Program Operacyjny „Rybactwo i Morze” na lata 2014–2020, który finansowany jest z Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (EFMR), wchodzącego w skład Europejskich Funduszy Strukturalnych i Inwestycyjnych (EFSI), został zatwierdzony przez Komisję Europejską decyzją z dnia 22 października 2015 r. Polsce przyznano ponad 531 milionów euro, co wraz z wkładem z budżetu krajowego (ok. 179 mln euro) daje blisko 710 mln euro. Oznacza to, że nasz kraj znalazł się w czołówce państw, które otrzymały najwięcej środków – zajmuje pod tym względem 4. miejsce. Obecnie przyznane wsparcie jest wykorzystywane, dając nowe możliwości i szansę na rozwój szeroko rozumianemu sektorowi rybackiemu.
Europejski Fundusz Morski i Rybacki przyczynia się do realizacji strategii „Europa 2020”, a także do wdrażania Wspólnej Polityki Rybołówstwa. Dąży do realizacji unijnych priorytetów w zakresie zrównoważonego rozwoju rybołówstwa i akwakultury oraz działań z nimi związanych. Stanowią one odzwierciedlenie odpowiednich celów tematycznych, o których mowa w rozporządzeniu (UE) nr 1303/2013. Te cele to:
1) promowanie rybołówstwa zrównoważonego środowiskowo, zasobooszczędnego, innowacyjnego, konkurencyjnego i opartego na wiedzy poprzez: zmniejszenie wpływu rybołówstwa na środowisko morskie, w tym unikanie i redukcję, w jak największym stopniu, niechcianych połowów; ochronę i odbudowę ekosystemów wodnych i ich różnorodności biologicznej; zapewnienie równowagi pomiędzy zdolnością połowową a dostępnymi uprawnieniami do połowów; podnoszenie konkurencyjności i rentowności przedsiębiorstw z sektora rybołówstwa, w tym floty łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego, oraz poprawę bezpieczeństwa i warunków pracy; wspieranie wzmacniania rozwoju technologicznego oraz innowacji, w tym zwiększania efektywności energetycznej, i transferu wiedzy; rozwój szkoleń zawodowych, nowych umiejętności zawodowych i uczenia się przez całe życie,
2) wspieranie akwakultury zrównoważonej środowiskowo, zasobooszczędnej, innowacyjnej, konkurencyjnej i opartej na wiedzy poprzez: wspieranie wzmacniania rozwoju technologicznego, innowacji i transferu wiedzy; zwiększenie konkurencyjności i rentowności przedsiębiorstw z sektora akwakultury, w tym poprawę bezpieczeństwa i warunków pracy, w szczególności w małych i średnich przedsiębiorstwach; ochronę i odbudowę wodnej różnorodności biologicznej oraz wspieranie ekosystemów związanych z akwakulturą i promowanie zasobooszczędnej akwakultury; propagowanie akwakultury o wysokim poziomie ochrony środowiska oraz o wysokim poziomie zdrowia i dobrostanu zwierząt, a także promowanie zdrowia i bezpieczeństwa publicznego; rozwój szkoleń zawodowych, nowych umiejętności zawodowych i uczenia się przez całe życie,
3) wspieranie wdrażania Wspólnej Polityki Rybołówstwa poprzez: poprawę i dostarczanie wiedzy naukowej oraz gromadzenie danych i zarządzanie nimi; wspieranie monitorowania, kontroli i egzekwowania, zwiększanie potencjału instytucjonalnego oraz skuteczności administracji publicznej, bez zwiększania obciążenia administracyjnego,
4) zwiększenie zatrudnienia i spójności terytorialnej poprzez: promowanie wzrostu gospodarczego, włączenia społecznego oraz tworzenia miejsc pracy oraz wspieranie zdolności do zatrudnienia i mobilności na rynku pracy w społecznościach obszarów przybrzeżnych i śródlądowych zależnych od rybołówstwa i akwakultury, w tym dywersyfikację działalności w ramach rybołówstwa, a także w kierunku innych sektorów gospodarki morskiej,
5) wspieranie obrotu i przetwarzania poprzez: lepszą organizację rynku produktów rybołówstwa i akwakultury; zachęcanie do inwestowania w sektor przetwarzania i obrotu,
6) wspieranie wdrażania Zintegrowanej Polityki Morskiej.
