Jest nazywany „rektorem rektorów”. Profesor kpt.ż.w. Aleksander Walczak w roku 1978 z nominacji, a potem z wyboru przez dwie kolejne kadencje piastował godność rektora Wyższej Szkoły Morskiej w Szczecinie. Po kilkuletniej przerwie ponownie wybrano go na to stanowisko. I znów był rektorem przez dwie kolejne kadencje. W środę, 8 stycznia, świętował swoje 90. urodziny w szczecińskiej Akademii Morskiej.
- Żołnierz, nauczyciel, naukowiec - mówił prof. Paweł Zalewski, dziekan Wydziału Nawigacyjnego Akademii Morskiej w Szczecinie, przedstawiając sylwetkę jubilata - współtwórcę szkolnictwa morskiego w Polsce - podczas urodzinowej uroczystości.
Profesor Walczak urodził się 8 stycznia 1930 roku w Grajewie, w dawnym województwie białostockim. W roku 1947 został przyjęty do Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej w Gdyni. Absolwenci, którzy uzyskali pierwsze trzy lokaty, mieli prawo wyboru jednostki morskiej. Podporucznik Aleksander Walczak jako prymus wybrał ORP „Błyskawicę".
W 1955 r. został dziekanem (komendantem) Wydziału Nawigacji i Łączności Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej w Gdyni. W końcu roku 1957, korzystając z „odwilży październikowej", przeszedł do rezerwy w stopniu komandora podporucznika. W roku 1965 Departament Kadr i Szkolnictwa Zawodowego Ministerstwa Żeglugi przeniósł go do tworzonej Państwowej Szkoły Rybołówstwa Morskiego w Szczecinie na stanowisko kierownika Wydziału Nawigacyjne-Połowowego. Rok później reaktywowano Państwową Szkołę Morską w Szczecinie. Z inicjatywy A. Walczaka nastąpiło połączenie obu szczecińskich placówek w jedną pomaturalną szkołę morską. Fuzja nastąpiła w roku 1967, a profesor został kierownikiem Wydziału Nawigacyjno-Połowowego. Gdy utworzono Wyższą Szkołę Morską, objął stanowisko dziekana Wydziału Nawigacyjnego. W latach 1971-78 pełnił funkcję prorektora ds. studenckich, a następnie prorektora ds. nauki i współpracy z gospodarką morską. W roku 1978 z nominacji, a potem z wyboru przez dwie kolejne kadencje pełnił funkcję rektora WSM.
W latach 1985-89 był przedstawicielem Polski w Międzynarodowej Organizacji Morskiej, pełniąc dodatkowo stanowisko szefa Polskiej Misji Morskiej w randze radcy ds. morskich Ambasady Polskiej w Londynie. Po powrocie do kraju w roku 1989, po niespełna rocznym kierowaniu Instytutem Nawigacji Morskiej, został ponownie wybrany na rektora WSM w Szczecinie - był nim przez kolejne dwie kadencje. W tym okresie rozpoczęto budowę statku szkolno-badawczego „Nawigator XXI", pozyskano budynek dla Studium Wojskowego po byłych koszarach wojsk radzieckich przy ul. Żołnierskiej, zakupiono osiem symulatorów najnowocześniejszej generacji oraz zakończono budowę i oddano do użytku basen pływacki, a także budynek Biblioteki Głównej oraz Instytutu Eksploatacji Portów i Floty.
Ważnym obszarem działalności prof. Walczaka był udział w krajowych instytucjach i komitetach naukowych. Istotne są także formy działalności pozanaukowej i społecznej, do których z ważniejszych należy zaliczyć pełnienie stanowiska: prezesa Wojewódzkiego Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Szczecinie, przewodniczącego Szczecińskiego Klubu Kapitanów Żeglugi Wielkiej, przewodniczącego Krajowej Sekcji STW - IMO przy Polskim Rejestrze Statków, przewodniczącego Kolegium Rektorów Uczelni Szczecina, przewodniczącego Ogólnopolskiej Olimpiady Nautologicznej czy prezesa Towarzystwa Krzewienia Wiedzy o Morzu.
Główny kierunek zainteresowań naukowych jubilata dotyczy bezpieczeństwa żeglugi. Wyniki dociekań naukowych zaprezentował w 33 publikacjach monograficznych, w studiach i rozprawach oraz w 162 artykułach. Profesor wykształcił tysiące oficerów floty wojennej, handlowej i rybackiej. Był współautorem planów i programów studiów na kierunku nawigacja oraz kursów specjalistycznych i kwalifikacyjnych oficerów floty transportowej i rybackiej.
Na jubileusz 90-lecia prof. Walczaka przybyli m.in. rektorzy morskich uczelni: Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni, Uniwersytetu Morskiego w Gdyni i Akademii Morskiej w Szczecinie. Byli też rektorzy Uniwersytetu Szczecińskiego oraz Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego, a ponadto prorektorzy, byli rektorzy, dziekani, szefowie stowarzyszeń morskich, przyjaciele i rodzina. Uroczystość uświetnił występ Chóru Akademii Morskiej w Szczecinie.
(ek)
Fot. Ryszard Pakieser
