Trwają uroczystości związane z 71. rocznicą forsowania Odry. Miejscem obchodów tych historycznych wydarzeń, nad którymi patronat objął prezydent RP Andrzej Duda jest „rejon pamięci narodowej: Cedynia — Siekierki — Gozdowice”.
Dziś (sobota) na cmentarzu wojennym w Starych Łysogórkach, gdzie pochowani są przede wszystkim polegli od lutego do kwietnia 1945 r. żołnierze I Armii Wojska Polskiego, zaplanowano polową mszę świętą. Tuż po niej — uroczystości przy pomniku Wdzięczności Żołnierzom 1 Armii Wojska Polskiego oraz apel poległych. Przewidziano także pokaz uzbrojenia. O godz. 15 w Gozdowicach zaplanowano uroczystości przy Pomniku Sapera.
Uroczystościom rocznicowym towarzyszą też inne wydarzenia. W piątek w Mieszkowicach w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury odbyła się IV konferencja naukowa pn. „Nadodrzańskie Spotkania z Historią 2016”, a dziś w Gozdowicach o g. 15.45 nastąpi start biegu „XIV Mieszkowicka Nadodrzańska Dziesiątka". Także w Gozdowicach w sobotę o 15.30 nastąpi otwarcie „Festynu nad Odrą". Festynowi towarzyszyć będzie pokaz sprzętu wojskowego i żołnierski poczęstunek.
W gozdowickim Muzeum Pamiątek 1. Armii Wojska Polskiego oraz Dziejów Ziemi Mieszkowickiej będzie można bezpłatnie obejrzeć aktualne ekspozycje.
Imprezy towarzyszące odbędą się także w Cedyni. Od 09.00 do 16.00 otwarte jest Muzeum Regionalne w Cedyni. Można obejrzeć wystawę pt. „Z dziejów Cedyni i okolic”. To ekspozycja zabytków pochodzących z wykopalisk archeologicznych prowadzonych na grodzisku, cmentarzysku i okolicach Cedyni. Do dyspozycji zwiedzających będzie też wystawa „Na drodze stała Odra”. Ekspozycja poświęcona jest forsowaniu Odry i rozpoczęciu operacji berlińskiej 16 kwietnia 1945 r.
Warto dodać, że pod określeniem „forsowanie Odry” rozumieć należy walki stoczone przez 1. Armię Wojska Polskiego w dniach 16—20 kwietnia 1945 roku, w czasie operacji berlińskiej. 20 kwietnia ofensywę w ramach operacji rozpoczęły wojska 2. Frontu Białoruskiego. W operacji brały udział 1. i 2. Armia Wojska Polskiego. 16 kwietnia o godz. 5.45 po 30-minutowym przygotowaniu artyleryjskim 1. AWP przeszła do natarcia w pasie Siekierki — Gozdowice.
Po zwycięskiej kampanii pomorskiej, Armia Czerwona oraz towarzysząca jej 1. Armia Wojska Polskiego stanęły na brzegu Odry. Wypływająca z Sudetów Wschodnich rzeka stanowiła jedną z ostatnich większych przeszkód wodnych zagradzających drogę do stolicy III Rzeszy. Zgromadzone w rejonie na północ od Kostrzyna polskie pododdziały skierowano w okolice Siekierek i Gozdowic – rejon ten, znajdujący się między pasami natarcia radzieckich 47. i 61. Armii, wybrano jako najdogodniejsze miejsce forsowania. Najtrudniejsze zadanie spoczęło na jednostkach inżynieryjnych podporządkowanych generałowi Jerzemu Bordziłowskiemu — to one miały za zadanie przygotowanie przepraw w kilku miejscach jednocześnie.
14 kwietnia polscy saperzy rozpoczęli przygotowania do budowy przyczółka na zachodnim brzegu. Wsparcia udzielili im żołnierze 2. i 3. Dywizji Piechoty. Dwa dni później rozpoczęła się operacja forsowania Odry przy pomocy ruchomych oraz stałych środków przeprawowych — w awangardzie spod Siekierek ruszyła 1. Kościuszkowska Dywizja Piechoty. Połączone w promy oraz mosty parki pozwoliły na przekroczenie rzeki nie tylko przez piechotę, ale i pojazdy, w tym wozy gąsienicowe 1. Brygady Pancernej oraz 4. pułku czołgów ciężkich. Miejscowe postawienie zasłon dymnych pozwoliło zamaskować działania przed niemieckim lotnictwem. Do 18 kwietnia niemal całość rzutu bojowego 1. Armii Wojska Polskiego stanęła na zachodnim brzegu. Przed żołnierzami rozpościerał się głęboki na sześćdziesiąt kilometrów pas natarcia, którego koniec stanowił Berlin, za — biało-czerwone słupy graniczne, znaczące przyłączenie Pomorza do odradzającej się ojczyzny. [źródło: Pomorze Zachodnie na kartach historii].
(r.c.)