Program Operacyjny „Rybactwo i Morze” zakłada realizację sześciu priorytetów. Są to: promowanie rybołówstwa zrównoważonego środowiskowo, zasobooszczędnego, innowacyjnego, konkurencyjnego i opartego na wiedzy; wspieranie akwakultury zrównoważonej środowiskowo, zasobooszczędnej, innowacyjnej, konkurencyjnej i opartej na wiedzy; wspieranie wdrażania Wspólnej Polityki Rybołówstwa; zatrudnienie i spójność terytorialna na obszarach rybackich; wspieranie wprowadzania do obrotu i przetwarzania oraz Zintegrowana Polityka Morska.
Nowości w programie
Pomoc finansowa ukierunkowana została na wsparcie zarówno tradycyjnie rozumianego sektora rybackiego (jak to było w poprzedniej perspektywie finansowej 2007-2013), jak i nowych komponentów, dotychczas finansowanych z innych źródeł niż fundusze UE. Nowością są tu m.in.: rynek rybny, kontrola i egzekwowanie przepisów Wspólnej Polityki Rybołówstwa celem skuteczniejszego zapobiegania nielegalnym, nieraportowanym i nieuregulowanym połowom oraz gromadzenie danych, a także Zintegrowana Polityka Morska, służąca szeroko rozumianej ochronie środowiska morskiego. Poza rybołówstwem morskim wsparcie obejmuje rybołówstwo śródlądowe, akwakulturę oraz przetwórstwo.
W przypadku akwakultury, Europejski Fundusz Morski i Rybacki wspiera także inne działania, niż te stanowiące kontynuację okresu 2007–2013. Pojawią się nowe elementy: koszty związane z ochroną i rozmnażaniem zwierząt wodnych w ramach programów ochrony środowiska i odbudowy różnorodności biologicznej, usługi z zakresu zarządzania, zastępstw i doradztwa dla gospodarstw akwakultury. Kolejną nowością jest wsparcie dla nowych hodowców, dotyczące rozpoczęcia działalności w sektorze akwakultury. Warunek to posiadanie przez nich odpowiednich umiejętności i kompetencji zawodowych, których uzyskanie jest również finansowane z Programu Operacyjnego „Rybactwo i Morze” 2014–2020. Co więcej, producenci ryb mogą skorzystać z pomocy finansowej w celu ubezpieczenia zasobów akwakultury. Ubezpieczenie może pokrywać straty ekonomiczne powstałe np. w związku z klęskami żywiołowymi, niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi czy też chorobami w hodowlach.
Na jakie w szczególności operacje i projekty jest przeznaczona pomoc? O tym poniżej.
Rybołówstwo zrównoważone, innowacyjne i konkurencyjne
Celem ogólnym Priorytetu 1., czyli „Promowania rybołówstwa zrównoważonego środowiskowo, innowacyjnego, konkurencyjnego i opartego na wiedzy”, jest zrównoważona eksploatacja zasobów oraz zwiększenie rentowności sektora rybactwa. Można to osiągnąć poprzez: podniesienie rentowności podmiotów sektora rybołówstwa, w tym dywersyfikację działalności i zróżnicowanie źródeł dochodów; realizację projektów przy zachowaniu zrównoważonego zarządzania zasobami wód morskich i śródlądowych; efektywniejsze wykorzystywanie zasobów; innowacyjne wykorzystanie odrzutów i przyłowów; wzmocnienie współpracy oraz powiązań nauki z sektorem rybackim; wykorzystanie środowiskowych i społecznych uwarunkowań rybołówstwa śródlądowego w celu różnicowania prowadzonej działalności.
