W bazylice Mariackiej w Gdańsku znów jest XV-wieczny ołtarz „Pietas Domini” („Opieka Pana”), zwany także „Tronem Łaski”. Decyzją Unii Kościołów Ewangelickich (UEK) w Berlinie wrócił trzy miesiące temu. Zaczynała się wtedy pandemia i dlatego informacje o tym wydarzeniu nie trafiły wszędzie. UEK napisała w oficjalnym komunikacie, że zwrot ołtarza jest „gestem niemiecko-polskiego pojednania i ekumenicznej solidarności”.
W 1940 r. bezcenny ołtarz zdemontowano i ukryto, by uchronić go przed możliwymi uszkodzeniami w czasie wojny. Kilka lat później został przewieziony do Turyngii i złożony w sztolniach tamtejszych gór. Po zakończeniu wojny znalazł się w Berlinie pod opieką UEK, prawnej spadkobierczyni ewangelickiej parafii Mariackiej w Gdańsku. W pierwszej połowie lat 50. malowana trzyczęściowa predella (podstawa) ołtarza trafiła do kościoła św. Jana w berlińskiej dzielnicy Moabit, gdzie służyła wiernym, a obraz z nastawy ołtarzowej przekazano do berlińskiej galerii malarstwa (Gemäldegalerie), gdzie był eksponowany na wystawie stałej, poświęconej sztuce dawnej. Zaznaczono jego pochodzenie z Gdańska.
Ołtarz powstał w 1435 r. Wszystko wskazuje na to, że jego autorem jest jeden z mistrzów gdańskich. Wykazuje bliskie związki z ówczesnym malarstwem niderlandzkim.
Trzyczęściowa predella ma 2,5 m szerokości, jest malowana na desce dębowej. Część środkowa przedstawia Boga Ojca z siwą brodą i złotym nimbusem, trzymającego martwe ciało Chrystusa. Na aureoli Syna jest biały gołąb. Lewa strona predelli to wizerunek św. Jerzego, prawa – prawdopodobnie św. Olafa, króla Norwegii w latach 1016-1028.
Obraz z nastawy ołtarzowej przedstawia Boga Ojca w koronie na tle złotej kotary, trzymanej przez cztery anioły. Bóg trzyma pod ramionami martwego Syna, na którego głowie siedzi biały gołąb. Przebite nogi Syna oparte są na sferze ziemi. Widać niebo pokryte gwiazdami, pod nim miasto, rzekę, dwóch rybaków na łódce. Chrystus nie ma korony cierniowej.
„Bogu niech będą dzięki. Bardzo dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do powrotu ołtarza” – napisał proboszcz parafii Mariackiej ks. Ireneusz Bradtke.
Ks. bp Petra Bosse-Huber, która kieruje oddziałem UEK w Berlinie, w liście do ks. Brandtke podziękowała za przyjęcie ołtarza w Gdańsku i wyraziła radość, że będzie zachwycał i wzruszał gdańszczan tak, jak przez kilkadziesiąt lat zachwycał i wzruszał berlińczyków. Napisała: „Wdzięczna jestem wielce czcigodnemu Księdzu Biskupowi, Kurii Gdańskiej i parafii Mariackiej, że przyjęli nasz gest tak jak sobie wymarzyliśmy, a więc jako znak przywiązania i pojednania między naszymi wyznaniami i narodami”.
(b.t.)
Fot. ParafiaMariacka, Gdańsk
