STAL Szczecin obchodzi w tym roku 45-lecie powstania, lecz pod obecną nazwą funkcjonuje zdecydowanie krócej (od 2002 r.), bo wcześniej słynny na całą Polskę wielosekcyjny klub, nazywał się Stal Stocznia Szczecin, gdyż jego patronem był nieistniejący już dziś, a przed laty potężny kombinat, zatrudniający nawet kilkanaście tysięcy pracowników - Stocznia Szczecińska im. Adolfa Warskiego. Po „rozwodzie" ze stocznią, klub przez krótki okres nazywał się Stal Telgom, a później - Odra.

Stal Stocznia powstała w 1971 r. w efekcie tragicznych wydarzeń Szczecińskiego Grudnia 1970. Wcześniej funkcjonował Stoczniowo-Gwardyjski Klub Sportowy Arkonia Szczecin, ale po grudniowych wypadkach (gdy doszło do krwawych starć ulicznych mieszkańców miasta z milicją i wojskiem, w wyniku czego, jak się szacuje, zginęło 16 osób, a przeszło 100 zostało rannych) stoczniowcy nie chcieli już więcej mieć nic wspólnego z milicją.

Podział drużyn

Kierownictwo zakładu postanowiło wycofać się ze wspólnego klubu stoczniowego-milicyjnego i założyć własny (decyzja zapadła na walnym zgromadzeniu 13 maja 1970 r.). Wtedy podzielono drużynę piłki nożnej z Lasku Arkońskiego i najsilniejszy wówczas w Polsce zespół piłki wodnej.

Pierwsze mecze futboliści rozgrywali na nieistniejącym już stadionie przy ul. Dubois, a w 1972 przenieśli się na powstający właśnie kompleks sportowy przy ul. Biskupa Bandurskiego, gdzie piłkarze występują do dziś.

Do treningów zawodnicy mieli też boisko przy ul. 1 Maja (z wybudowanej tam małej hali korzystali także pięściarze i tenisiści stołowi), gdzie przed kilku laty powstało osiedle mieszkaniowe. Trenować też można było na pobliskim, zdewastowanym i zarośniętym obecnie, boisku przy kąpielisku „Gontynka".

Pod wodzą trenera Chojnackiego

Stal Stocznia była prężnym klubem wielosekcyjnym, a najwięcej sukcesów odnosili siatkarze. Podwaliny sukcesów położył trener Tadeusz Chojnacki, a największe triumfy przyszły w drugiej połowie lat 80-tych ubiegłego wieku, gdy drużyna prowadzona przez Jerzego Salwina dwukrotnie została mistrzem Polski, dwukrotnie wicemistrzem i zdobyła dwa brązowe medale, próbując też swych sił w europejskich pucharach.

Do czołowych zawodników należeli trzej reprezentanci Polski: Janusz Wojdyga, Ryszard Kaczyński i Waldemar „Pitek" Kasprzak oraz jego brat Bogumił Kasprzak i Roman Borówko.

Piłkarze przez wiele sezonów grali na zapleczu ekstraklasy, a największe sukcesy zanotowali na przełomie lat 70-tych i 80-tych poprzedniego stulecia, gdy doszli do ćwierćfinału Pucharu Polski i byli bliscy awansu do ekstraklasy (na przeszkodzie stanęła porażka w Szczecinie w stoczniowych derbach z Bałtykiem Gdynia 0:1). Były wtedy nawet ambitne plany rozbudowy obecnego stadionu z trybunami ponad ul. Bandurskiego.

3 miejsce na zapleczu ekstraklasy

Swój najlepszy I-ligowy sezon piłkarze ukończyli na 3 pozycji, a więc byli wówczas najlepsi na Pomorzu Zachodnim, gdyż Pogoń Szczecin, w swym pierwszym sezonie po spadku z ekstraklasy, ukończyła rozgrywki na 8 miejscu.

W Stali grał obecny reprezentant Polski Grzegorz Krychowiak. Do czołowych piłkarzy zaliczali się m. in.: Czesław Jakołcewicz, Jerzy Hawrylewicz, Adam Benesz, Marek Siwa, Andrzej Bartłomowicz, Janusz Makowski, Jerzy Mostowski, Stefan Czerbiński, Henryk Waliłko, Marek Bieniek, Jacek Kurowski, Leszek Żygielewicz, Paweł Drumlak i Sławomir Rafałowicz. Od trzech lat aktywnie działa Stowarzyszenie Byłych Piłkarzy i Sympatyków Stali Stocznia.

Wiele sukcesów odnosili też pięściarze, a gdy drużyna walczyła w ekstraklasie, w hali WDS (obecny SDS) trudno było o wolne miejsca. Trzon zespołowi nadawali reprezentanci Polski, medaliści mistrzostw kraju i uczestnicy prestiżowych zawodów międzynarodowych, w tym igrzysk olimpijskich: Krzysztof Pierwieniecki, Ryszard Majdański, Edward Król, Ryszard Czerwiński czy Antoni Kuskowski.

Znakomici pływacy

Sporo sukcesów na krajowej i międzynarodowej arenie odnosili także pływacy; uczestniczki igrzysk olimpijskich: Dorota Brzozowska i Marta Włodkowska oraz Anna Kaczmarczyk, Agnieszka Zalewska, Dariusz Jarzyna, Ryszard Malec i Tomasz Gawroński. Trenowali ich m. in. Jerzy Troszczyński, Mirosław Drozd i Michał Kantecki. Niektórzy z pływaków zasilali zespół stoczniowych waterpolistów.

W ekstraklasie występowali tenisiści stołowi, którzy próbowali swych sił nawet w europejskich pucharach. Najlepsi pingpongiści zajmowali czołowe lokaty w mistrzostwach Polski. W klubie były też sekcje narciarstwa wodnego, żeglarska, badmintona, warcabowa, brydżowa i szachowa. ©℗ (mij)