Odpis aktu stanu cywilnego: urodzenia, małżeństwa, zgonu można uzyskać w formie papierowej lub elektronicznej. Za niektóre trzeba zapłacić, inne są bezpłatne. Konieczne jest złożenie wniosku, ale formę każdy może wybrać dogodną dla siebie. O odpis aktu stanu cywilnego może wnioskować każda osoba, której akt dotyczy, ale również jej najbliżsi i określone instytucje.
Po tym jak kierownik urzędu stanu cywilnego (USC) zarejestruje urodzenie, małżeństwo lub zgon, przekaże zainteresowanemu bezpłatnie odpis skrócony aktu. Za każdy kolejny odpis aktu zazwyczaj trzeba zapłacić opłatę skarbową. Odpis można otrzymać w formie papierowej lub elektronicznej. Wniosek o odpis aktu stanu cywilnego można złożyć osobiście lub przez pełnomocnika.
Wniosek o odpis aktu stanu cywilnego można uzyskać przez internet, w urzędzie i listownie.
Jeśli chcemy złożyć wniosek przez internet – potrzebny będzie profil zaufany lub e-dowód wraz z czytnikiem i potwierdzonym profilem zaufanym. Pozwalają one potwierdzić tożsamość.
Do odpisu własnego aktu urodzenia potrzebna będzie data i miejsce urodzenia, seria i numer dokumentu tożsamości.
Do odpisu własnego aktu małżeństwa potrzebna będzie data i miejsce urodzenia, seria i numer dokumentu tożsamości, data i miejsce zawarcia małżeństwa, imię i nazwisko współmałżonka plus jego inne dane, na przykład numer PESEL.
Do odpisu aktu urodzenia innej osoby potrzebne będzie imię i nazwisko tej osoby, miejsce i data urodzenia. Można też podać inne dane, na przykład numer PESEL.
Do odpisu aktu małżeństwa innej osoby potrzebne będą dane tej osoby: imię i nazwisko, miejsce i data urodzenia, data i miejsce zawarcia małżeństwa, imię i nazwisko współmałżonka. Można też podać inne dane, na przykład numer PESEL.
Do odpisu aktu zgonu potrzebne będą dane zmarłego: imię i nazwisko, miejsce i data urodzenia, data i miejsce zgonu. Można też podać inne dane, na przykład numer PESEL.
Za odpis skrócony aktu stanu cywilnego (także za odpis wielojęzyczny w formie papierowej) zapłacimy 22 zł, za odpis zupełny aktu stanu cywilnego – 33 zł. Dodatkowo 17 zł trzeba zapłacić za pełnomocnictwo.
Jeśli wysyła się wnioski online, są do wyboru 2 sposoby płatności: płatność online, jednak najpierw trzeba sprawdzić, czy urząd, do którego składa się wniosek, przyjmuje płatności online, oraz czy dany bank udostępnia taką płatność.
Druga forma płatności przy wnioskowaniu przez internet to przelew bankowy lub pocztowy. Zanim przejdzie się do wniosku, należy przygotować potwierdzenie przelewu w formie elektronicznej.
Odpis aktu można dostać bezpłatnie na przykład w sprawie uzyskania dowodu osobistego lub paszportu, świadczenia socjalnego, pomocy społecznej, ZUS (ubezpieczenia społecznego, ubezpieczenia zdrowotnego), alimentów, przyznania: opieki, kurateli, adopcji, zatrudnienia, wynagrodzenia za pracę.
Jeśli akt jest w elektronicznym centralnym rejestrze stanu cywilnego otrzyma się go w ciągu 7 dni kalendarzowych od dnia, w którym złożono wniosek. Akty są sporządzane w rejestrze od 1 marca 2015 roku. Akty sporządzone w papierowych księgach przed tą datą muszą być do niego przeniesione, więc może to zająć więcej czasu.
Uzyskać odpis aktu stanu cywilnego może każda osoba, której akt dotyczy, jej małżonek, zstępni (czyli dzieci, wnuki), wstępni (czyli rodzice, dziadkowie), rodzeństwo, przedstawiciel ustawowy (na przykład rodzic) lub opiekun.
Może go również uzyskać osoba, która wykaże interes prawny w uzyskaniu odpisu. Chodzi o uzasadnienie interesu, który wynika z przepisów prawa, i przedstawienie odpowiednich dokumentów – na przykład zobowiązanie sądu.
Odpis aktu stanu cywilnego może także dostać sąd, prokurator, organizacja społeczna, jeśli uzasadni to swoimi celami statutowymi i przemawia za tym interes społeczny oraz instytucja administracji publicznej (na przykład urząd gminy), jeżeli jest to konieczne do realizacji jej ustawowych zadań. ©℗
prawnik Joanna ŚWIATEK-WOJNAROWSKA