Z uwagi na pogarszający się stan środowiska morskiego, zachodzi szczególna potrzeba podjęcia działań ukierunkowanych na redukcję czynników wpływających na pogłębianie tego problemu. Pomimo zredukowania zdolności połowowej o ponad 40 proc. do końca 2013 r., nadal obserwujemy dynamiczne zmiany zachodzące w udziale zasobów ryb Morza Bałtyckiego oraz wahania dostępności możliwości połowowych (limitów połowowych). Co więcej, przeważająca cześć floty bałtyckiej zalicza się do rybołówstwa przybrzeżnego i nie posiada łowisk alternatywnych w stosunku do Bałtyku. Ze względu na ochronę zasobów, konieczna jest kontynuacja programu trwałego i tymczasowego zaprzestania działalności połowowej, choć w ograniczonym zakresie. Takie działanie ma umożliwić dostosowanie zdolności połowowej do dostępnych zasobów.
Ponadto, zmiany zachodzące w sektorze rybołówstwa, przede wszystkim przez coroczne pomniejszanie kwot połowowych, wpływają niekorzystnie na ekonomikę działalności gospodarczej prowadzonej przez rybaków. Zmiany te spowodowały znaczne pogorszenie sytuacji finansowej w szczególności małych gospodarstw rybackich, stanowiących nierzadko jedyne źródło dochodu prowadzących je rodzin. Wychodząc tym problemom naprzeciw, Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej opracowało pakiet działań w ramach Priorytetu 1., mających na celu znacząco poprawić rentowność sektora. Umożliwiają one bezpośrednie wsparcie działalności rybackiej oraz rozwój dodatkowych działalności gospodarczych dla rybaków, dzięki czemu mogą oni uzyskać nowe źródła dochodów.
Dofinansowanie można dostać na następujące działania:
• 1.2 Zmniejszenie oddziaływania rybołówstwa na środowisko morskie i dostosowanie połowów do ochrony gatunków
• 1.3 Innowacje związane z ochroną żywych zasobów morza
• 1.4 Ochrona i odbudowa morskiej różnorodności biologicznej i ekosystemów morskich oraz systemy rekompensat w ramach zrównoważonej działalności połowowej
• 1.5 Inwestycje w zakresie ułatwiania przestrzegania obowiązku dotyczącego wyładunku wszystkich połowów
• 1.6 Trwałe zaprzestanie działalności połowowej
• 1.8 Różnicowanie i nowe formy dochodów
• 1.9 Zdrowie i bezpieczeństwo
• 1.10 Tymczasowe zaprzestanie działalności połowowej
• 1.11 Wartość dodana, jakość produktów i wykorzystanie niechcianych połowów
• 1.12 Inwestycje w zakresie poprawy infrastruktury portów rybackich, giełd rybnych, miejsc wyładunku i przystani oraz w celu zwiększenia efektywności energetycznej, przyczyniającej się do ochrony środowiska
• 1.13 Innowacje
• 1.14 Efektywność energetyczna i łagodzenie skutków zmiany klimatu – wymiana lub modernizacja głównych lub dodatkowych silników
• 1.15 Propagowanie kapitału ludzkiego, tworzenie miejsc pracy i dialog społeczny -szkolenia zawodowe, tworzenie sieci kontaktów, dialog społeczny oraz wsparcie dla małżonków i partnerów życiowych.
Zrównoważona i konkurencyjna akwakultura
Celem ogólnym Priorytetu 2., czyli „Wspierania zrównoważonej środowiskowo, innowacyjnej, zasobooszczędnej, konkurencyjnej akwakultury, opartej na wiedzy” jest wspomaganie działań służących osiągnięciu i utrzymaniu przez Polskę pozycji lidera w Unii Europejskiej w produkcji ryb, pochodzących z akwakultury śródlądowej (ekstensywnej i intensywnej). Akwakultura oznacza chów, hodowlę i uprawę organizmów wodnych (w kontrolowanym lub specjalnie w tym celu wybranym środowisku wodnym).
