„Ethica Pomeranica albo Zwierciadło pomorskie - Bogusław X, książę pomorski i jego czasy w dokumentach i zabytkach ze zbiorów polskich i obcych z lat 1454-1523” gromadzi cenne eksponaty dokumentujące epokę Bogusława X, w tym życie dworu i dawnego Pomorza. Wystawa otwarta została w 501. rocznicę uroczystego nabożeństwa w intencji monarchy - odprawionego 22 listopada 1523 roku po jego pogrzebie. Można oglądać ją w Galerii Gotyckiej oraz sąsiednich Galerii Wschodniej i Galerii Przedmiotu otwartych po raz pierwszy od zakończenia pierwszego etapu inwestycji na Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie.
Ta wystawa to ponad 100 eksponatów. W pierwszej części pokazane zostały ówczesne elity rządzące, rodzina Bogusława X i rody skoligacone z Gryfitami. W drugiej zaprezentowano bogaty zasób dokumentów archiwalnych z kancelarii księcia - listy, skargi, notatki, spisy czy opracowania okolicznościowe. Ostatnia, trzecia część przedstawia dzieła sztuki sakralnej gotyku i renesansu, w tym retabula (nastawy ołtarzowe), malarstwo czy ryciny. Pochodzą one z różnych ośrodków w Polsce i zagranicy, a są wśród nich między innymi prace Albrechta Dürera, Sigmunda Holbeina czy Martina Schongauera. Dodatkowo wystawa uzupełniona jest o elementy multimedialne, jak film animowany o Bogusławie X czy projekcję zapisu nutowego utworu muzycznego z tamtej epoki.
Wszystko to dodatkowo można podziwiać wewnątrz Galerii Gotyckiej, miejsca o historycznym znaczeniu.
- Znajdujemy się we wnętrzach, które istniały już w czasie ślubu księcia Bogusława X Wielkiego z królewną Anną, córką Kazimierza Jagiellończyka - mówiła Barbara Igielska, dyrektorka Zamku Książąt Pomorskich. - Wiemy, że książę Bogusław X wybudował tak zwany duży dom przed tym ważnym wydarzeniem.
Kuratorem wystawy jest Damian Garecki.
- Wystawa nawiązuje do biografii Bogusława X, jego rodziny, do informacji, które badacze pozyskali w trakcie badań nad tą postacią historyczną. Najbardziej interesowały nas artefakty związane ze sztuką powstającą na Pomorzu Zachodnim w Księstwie Pomorskim na przełomie XV i XVI wieku - tłumaczy D. Garecki. - Skupiamy się dokładnie na genealogii książęcej, przybliżamy księcia, jego najbliższą rodzinę, czy na dokumentach kancelarii książęcej. Jeśli chodzi o sztukę, skupiamy się na sztuce religijnej. To ukłon w stronę dawnych zwyczajów i ogromnego znaczenia religijności dla ludzi przełomu XV i XVI wieku, jak również odniesienie do religijności samego księcia oraz jego działalności jako mecenasa kultury na polu sztuki religijnej.
Wiele eksponatów jest bardzo wrażliwych - są zrobione z papieru, skóry i innych materiałów. W związku z tym będą one prezentowane w sposób rotacyjny - co jakiś czas będą się pojawiały nowe, bardzo cenne obiekty i dzieła (zarówno zabytki archiwalne, jak i dawna grafika).
O znaczeniu wystawy wypowiedziała się prof. Barbara Ochendowska-Grzelak:
- Jestem oszołomiona zgromadzonymi eksponatami. Bardzo rzadko można zobaczyć obrazy olejne Dürera, a na wystawnie jest prezentowany portret cesarza Maksymiliana, są też jego grafiki. To jest właściwie historia i początki nowożytnej grafiki europejskiej. Naprawdę trudno tu wskazać jakieś najważniejsze eksponaty, bo one wszystkie są świadectwem okresu przełomu, niektóre mają cechy gotyckie, inne są bardziej renesansowe. Bardzo dobry jest ołtarz przedstawiający zwiastowanie ze szkoły ferraryjskiej, warto spojrzeć na obrazy ze szkoły Cranacha, ciekawy jest ołtarz ukrzyżowania z Muzeum Warmii i Mazur, który jest świadectwem kończącej się epoki średniowiecza.
Ekspozycja „Ethica Pomeranica albo Zwierciadło pomorskie - Bogusław X, książę pomorski i jego czasy w dokumentach i zabytkach ze zbiorów polskich i obcych z lat 1454-1523” organizowana jest w ramach obchodów Roku Bogusława X Wielkiego. Otwarta jest od piątku 22 listopada.©℗
Tekst i film Agata Jankowska
