Spotkanie w Przystanku Historia. Polak, Węgier, rewolucja

Pomnik węgierskiego chłopca na Jasnych Błoniach w Szczecinie upamiętniający powstanie z 1956 roku. Fot. Mirosław Winconek  

W czwartek o g. 17.30 w Przystanku Historia w Posejdonie przy Bramie Portowej w Szczecinie rozpocznie się dyskusja o powstaniu węgierskim w 1956. Uczestnicy spotkania postarają się odpowiedzieć na pytanie, jaką rolę w rewolcie Węgrów odegrali Polacy.

W dyskusji wezmą udział dr Pal Attila Illes - konsul generalny Węgier w Polsce, dr hab. Rafał Reczek oraz dr Paweł Skubisz, dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie. Dyskusję moderować będzie Rafał Dutkiewicz.

W 1956 roku losy Polski i Węgier – nie po raz pierwszy i nie ostatni w historii – ściśle splotły się ze sobą. Budapeszteński pochód z 23 października, od którego datuje się wybuch węgierskiego powstania, rozpoczął się jako manifestacja poparcia dla odwilży politycznej w Polsce. Świadczą o tym choćby wybór miejsca demonstracji – pomnik generała Józefa Bema, polsko-węgierskiego bohatera z 1848 roku – oraz hasło, które zwięźle wyrażało postulat narodu węgierskiego: „Wszyscy Węgrzy chodźcie z nami, pójdziemy za Polakami!”.

Ówczesna władza komunistyczna na Węgrzech sprzeciwiła się tym postulatom i wezwała na pomoc wojska sowieckie. Wybuchło powstanie – zaczęły się walki o niepodległość Węgier. Po paru dniach powstanie zwyciężyło, a społeczeństwo węgierskie poparło nowy rząd z Imre Nagyem na czele. Kreml jednak nie mógł pozwolić na utratę Węgier i 4 listopada rozpoczęła się druga interwencja wojsk sowieckich, w wyniku której krwawo stłumiono wolnościowy zryw Węgrów. Ustanowiony przez Moskwę marionetkowy rząd z Jánosem Kádárem na czele rozpoczął bezwzględne represje wobec powstańców – m.in. stracono premiera Nagya i jego najbliższych towarzyszy.

(as)