Światło latarni morskich od wieków wskazuje żeglującym drogę na ląd. Obecnie – w epoce nawigacji satelitarnej – latarnie nadal odgrywają ważną rolę w nawigacji i zapewnieniu bezpieczeństwa żeglugi. Są jednocześnie pięknymi zabytkami techniki. Należy do nich obiekt w Świnoujściu, działający od ponad 160 lat! To najwyższa latarnia na wybrzeżu Bałtyku. Wita statki wpływające z morza do zespołu portów Szczecin – Świnoujście.
Jeszcze niedawno dla marynarzy żeglujących nocą w pobliżu lądu latarnie morskie były jedynym zwiastunem zbliżającego się brzegu. Dziś w bezpiecznej nawigacji pomagają satelity i komputery. Gdy jednak elektronika zawiedzie, zepsuje się źródło prądu lub sztormowe fale zaleją statek, migające światło na brzegu może go uratować i pomóc w dotarciu na ląd.
Na polskim wybrzeżu znajduje się 15 czynnych latarni morskich, w tym siedem na terenie województwa zachodniopomorskiego. Świnoujska jest najwyższa. Jej wieża ma wysokość 67,7 m, a światło – 65 m n.p.m. Zasięg światła białego wynosi 27 mil morskich, natomiast czerwonego – 9. Wykonana jest z ceramicznej cegły. Na jej szczyt prowadzi 308 stopni krętych schodów. Od strony północnej i południowej przylegają do niej dwukondygnacyjne budynki z czerwonej cegły, w których mieszczą się urządzenia radiolatarni oraz pomieszczenia dla obsługi. Niegdyś w budynkach mieszkali latarnicy z rodzinami, dbając o to, aby latarnia nigdy nie zgasła.
Latarnię w Świnoujściu posadowiono na prawym brzegu Świny w dawnej wsi Chorzelin. Budowana była od roku 1854. Niecałe trzy lata później, 1 grudnia 1857 r., po raz pierwszy rozbłysła swoim światłem. Wieżę z ogromną lampą na olej słonecznikowy i soczewką Fresnela charakteryzował przekrój ośmiokąta. Już w 1902 r. obiekt wymagał porządnego remontu. Trudne warunki atmosferyczne, jakie panują w Świnoujściu, spowodowały znaczne ubytki cegły. Po remoncie latarnia osiągnęła cylindryczny kształt i otrzymała nowe pokrycie. Pod koniec XX wieku – po ekspertyzach – zapadła decyzja o konieczności przebudowy i rewitalizacji obiektu. Został odnowiony, a 5 sierpnia 2000 r. – udostępniony do zwiedzania.
Administratorem latarni w Świnoujściu – stałego znaku nawigacyjnego – jest Urząd Morski w Szczecinie.
Bywa nazywana „Królową jasności” i stanowi jedną z największych atrakcji turystycznych Świnoujścia. Po wejściu na górę nagrodą jest niepowtarzalny widok na morze i port. Od kilku lat można zobaczyć m.in. wpływające do gazoportu wielkie metanowce, które przywożą skroplony gaz ziemny do znajdującego się nieopodal terminalu LNG. W niedalekiej przyszłości kolejną atrakcją będą ogromne kontenerowce, gdy powstanie zapowiadany przez Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście głębokowodny terminal kontenerowy.
Wokół wieży latarni są zgromadzone ciekawe eksponaty. Niedawno trafiły tu zabytki techniki morskiej (m.in. stara boja), wydobyte przy okazji modernizacji toru wodnego Świnoujście – Szczecin do głębokości 12,5 m. To inwestycja szczecińskiego Urzędu Morskiego. W ślad za nią podążają przedsięwzięcia ZMPSiŚ, który właśnie rozstrzygnął przetargi na dostosowanie najważniejszych nabrzeży w szczecińskim porcie do nowych parametrów toru.
Od kilku lat latarnia w Świnoujściu przyciąga uwagę 2 maja, w Dzień Flagi RP. Wówczas ogromna biało-czerwona wciągana jest na wieżę. Widać ją z odległości kilkunastu kilometrów!
Ten weekend dla świnoujskiej latarni i innych tego typu obiektów na świecie będzie szczególny. W niedzielę przypada bowiem Międzynarodowy Dzień Latarni Morskich. Po raz pierwszy obchodzono go 18 sierpnia 2002 r. Został ustanowiony na wniosek angielskiej organizacji kultywującej dziedzictwo i tradycje morskie. Od tej pory na całym świecie świętuje się go co roku w trzecią niedzielę sierpnia. W Świnoujściu obchody rozpoczną się już w sobotę paradami Neptuna i jego świty. W niedzielę w południe rusza szereg imprez: parada Neptuna i chrzest morski, występ zespołu Keja, mistrzostwa w biegu na latarnię (g. 16), zwiedzanie latarni o zachodzie słońca (po g. 20) i biesiada przy ognisku, spotkanie z duchem latarnika Sharki (g. 22). Wstęp na latarnię 16 bm. jest bezpłatny. Ostatni miejski autobus do dworca PKP odjeżdża o g. 22.45.
(ek)