Biorąc pod uwagę możliwości realizacji zakładanego celu, do najistotniejszych obszarów działań należą: zacieśnianie współpracy między hodowcami, a światem nauki na potrzeby innowacji i rozwiązań praktycznych w gospodarstwach akwakultury; koncentracja na wzroście lub utrzymaniu poziomu przedsiębiorczości w sektorze akwakultury; zachęcanie do wymiany pokoleniowej kadry zarządczej w przedsiębiorstwach akwakultury; modernizacja i rozwój innowacyjnych gospodarstw akwakultury; działania zmniejszające negatywne lub zwiększające pozytywne oddziaływanie na środowisko; realizacje operacji mających na celu wzrost produkcji; podnoszenie rentowności podmiotów akwakultury; wzmacnianie planowania (przestrzenne, polityka wodna), ze szczególnym uwzględnieniem terenów akwakultury; wspieranie zrównoważonej akwakultury świadczącej usługi w zakresie ochrony środowiska; wspieranie zmian technologii produkcji w obiektach akwakultury (w stosownych przypadkach) – przechodzenie z systemu klasycznego na system recyrkulacyjny (obiegi zamknięte – RAS); rozwijanie lub wprowadzanie nowych gatunków o dobrym potencjale rynkowym, stanowiących alternatywę dla dominującego karpia i pstrąga; rozwijanie i wprowadzanie w gospodarstwach akwakultury nowych lub ulepszonych produktów, procesów technologicznych, systemów zarządzania, wiedzy technicznej, naukowej i organizacyjnej; dywersyfikacja działalności prowadzonej w ramach akwakultury (hodowlanej lub uzupełniającej dotychczasową działalność).
W ramach działań Priorytetu 2. podejmowane będą próby wprowadzenia do obiektów akwakultury zasilanych wodą morską lub zwykle słonawą wodą geotermalną gatunków morskich i euryhalinowych (przystosowanych do szerokiego spektrum zasolenia wody), mających wysoką wartość rynkową, jak np. turbot, ryby łososiowate, jesiotry, węgorz czy sandacz.
Dofinansowanie można otrzymać na działania:
• 2.1 Innowacje. Dofinansowanie skierowane jest w tym przypadku do instytutów naukowych oraz podmiotów prowadzących działalność w zakresie chowu lub hodowli, działających w ramach konsorcjum z jednostkami naukowymi. Mogą się ubiegać o pomoc na opracowanie, testowanie i wdrożenie nowych rozwiązań technologicznych lub organizacyjnych, zwiększających efektywności i konkurencyjności gospodarstw akwakultury.
• 2.3 Inwestycje produkcyjne w akwakulturę. Jednym z czynników powodujących wzrost produkcji jest zwiększenie nakładów inwestycyjnych, dlatego operacje realizowane w ramach tego działania mają kluczowe znaczenie dla rozwoju akwakultury – ich głównym celem jest bowiem znaczące zwiększenie produkcji. Beneficjentami działania mogą być zarówno obecni, jak i przyszli hodowcy ryb.
• 2.5. Akwakultura świadcząca usługi środowiskowe. Pomoc udzielana w ramach tego działania ma charakter rekompensat finansowych wypłacanych beneficjentom za stosowanie metod produkcji wspomagających ochronę i poprawę stanu środowiska, zachowania bioróżnorodności oraz promocję ekologicznych praktyk produkcyjnych w sektorze chowu lub hodowli ryb. Wsparcie przyznawane jest właścicielom gospodarstw o powierzchni ewidencyjnej co najmniej 1 ha, w których są stosowane podstawowe zasady dobrej praktyki rybackiej.
