Pisaliśmy już, że największą gwiazdą sierpniowej imprezy Żagle 2022 w Szczecinie ma być „Gorch Fock”, niemiecki trójmasztowiec zbudowany w 1958 roku. Kolejną, zapowiadaną przez organizatorów, będzie ORP „Iskra” – okręt szkolny polskiej Marynarki Wojennej. Żeglarskie święto zaplanowano na 19-21 sierpnia.
ORP „Iskra” to trzymasztowa barkentyna, druga w historii jednostka pływająca nosząca takie imię. Została wprowadzona do służby 11 sierpnia 1982 roku, a więc wkrótce będzie świętować 40-lecie. Jest pierwszym okrętem pod banderą wojenną Polski, który opłynął kulę ziemską. Dokonał tego podczas rejsu w latach 1995-96. Pretekstem do podróży był zlot Sail Indonesia, organizowany z okazji 50. rocznicy indonezyjskiej niepodległości.
Marynarka Wojenna stanęła w końcu lat 70. XX wieku wobec problemu braku jednostki pływającej przeznaczonej do przeprowadzania praktyk marynarsko-żeglarskich oraz podstawowego szkolenia nawigacyjnego. W 1977 roku, ze względu na zużycie eksploatacyjne, wycofano ze służby 60-letni szkuner trzymasztowy ORP „Iskra”. W związku z tym rozpoczęto starania dotyczące pozyskanie nowego okrętu żaglowego, który wypełniłby powstałą lukę. Zdecydowano o budowie w Stoczni Gdańskiej trójmasztowej barkentyny gaflowo-bermudzkiej projektu B79, którego autorem był kpt. ż.w. inż. Zygmunt Choreń, projektant takich żaglowców, jak „Dar Młodzieży” czy „Alexander von Humboldt”. Stępkę położono 11 listopada 1981, a 6 marca 1982 zwodowano kadłub. Uroczyste pierwsze podniesienie bandery odbyło się 11 sierpnia 1982 roku. Jednostce nadano imię poprzedniczki – ORP „Iskra”.
Żaglowiec wszedł w skład grupy szkolnej ówczesnej Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej (obecnie Akademii Marynarki Wojennej). W wyniku zmian organizacyjnych w 1995 roku grupa okrętów szkolnych uległa rozformowaniu, natomiast „Iskrę” wcielono do nowo powstałej grupy okrętów szkolnych dywizjonu Okrętów Szkolno-Badawczych w 3. Flotylli Okrętów w Gdyni. W 2006 została podporządkowana dowódcy dywizjonu zabezpieczenia hydrograficznego w Gdyni, co związane było z przekształceniem dywizjonu Okrętów Szkolno-Badawczych w dywizjon Okrętów Wsparcia i zmianą charakteru tej jednostki wojskowej.
Załoga stała zwana jest szkieletową. Stanowi ją bowiem tylko kilkunastu żołnierzy obsadzających najważniejsze stanowiska, co ma związek z rodzajem okrętu. Każdorazowo podczas wyjścia w morze zaokrętowana jest kilkudziesięcioosobowa załoga szkolna, zazwyczaj złożona z podchorążych AMW lub elewów Szkoły Podoficerskiej Marynarki Wojennej.
„Iskra” wielokrotnie uczestniczyła w regatach „Cutty Sark Tall Ships’ Races”, w których w 1989 roku wygrała, zdobywając nagrodę Cutty Sark Trophy. W 1990 roku decyzją sekretarza generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych została wyróżniona Medalem w Służbie Pokoju, a w 1999 roku nagrodą „Fair Play” przyznaną przez komitet organizacyjny „The Cutty Sark Tall Ships' Race” za holowanie przez ponad 200 mil uszkodzonego jachtu podczas regat.
– Już dzisiaj można zwiedzić ORP „Iskra” – informuje Andrzej Kus, rzecznik prasowy spółki Żegluga Szczecińska Turystyka Wydarzenia. – Wystarczy wejść na stronę prowadzoną przez Centrum Żeglarskie i udać się na spacer 360 stopni. Serdecznie zapraszamy na www.zaglowceonline.pl/ zaglowce/iskra/. Można też powspominać ubiegłoroczną edycję Żagli 2021. Wystarczy wejść na stronę https://www.szczecin360.com/ zagle2021/ i zobaczyć, jak niesamowicie prezentowało się nasze miasto.
(ek)
