W poniedziałek w Szczecinie słupki termometrów wskazywały 34 stopnie Celsjusza. Trudno wytrzymać na otwartej przestrzeni, trudno w domach, trudno w pracy, szczególnie tam, gdzie nie ma powierzchni klimatyzowanych. Jak więc przetrwać tropikalne temperatury w miejscu zatrudnienia?
Państwowa Inspekcja Pracy od lat zwraca się do pracodawców o respektowanie prawa pracowników do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz podjęcie niezbędnych działań mających na celu złagodzenie skutków narażenia pracowników na wysokie temperatury.
Pracodawca powinien zapewnić pracownikom nieodpłatnie zimne napoje, gdy temperatura na stanowiskach pracy przekracza 28 st. C, a na otwartej przestrzeni 25 stopni. Woda powinna być dostępna stale, w ilości zaspokajającej potrzeby zatrudnionych. PIP przypomina też, że przy pracach brudzących, wykonywanych w wysokiej temperaturze lub wymagających zapewnienia należytej higieny procesów technologicznych, pracodawca zobowiązany jest zapewnić do celów higienicznych co najmniej 90 litrów wody dziennie na każdego pracownika.
– Najczęstszym grzechem pracodawców jest to, że wodę – podkreślmy to, zdatną do picia! – wydzielają i ograniczają – mówi Sławomir Zarzycki, inspektor pracy z Okręgowego Inspektoratu Pracy w Szczecinie. – Zdarzają się również opóźnienia w dostawie wody. Tymczasem szefowie firm muszą zapewnić nieograniczony dostęp do wody.
Pracownicy, którzy muszą swoje zadania wykonywać na powietrzu, powinni mieć możliwość odpoczynku przed upałem w miejscu zacienionym i zadaszonym. Warto także zadbać, aby nosili nakrycia głowy i przewiewne ubrania zapewniające ochronę przed promieniowaniem UV oraz – jeśli to możliwe – wykonywali swoje obowiązki w chłodniejszych porach dnia.
– Malarz czy murarz może wykonywać swoje zadania w krótkich przewiewnych spodenkach, ale już zbrojarz oraz pracownik narażony na gorące odpryski musi mieć długie spodnie oraz przewidziane przepisami bhp buty robocze – podkreśla inspektor pracy.
Należy pamiętać o używaniu i utrzymywaniu w pomieszczeniach pracy w stałej sprawności i czystości urządzeń wentylacyjnych oraz klimatyzacyjnych, a także zabezpieczeniu okien przed nadmiernym nasłonecznieniem, np. poprzez rolety i żaluzje – przypomina Główny Inspektor Pracy. Klimatyzacja i wentylacja stosowana w pomieszczeniach pracy nie może powodować przeciągów ani wyziębienia pomieszczeń – strumień powietrza nie powinien być kierowany bezpośrednio na stanowisko pracy.
Inspekcja pracy apeluje także do pracodawców o skracanie czasu pracy podczas trwających upałów, w szczególności tym pracownikom, których dzienny wymiar czasu pracy przekracza 8 godzin. Pracodawcy mogą też wprowadzać rotację na stanowiskach pracy i dodatkowe przerwy, aby umożliwić pracownikom ochłodzenie się i regenerację sił. Skrócenie czasu pracy i dodatkowe przerwy nie mogą jednak powodować obniżenia należnego pracownikom wynagrodzenia. Pracownik nie musi także odpracowywać skróconego czasu pracy. Należy jednak pamiętać, iż zgodnie z obowiązującymi przepisami, wysokie temperatury nie są wystarczającym powodem do skrócenia czasu pracy, to jedynie dobra wola pracodawcy.
Podczas upałów PIP szczególnie zwraca uwagę na organizację pracy wykonywanej w warunkach szczególnie niebezpiecznych i wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej, a także na bezpieczeństwo kobiet w ciąży oraz karmiących piersią. Trzeba pamiętać o zakazie zatrudniania pracowników młodocianych w pomieszczeniach, w których temperatura powietrza przekracza 30 stopni Celsjusza, a wilgotność względna powietrza – 65 procent.
Upały mogą prowadzić nie tylko do porażenia słonecznego, czyli udaru cieplnego, gdy pracuje się na zewnątrz, ale są niebezpieczne również dla tych, którzy pracują w pomieszczeniach – zakłócają pracę układu krążenia, układu oddechowego oraz układu pokarmowego. Pracujący w tropikalnych temperaturach są osłabieni i mniej wydolni. Z badań wynika, że podczas upałów aż o 20 proc. spada produktywność, a o 19 proc. zdolność koncentracji wśród pracowników biurowych.
(kel)
