Geograf z Uniwersytetu Szczecińskiego dr Dominik Paprotny otrzymał ponad 6 mln zł z programu grantowego Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC) na projekt dotyczący ryzyka powodzi w erze zmian klimatycznych.
Geograf i hydrolog z US będzie kierownikiem projektu pn. „Adaptacja do powodzi w erze zmian klimatycznych z pomocą Europejskiego Modelu Socjo-Hydrologicznego”, na który otrzymał Starting Grant ERC. Badania zaplanowane są na 5 lat, poinformowała w piątek uczelnia. Projekt będzie łączył wiedzę z różnych dyscyplin, od nauk o Ziemi po ekonomię i socjologię. Dofinansowanie z ERC wynosi 6 186 600 zł.
„Tworząc nową grupę badawczą w Szczecinie, chcę wykorzystać wiedzę i doświadczenie z 11 lat pracy w zagranicznych instytucjach naukowych oraz stworzyć ośrodek, który będzie wiodącym w Polsce w zakresie badań nad skutkami zmian klimatycznych” – podkreślił cytowany w komunikacie US dr Paprotny.
Wyjaśnił, że projekt będzie realizowany w Instytucie Nauk o Morzu i Środowisku US, którym kieruje prof. Paweł Terefenko. Badania nad ryzykiem powodzi, jak zaznaczył dr Paprotny, mają przynieść nie tylko pożytki naukowe, ale też społeczno-ekonomiczne.
Europejski Model Socjo-Hydrologiczny (EuroSoHo) pomoże określić dynamikę ryzyka powodzi w przeszłości i przyszłości w różnych regionach Europy. Będzie opierał się na zbiorach danych opisujących skutki powodzi, rozmieszczenie ludności warunki ekonomiczne, ochronę przeciwpowodziową w latach 1950-2025. EuroSoHo ma przeanalizować informacje z 1400 regionów w 42 krajach.
Powodzie obserwowane w Europie są coraz bardziej destrukcyjne. Zagrażają zdrowiu i życiu mieszkańców danego regionu, powodują zniszczenia, straty gospodarce. Ich przyczyną są ekstremalne zjawiska pogodowe, ale też działalność człowieka.
Jak podano w komunikacie, Europejski Model Socjo-Hydrologiczny, wykorzystując prognozy zmian klimatycznych i społeczno-ekonomicznych, pozwoli oszacować przyszłe straty powodziowe do 2100 r., w różnych scenariuszach. EuroSoHo będzie narzędziem o otwartym dostępie.
Badania rozpoczynane teraz w Instytucie Nauk o Morzu i Środowisku US mają określić, które działania przeciwpowodziowe są najskuteczniejsze na określonym terenie. Jakie środki zapobiegawcze należy łączyć i w jakich proporcjach, by zminimalizować przyszłe straty powodziowe.
Szczeciński naukowiec wyjaśnił, że podstawowy scenariusz zakładający, że społeczeństwo nadal będzie dostosowywać się do powodzi w taki sam sposób i w takim samym zakresie, jak w przeszłości, zostanie rozszerzony poprzez zastosowanie różnych strategii łagodzenia ich skutków, np. ulepszenie wałów przeciwpowodziowych, indywidualne środki przeciwdziałania, ograniczanie zabudowy obszarów zalewowych czy relokacja.
Dr Dominik Paprotny jest absolwentem US (2012 r.), gdzie studiował geografię (specjalność: geografia morska). Doktorat zrobił w Holandii na Wydziale Inżynierii Wodnej Uniwersytetu Technicznego w Delfcie. Karierę naukową kontynuował (od 2019 r.) w Poczdamie, w Niemieckim Centrum Badań o Ziemi (GFZ), a następnie w Centrum Ryzyka Klimatycznego.
Europejska Rada ds. Badań Naukowych przyznaje środki na nowatorskie badania, o dużym znaczeniu społecznym i gospodarczym. W tym roku z prawie 4 tysięcy zgłoszeń młodych naukowców wybrano 478 projektów. Tylko sześć prowadzić będą polskie instytucje naukowo-badawcze. Po raz pierwszy tego rodzaju grantem ERC wyróżniono przedsięwzięcie realizowane przez uczelnię z woj. zachodniopomorskiego.
„Wszystkie te młode umysły i ich niezliczone znakomite pomysły, które będą realizować, naprawdę mnie inspirują – podobnie jak ich kreatywność naukowa. Europa ich wspiera i stoi za nimi. A jednak możemy zrobić więcej. W tej edycji finansowanych jest jedynie 12 proc. wszystkich wniosków, choć o wiele więcej zasługiwało na wsparcie. Aby Europa mogła w pełni wykorzystać swój potencjał, potrzebne są większe inwestycje w tego rodzaju badania” – stwierdziła prof. Maria Leptin – przewodnicząca ERC.
W kategorii Starting Grants (2-7 lat po doktoracie) do rozdysponowania jest 761 mln euro. Pojedynczy grant to ok. 1,5 mln euro. Dofinansowanie otrzymują przedstawiciele różnych dziedzin - nauk ścisłych, inżynieryjnych, przyrodniczych, humanistycznych. (PAP)