• 2.6 Promowanie kapitału ludzkiego i tworzenia sieci kontaktów. Tu realizowane operacje mają na celu finansowe wsparcie organizacji rybackich sektora akwakultury w propagowaniu wiedzy na temat zrównoważonego chowu i hodowli ryb. Jednocześnie, w celu zwiększenia efektywności przeznaczonych na to działanie środków, kryteria stosowane w ramach naboru wniosków – promują przede wszystkim organizacje zrzeszające jak największą grupę przedsiębiorców akwakultury oraz szkolenia skupiające dużą liczbę potencjalnych odbiorców szkolenia.
Zatrudnienie i spójność terytorialna
Aktywizacja rynku pracy jest celem Priorytetu 4., który brzmi: „Zatrudnienie i spójność terytorialna na obszarach rybackich”. Chodzi o rozwój obszarów zależnych od rybołówstwa i akwakultury poprzez tworzenie miejsc pracy i rozwijanie alternatywnych źródeł dochodów dla rybaków oraz gałęzi gospodarki związanych z rybactwem.
Kluczowe są tu działania aktywizujące rynek pracy, do których należą: dywersyfikacja zatrudnienia osób mających pracę związaną z sektorem rybactwa w drodze tworzenia dodatkowych miejsc pracy poza tym sektorem, nie związanych z podstawową działalnością rybacką; zachęcanie młodych ludzi do zakładania działalności gospodarczej; pobudzanie przedsiębiorczości młodych osób, wpływanie na zwiększenie ich udziału w rynku pracy, co pomoże zmniejszyć migrację z tych obszarów ludzi młodych i wysoko wykwalifikowanych; tworzenie lub rozwijanie łańcucha dostaw produktów w sektorze rybołówstwa i akwakultury; popularyzacja lokalnych produktów rybnych, a także walorów pozaprodukcyjnych obszarów rybackich i akwakultury.
Istotą wsparcia w ramach tego priorytetu jest więc aktywizacja lokalnych rynków pracy. W okresie programowania 2007-2013, w ramach tego instrumentu finansowego, powstało w Polsce 4400 nowych miejsc pracy.
Szczególny nacisk położony jest na wspieranie tych przedsięwzięć, które związane są z zachowaniem dobrego stanu środowiska naturalnego na obszarach rybackich i akwakultury, a także wspieranie oddolnych inicjatyw Rybackich Lokalnych Grup Działania i lokalnych partnerstw publiczno-prywatnych na rzecz rozwoju tych obszarów.
Na realizację Priorytetu 4. przeznaczono ok. 94 mln euro. Przy podziale środków finansowych na poszczególne województwa brano pod uwagę trzy parametry: poziom zatrudnienia w sektorze rybackim, roczną produkcję lub połów ryb oraz wielkość zarybień.
Korzystanie ze wsparcia finansowego odbywa się za pośrednictwem Rybackich Lokalnych Grup Działania (RLGD) funkcjonujących na terenie całej Polski. Ich zadaniem jest realizacja lokalnych strategii rozwoju (LSR). Strategie zawierają plan działania, wskazujący sposób przełożenia jego założeń na konkretne projekty, ustalenia dotyczące zarządzania i monitorowania oraz plan finansowy.
Realizując lokalne strategie rozwoju, Rybackie Lokalne Grupy Działania wykonują również zadania w dziedzinie współpracy. Pomoc jest przyznawana na przeprowadzenie operacji w ramach współpracy międzyterytorialnej lub międzynarodowej pomiędzy Lokalnymi Grupami Działania.
Wspieranie przetwórstwa ryb
Priorytet 5., czyli „Wspieranie wprowadzania do obrotu i przetwarzania” ma na celu wzrost konkurencyjności polskiego sektora przetwórstwa produktów rybołówstwa i akwakultury. Dodatkowo, określono dwa cele szczegółowe, na które zostało ukierunkowane wsparcie finansowe. Są nimi: poprawa organizacji rynku produktów rybołówstwa i akwakultury oraz zachęcanie do inwestowania w sektor przetwarzania i obrotu.
