Sejmowa Komisja Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej zajęła się we wtorek (10 stycznia) proponowaną zmianą przepisów, które mają na celu zapewnić bezpieczeństwo energetyczne Polski. Chodzi o wprowadzenie prawa pierwokupu udziałów i akcji spółek działających w portach. Pierwsze czytanie poselskiego projektu nowelizacji ustawy o portach i przystaniach morskich nie odbyło się, gdyż przedstawiciel wnioskodawców, poseł Artur Szałabawka (PiS), poinformował o wycofaniu wniosku. Komisja rozpatrzyła jednak poprawki Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie morskim oraz niektórych innych ustaw. Część z nich wprowadzała takie same przepisy, jakie były w wycofanym projekcie. Komisja zaopiniowała je negatywnie.
Senat, w którym większość ma opozycja parlamentarna, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie morskim oraz niektórych innych ustaw, postanowił wprowadzić do jej tekstu 10 poprawek. Cztery z nich zmierzają do przyznania Skarbowi Państwa prawa pierwokupu udziałów albo akcji w spółce handlowej, która dysponuje prawami do nieruchomości położonej w granicach portu o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej.
– Aktualna sytuacja geopolityczna, spowodowana konfliktem zbrojnym w Ukrainie, zwiększa zapotrzebowanie na infrastrukturę portową przygotowaną do obsługi nośników energii – czytamy w uzasadnieniu. – Skarb Państwa nie posiada dotychczas instrumentów prawnych pozwalających mu na skuteczną ingerencję w procesy własnościowe w spółkach handlowych, w których władaniu pozostają nieruchomości położone w granicach portu o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej, jeżeli nie dysponuje większościowym pakietem udziałów albo akcji tych spółek. Tymczasem owe procesy mają istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego państwa. Nie można bowiem wykluczyć, że w ich następstwie dojdzie do prób przejęcia kontroli nad infrastrukturą służącą do przeładunku nośników energii przez podmioty, które nie będą zainteresowane w zapewnieniu ciągłego i efektywnego funkcjonowania tejże infrastruktury zgodnie z interesem Rzeczypospolitej Polskiej.
Wprowadzeniu tych przepisów sprzeciwiają się posłowie opozycji. Arkadiusz Marchewka (KO) i Dariusz Wieczorek (Lewica) mówili o tym w poniedziałek na konferencjach prasowych w Szczecinie. Swoje stanowiska powtórzyli na posiedzeniu komisji. Zdaniem posła Marchewki, istniejące prawo pierwokupu w przypadku nieruchomości jest bardzo dobrym zabezpieczeniem, a przejmowanie akcji czy udziałów to powrót do minionego ustroju.
Poseł Wieczorek wnioskował o przerwanie obrad komisji i przygotowanie opinii prawnej, czy proponowane zapisy są zgodne z Konstytucją RP. Jednak ten wniosek nie uzyskał większości. Poseł Lewicy stwierdził, że poprawki nie mają nic wspólnego z bezpieczeństwem energetycznym, a chodzi o kupno udziałów w spółce Bulk Cargo – Port Szczecin, które chce nabyć firma z Niemiec. Według D. Wieczorka, nowe przepisy to psucie prawa i wprowadzanie niepewności wśród prywatnych podmiotów gospodarczych. Poseł Michał Urbaniak (Konfederacja) skrytykował sposób, w jaki się wprowadza te przepisy. Jego wątpliwości wzbudziła też kwestia sądowego ustalania cen akcji.
Poseł Szałabawka zwrócił uwagę na to, że zwiększenie udziału Niemców w portach Szczecin-Świnoujście nie musi oznaczać sukcesu gospodarczego.
– My jesteśmy konkurencją dla portów niemieckich – zaznaczył.
Wiceminister infrastruktury Marek Gróbarczyk podkreślił, że zastosowany system jest związany z zagrożeniami.
– Chodzi o to, żeby się zabezpieczyć przed wrogim przejęciem spółek – wyjaśniał, przywołując przykład portu w Hamburgu, gdzie niedawno na szczeblu centralnym w Niemczech zdecydowano o niesprzedaniu istotnej części udziałów w jednym z terminali kontenerowych chińskiej firmie. – Robimy wszystko, żeby to bezpieczeństwo było na najwyższym poziomie. Nie chcemy, żeby w Polsce zainwestował np. Gazprom. Senat poparł te poprawki.
Jak dodał, ewentualna wycena akcji czy udziałów ma się odbyć na warunkach godziwych, a przeprowadzą ją powołani przez sąd biegli.
Zdaniem posła Artura Łąckiego (KO), to powrót do PRL. Poseł Czesław Hoc (PiS) mówił, że mamy wyjątkową sytuację i trzeba przede wszystkim zabezpieczyć polski interes.
W głosowaniu wspomniane cztery senackie poprawki zostały negatywnie zaopiniowane przez komisję. Teraz uchwałą Senatu zajmie się Sejm, być może na najbliższym posiedzeniu plenarnym, które zaplanowano na 11 – 13 stycznia. ©℗
(ek)
