W piątek (20 września) w Muzeum Polskiego Szczecina przy ul. św. Wojciecha 1 odbędzie się wernisaż wystawy poświęconej 17 września 1939 roku. Wszyscy szczecinianie będą mogli obejrzeć ją w sobotę, podczas dwóch tur zwiedzania.
- Ambicją naszego muzeum jest pokazanie nie tylko historii polskiego Szczecina, ale także dróg historycznych prowadzących do niego - wyjaśnia dr Wojciech Lizak z muzeum. - Niewątpliwie praprzyczyną przesunięcia Polski na zachód do linii Odry i Nysy był ów czwarty rozbiór Polski, który z kolei nie nastąpiłby, gdyby nie negatywne stereotypy dotyczące Polaków pośród Niemców i sowietów. Tę wystawę traktujemy jako prolog do naszej stałej wystawy poświęconej narodzinom polskiego Szczecina. W przyszłości ma stać się jej integralna częścią.
Twórcy wystawy chcieli pokazać, jaki obraz Polaka funkcjonował w niemieckiej potocznej świadomości przed 1 września 1939 r. i w propagandzie sowieckiej pomiędzy 1917 r. a 1939 r. Zgromadzony materiał ikonograficzny pokazuje, jak kształtował się u Niemców stereotyp Ostleute, którym to pogardliwym terminem określano Polaków, a także Żydów – Ostjuden. Stereotyp Untermenscha, czyli podczłowieka, nie pojawił się w Niemczech z momentem dojścia do władzy Hitlera. Ma on znacznie głębsze korzenie historyczne, sięgające II połowy XIX wieku.
Niemiecki archetyp Polaka widział w nim „podczłowieka”. Natomiast sowiecki archetyp Polaka przedstawiał go jako pana. Ten pan był okrutny, ogromnie prześladował chłopa ukraińskiego i białoruskiego, był sprawcą jego potwornej nędzy, tak samo gnębił też polskojęzycznego chłopa i robotnika. Stereotyp Polaka-pana utrwalił się po cudzie nad Wisłą, Polacy byli traktowani jako najbardziej nieprzejednany wróg klasowy, który zagrodził drogę do wprowadzenia przez sowietów postępu w Europie zachodniej.
- Muzeum Polskiego Szczecina pragnie swoimi wystawami wypełnić lukę w upowszechnianiu wiedzy na temat historii narodu i państwa polskiego - dodaje Wojciech Lizak. - Instytucje statutowo powołane do prezentowania problemów polskiej historii uciekają od trudnych tematów.
Zapisy na zwiedzanie: biuro@antykwariat-wuel.pl, 91 4 888 697.
(as)
Fot. Wu-eL