Działania w zakresie wdrażania Priorytetu 5. są skoncentrowane na: organizacji wspólnego rynku produktów rybołówstwa i akwakultury; lepszym dostosowaniu oferty producentów do wymagań rynkowych; ograniczeniu negatywnego wpływu przetwórstwa rybnego na środowisko; zwiększeniu świadomości konsumentów na temat pochodzenia i wartości odżywczych produktów pochodzących z rybołówstwa; certyfikacji połowów i łańcucha dostaw; zintensyfikowanym marketingu produktów rybnych; ułatwieniu wprowadzania na rynek nowych i udoskonalonych produktów; pełniejszym i efektywniejszym wykorzystywaniu zasobów i surowców poprzez zastosowanie innowacyjnych technologii oraz wykorzystaniu odpadów i odrzutów; poprawie bezpieczeństwa, higieny, zdrowia i warunków pracy.
Dofinansowanie można dostać na następujące działania:
• 5.1 Plany produkcji i obrotu
• 5.2 Dopłaty do składowania
• 5.3 Środki dotyczące obrotu
• 5.4 Przetwarzanie produktów rybołówstwa i akwakultury.
O tym, że opłaca się zabiegać o dofinansowanie swoich przedsięwzięć w ramach Programu Operacyjnego „Rybactwo i Morze” 2014-2020, przekonała się już spora grupa beneficjentów. Są wśród nich również przedstawiciele Pomorza Zachodniego.
Przykładowo, Kołobrzeska Grupa Producentów Ryb Sp. z o.o. poczyniła operację pt. „Inwestycje w sprzęt i infrastrukturę ułatwiającą przestrzeganie obowiązku dotyczącego wyładunku wszystkich połowów”. To działanie w ramach Priorytetu 1. – „Porty i przystanie – Wyładunek i wykorzystanie całości połowów”. Spółka zakupiła skrzynki rybackie i kontenery izolowane oraz systemy do selekcji i sortu ryb. Nabyła także zestaw zamrażalniczy, w skład którego wchodzą trzy szafy poziome oraz wykonała prace polegające na dostosowaniu pomieszczeń Zakładu Obróbki Wstępnej Ryb celem ich posadowienia. Projekt uzupełnia zakup środków transportu wewnętrznego: sztaplarek i wózków paletowych.
Kołobrzeska Grupa Producentów Ryb kupiła m.in urządzenia do selekcji i sorotwania ryb.
Fot. KGPR
Z kolei Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe „Pirs” Sp. z o.o., mające Zakład Przetwórstwa Ryb w Darłowie, wykonało działanie pod nazwą „Przetwarzanie produktów rybołówstwa i akwakultury”, a więc z zakresu Priorytetu 5. Tytuł operacji to „Wdrożenie w przedsiębiorstwie innowacyjnego procesu produkcyjnego, pozwalającego na wytwarzanie nowych produktów oraz poprawę bezpieczeństwa, higieny i warunków pracy w procesie przetwórstwa rybnego”. Polegała na zakupie urządzenia do rozmrażania ryb i owoców za pomocą fal radiowych, zakupie wózka gazowego oraz linii do pakowania w systemie SLIM.
Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe „Pirs” wdrożyło innowacyjny proces produkcyjny. Fot. www.pirs.com.pl
„Inwestycje produkcyjne w akwakulturę” – to nazwa działania (z zakresu Priorytetu 2.) zrealizowanego przez Jurassic Salmon Sp. z o.o. z Dreżewa (w gminie Karnice), prowadzącą proekologiczną fermę łososia atlantyckiego. Spółka wykonała operację pt. „Inwestycje w zakładzie chowu i hodowli spółki Jurassic Salmon sp. z o.o. służące poprawie jakości produktów akwakultury oraz podnoszące ich wartość dodaną”. Zainwestowała w linię wstępnego przygotowania surowca, instalację chłodniczą wraz zabudową komór chłodniczych, instalację ozonującą wodę w basenach ongrowing, wyposażenie hali wstępnego przygotowania surowca, modernizacja hali i chłodni i zakup tzw. styroboksów (styropianowych opakowań) do transportu.
Spółka Jurassic Salmon prowadzi w Dreżewie proekologiczną fermę łososia atlantyckiego. Fot. www.jurassicsalmon.pl
Ciekawym przykładem, tym razem z województwa pomorskiego, jest realizacja lokalnych strategii rozwoju (a więc w ramach Priorytetu 4.) przez Gospodarstwo Rolno-Rybackie „Złota Rybka” z Sierakowic. Wprowadziło ono nową usługę, jaką jest sprzedaż roślin wodnych. Dofinansowaniem objęto zakup samochodu do przewozu roślin wodnych, basenów do przetrzymywania roślin i filtrów kubełkowych do filtracji wody w basenach.
Gospodarstwo Rolno-Rybackie „Złota Rybka” z Sierakowic wprowadziło nową usługę, jaką jest sprzedaż roślin wodnych. Fot. www.zlotaryba.pl
Istotne instytucje
Instytucją zarządzającą (IZ) Programem Operacyjnym „Rybactwo i Morze” 2014–2020 jest minister właściwy ds. rybołówstwa (czyli minister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej), reprezentowany przez dyrektora Departamentu Rybołówstwa. Instytucja zarządzająca przekazała część swoich zadań związanych z realizacją programu instytucjom pośredniczącym (IP): Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) oraz samorządom województw. ARiMR powierzono zadania IZ w zakresie priorytetów 1., 2., 3., 5. i 6. oraz pomocy technicznej. Do głównych zadań Agencji należy ogłaszanie naborów, rozpatrywanie wniosków o dofinansowanie, podpisywanie umów, jak też przyznanie i wypłata pomocy oraz kontrola operacji. Samorządy województw realizują wymienion zadania w zakresie priorytetu 4., przy czym wybrano tutaj 36 Rybackich Lokalnych Grup Działania (RLGD), które w szczególności przeprowadzają nabór wniosków.
Gdzie można znaleźć ogłoszenia o naborach? Zasady obowiązujące beneficjentów przy ubieganiu się o dofinansowanie są ogłaszane na stronach internetowych IZ, IP lub RLGD. Dla priorytetów 1., 2., 3., 5. i 6. jest to strona administrowana przez ARiMR (www.arimr.gov.pl), jej siedziba główna i oddziały regionalne oraz strona internetowa Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej (www.mgm.gov.pl). Ogłoszenia o naborze wniosków dla priorytetu 4. znajdziemy na stronie internetowej RLGD przeprowadzającej nabór.
