicznego.
Co ciekawe fundator ma dużą swobodę w określeniu zasad funkcjonowania fundacji rodzinnej oraz jej celów. Celem może być m.in. zapewnienie nieprzerwanego działania firmy oraz zabezpieczenie środków do życia dla członków najbliższej rodziny. Fundacja rodzinna może być ustanawiana na czas określony lub nieokreślony.
Majątek fundacji może obejmować mienie należące do fundatora lub fundatorów, w tym udziały i akcje spółek. Fundator musi wyposażyć fundację w majątek o wartości co najmniej 100 tys. zł.
Należy również zapamiętać, że fundacja rodzinna nie służy do prowadzenia działalności gospodarczej. Może jednak wyjątkowo prowadzić działalność związaną z obrotem majątkiem, najmem, udzielaniem pożyczek spółkom, w których posiada udziały, obrotem walutą obcą na potrzeby płatności związanych z działalnością fundacji oraz działalnością rolniczą.
Fundacja rodzinna to z pewnością bardzo ciekawe rozwiązanie, któremu warto się przyjrzeć – do czego Państwa gorąco zachęcam.
adwokat Agnieszka JUCHNO-MARCJAN
