Przez pamięć tworzy się przyszłość. Polsko-niemiecki projekt młodzieży

Kulminacyjnym punktem projektu był udział w spotkaniu szefów MSZ Polski i Niemiec – Jacka Czaputowicza i Heiko Maasa – z młodzieżą polską i niemiecką w dniu 1 sierpnia w Muzeum Powstania Warszawskiego. Fot. Paweł SZCZEGRYN  

Dwuletni projekt „Upamiętnić ludzi – młodzież tworzy przyszłość” uczniów z I Liceum Ogólnokształcącego oraz ich nauczycieli w Szczecinie właśnie dobiegł końca. Jego finał jest imponujący: odsłonięcie tablicy pamiątkowej w Wolinie, dwie wystawy oraz publikacja książki. Projekt powstał w 2019 roku, by umożliwić młodym ludziom odwiedzenie miejsc pamięci, pracę nad historią własnego kraju i odtworzenie losów ofiar nazizmu. Na dodatek to wspólna praca czterdziestu polskich i niemieckich uczniów.

– Pod kierownictwem nauczycieli uczniowie z I Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie, odtworzyli losy pojedynczych ofiar terroru hitlerowskiego, które żyły w ich miejscowościach rodzinnych, i podczas wspólnych spotkań w Polsce i w Niemczech śledzili ich trudne życiorysy – mówi Jolanta Leśnik, nauczycielka języka niemieckiego i współautorka projektu podjętego przez szczecińską szkołę wraz z Gymnasium Carolinum w Neustrelitz. – Rozpoczęliśmy go w 2019 roku, ale na przeszkodzie stanęła pandemia. Wspólne działania młodzieży rozciągnęły się więc na dwa lata.

Uhonorować świadków historii

Uczniowie obu placówek mieli swoimi działaniami uhonorować świadków tych trudnych dla Polski i Niemiec czasów, wyszukać ich potomków, przejrzeć księgi pamiątkowe i archiwa, a także odwiedzić lokalne stowarzyszenia, organizacje i instytuty oraz miejsca pamięci.

Licealiści z I LO wybrali małżeństwo Romany i Krzysztofa Wilkowskich z Wolina. Romana była uczestniczką powstania warszawskiego i więźniem obozów koncentracyjnych Ravensbrück i Bendorf, jej mąż Krzysztof – więźniem obozów koncentracyjnych na Majdanku i Stutthof. Po II wojnie światowej byli oni prześladowani przez komunistyczny aparat bezpieczeństwa Polski Ludowej. Z ich wojennym i powojennym losem niemieccy uczestnicy projektu mogli zapoznać się podczas pierwszego spotkania w Polsce w październiku 2019 roku.

– Nasi uczniowie w dniach od 31 lipca do 2 sierpnia 2019 r. wzięli udział w obchodach 75. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego, która to data stała się oficjalnym rozpoczęciem tego pilotażowego działania. Kulminacyjnym punktem pobytu w stolicy był udział w spotkaniu szefów MSZ Polski i Niemiec – Jacka Czaputowicza i Heiko Maasa – z młodzieżą polską i niemiecką w dniu 1 sierpnia w Muzeum Powstania Warszawskiego – opowiada Jolanta Leśnik. – Braliśmy również udział w uroczystej inauguracji działalności berlińskiego oddziału Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego. Odbyło się także kilka spotkań polskich i niemieckich uczniów zarówno w Niemczech, jak i w naszym kraju.

Wydarzenia na finał projektu 

W otwarciu berlińskiego oddziału instytutu wzięli udział m.in. przedstawiciele rodziny Pileckich, środowisk więźniów Auschwitz i kombatanckich, wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński, wicemarszałek Sejmu Małgorzata Gosiewska, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Magdalena Gawin, ambasador RP w Berlinie Andrzej Przyłębski i kierownik oddziału IP w Berlinie oraz kurator berlińskiej wystawy Hanna Radziejowska.

Uroczyste zakończenie projektu odbywa się w ostatnich dniach maja. Składa się na niego otwarcie wystawy w Muzeum Narodowym w Szczecinie – Centrum Dialogu „Przełomy” oraz w Muzeum Regionalnym im. Andrzeja Kaubego w Wolinie, wraz z odsłonięciem tablicy pamiątkowej. Uzupełnieniem wydarzeń jest wernisaż wystawy oraz promocja książki o bohaterach projektu – Romanie i Krzysztofie Wilkowskich i projekcja filmu o całym przedsięwzięciu.

Koordynatorami projektu były nauczycielki języka niemieckiego Jolanta Leśnik i Dorota Jardzioch, a merytorycznie wspierali je nauczyciele historii z I LO – Grzegorz Czapski i Dariusz Szerszeń, zaś autorką publikacji książkowej „Ocalić od zapomnienia” jest nauczycielka języka polskiego – Mirosława Piaskowska-Majzel.

(kel)