Poniżej zamieszczamy wykaz kontaktów do instytucji związanych z realizacją Programu Operacyjnego Rybactwo i Morze” na lata 2014–2020
Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej
Departament Rybołówstwa
ul. Nowy Świat 6/12, 00-400 Warszawa
tel.: 22 583 89 00, fax: 22 583 89 01
e-mail: SekretariatDR@mgm.gov.pl
www.mgm.gov.pl
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
Departament Wsparcia Rybactwa
ul. Poleczki 33, 02-822 Warszawa
tel.: 22 31 84 670, fax: 22 31 85 359
e-mail: info@arimr.gov.pl
www.arimr.gov.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego
Departament Obszarów Wiejskich i Zasobów Naturalnych
ul. Wybrzeże J. Słowackiego 12-14; 50-411 Wroclaw
tel.: 71 776 93 50, fax: 71 776 94 00
e-mail: prow@dolnyslask.pl
www.umwd.dolnyslask.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich
plac Teatralny 2; 87-100 Toruń
tel.: 668 407 545, fax: 56 656 10 63
e-mail: ws.sekretariat@kujawsko-pomorskie.pl
www.kujawsko-pomorskie.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego
Departament Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich
ul. M. Curie-Skłodowskiej 3; 20-029 Lublin
tel.: 81 441 68 81, fax: 81 441 68 82
e-mail: wbwb@lubelskie.pl
www.lubelskie.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego
Departament Rolnictwa, Środowiska i Rozwoju Wsi
ul. Podgórna 7; 65-057 Zielona Góra
tel.: 68 45 65 448, 68 323 89 04, fax: 68 45 65 414
e-mail: sekretariat.dw@lubuskie.pl
www.lubuskie.uw.gov.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego
Departament Rolnictwa i Ochrony Środowiska
al. Piłsudskiego 8; 90-051 Łódź
tel.: 42 663 35 30, fax 42 663 35 32
e-mail: sekretariat.ro@lodzkie.pl
www.lodzkie.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego
Departament Funduszy Europejskich
ul. Wielicka 72B; 30-552 Kraków
tel.: 12 299 07 44, fax: 12 299 07 41
e-mail: fe.sekretariat@malopolska.mw.gov.pl
www.malopolska.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego
Departament Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich
ul. Skoczylasa 4; 03-469 Warszawa
tel.: 22 597 97 01, fax: 22 597 97 02
e-mail: rolnictwo@mazovia.pl
www.mazovia.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego
Departament Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich
ul. Hallera 9; 45-867 Opole
tel.: 77 448 32 50, fax: 77 448 32 15
e-mail: dow@opolskie.pl
www.opolskie.pl/serwis
Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego
Departament Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich
al. Cieplińskiego 4; 35-010 Rzeszów
tel.: 17 747 64 69, fax: 17 747 69 42
e-mail: ow@podkarpackie.pl
www.podkarpackie.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego
Departament Rolnictwa i Obszarów Rybackich
ul. Poleska 89; 15-874 Białystok
tel.: 85 665 42 40, fax: 85 665 42 41
e-mail: ror.sekretariat@wrotapodlasia.pl
www.wrotapodlasia.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego
Departament Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich
ul. Okopowa 21/27; 80-810 Gdańsk
tel.: 58 326 86 50, fax: 58 326 86 73
e-mail: dprow@pomorskie.eu
www.urzad.pomorskie.eu
Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego
Wydział Terenów Wiejskich
ul. Dąbrowskiego 23; 40-037 Katowice
tel.: 32 774 05 02, 32 774 02 75
e-mail: tereny.wiejskie@slaskie.pl
www.slaskie.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego
Świętokrzyskie Biuro Rozwoju Regionalnego
ul. Targowa 18; 25-520 Kielce
– Sekretariat
tel.: 41 362 70 12; tel./fax: 41 343 01 79
e-mail: sekretariat@sbrr.pl
– Informacja nt. PO „Rybactwo i Morze”
tel.: 41 343 83 60
www.prow2014-2020.sbrr.pl/po-rybactwo-i-morze
Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko Mazurskiego
Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa
ul. Emilii Plater 1; 10-562 Olsztyn
tel. 89 521 92 50, 89 521 92 59
e-mail: dow@warmia.mazury.pl
www.uw.olsztyn.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego
Departament Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich
al. Niepodległości 34; 61-714 Poznań
tel.: 61 626 60 00, fax: 61 626 60 04
e-mail: dow.sekretariat@umww.pl
www.umww.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego
Wydział Rolnictwa i Rybactwa
ul. Starzyńskiego 3/4; 70-506 Szczecin
tel.: 91 441 02 03, fax: 91 488 24 93
e-mail: rolnictwo@wzp.pl
www.wzp.pl
