Krajowe obchody Światowego Dnia Hydrografii (World Hydrography Day 2024) odbyły się 28 i 29 czerwca w Szczecinie. Z tej okazji można było zwiedzić okręty Marynarki Wojennej i inne jednostki pływające, które cumowały przy bulwarze Chrobrego. Na Odrze odbyły się pokazy dynamiczne, a na stoiskach wystawowych zaprezentowano m.in. sprzęt hydrograficzny. W programie znalazła się też gra miejska. Dodatkowym wydarzeniem była konferencja naukowa. Obchody zorganizowali: Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej, Urząd Morski w Szczecinie, Stowarzyszenie Hydrografów Morskich RP oraz Politechnika Morska w Szczecinie.
Przy nabrzeżu u podnóża Wałów Chrobrego cumowały: okręt hydrograficzny MW ORP „Arctowski”, niszczyciel min typu Kormoran II ORP „Mewa”, statek wielozadaniowy Urzędu Morskiego w Szczecinie „Planeta I”, statek szkolno-badawczy Politechniki Morskiej w Szczecinie „Nawigator XXI” oraz katamaran „Akustyka” ze studencką obsadą, a ponadto szereg innych jednostek, służących przede wszystkim do wykonywania pomiarów morskich i badań dna.
Obchody zgromadziły specjalistów z dziedziny hydrografii i pomiarów hydrograficznych, ale też entuzjastów żeglugi i technologii morskiej. Wśród uczestników byli przedstawiciele Biura Hydrograficznego MW, Urzędu Morskiego w Gdyni oraz Urzędu Morskiego w Szczecinie, środowiska akademickiego, w tym Politechniki Morskiej w Szczecinie, Uniwersytetu Gdańskiego, Politechniki Gdańskiej, Akademii Marynarki Wojennej, Inspektoratu MW, 8. Flotylli Obrony Wybrzeża, Dywizjonu Zabezpieczenia Hydrograficznego MW, Stowarzyszenia Hydrografów Morskich, policji, podmiotów branży morskiej orazfirm świadczących usługi hydrograficzne.
Bezpieczeństwo na morzu
Obchody przebiegały pod hasłem zatwierdzonym przez Międzynarodową Organizację Hydrograficzną (IHO): „Informacja hydrograficzna – dla zwiększenia bezpieczeństwa, wydajności oraz zrównoważonego rozwoju w działalności ludzkiej na morzu”.
Podczas konferencji naukowej, która się odbyła w siedzibie Politechniki Morskiej, przedstawiono m.in. działalność służby hydrograficznej Marynarki Wojennej.
– Krajowe obchody Światowego Dnia Hydrografii cieszą się coraz większym zainteresowaniem – mówił kmdr Dariusz Kolator, szef Biura Hydrograficznego Marynarki Wojennej, przypominając, że BHMW wykonuje zadania wspólnie z administracją morską. – Hydrografia potrzebna jest do tego, żeby ci wszyscy, którzy działają na morzu, mogli bezpiecznie wykonywać swoje zadania.
Omówił, co się działo w państwowej służbie hydrograficznej od ubiegłorocznych obchodów Światowego Dnia Hydrografii.
BHMW standardowo pokrywa polskie obszary morskie mapami w formie cyfrowej, które są na bieżąco aktualizowane. Jednak na mapy papierowe nadal jest zapotrzebowanie. Szef BHMW mówił o nowych publikacjach hydrograficznych oraz o nowinkach technicznych MW. Jak zauważył, pojawiła się możliwość pozyskania nowego okrętu hydrograficznego.
Dodał, że polska hydrografia wchodzi w obszary antarktyczne. Działa tam – na wyspie archipelagu Szetlandów Południowych – Polska Stacja Antarktyczna im. Henryka Arctowskiego.
– Zamierzamy wejść w zabezpieczenie nawigacyjne tego obszaru i przygotować kompletne mapy cyfrowe – zapowiedział.
Kształcenie na Politechnice Morskiej
Profesor Arkadiusz Tomczak, prorektor Politechniki Morskiej ds. morskich, przybliżył, co się dzieje na uczelni w aspekcie edukacji, badań oraz jakie są czynione starania, by baza sprzętowa i lokalowa przeznaczona dla hydrografii się powiększała.
– Cieszymy się, że w Szczecinie możemy być częścią tego święta, bo mamy tutaj silną społeczność hydrograficzną – podkreślił. – W 2020 roku udało się doprowadzić do tego, że program kształcenia, jaki mamy na specjalności hydrografia, uzyskał akredytację BHMW. Nasi studenci od tej pory mogą, po spełnieniu odpowiednich warunków, ubiegać się o uprawnienia w kategorii A. Program ten jest oparty na standardach IHO. W ramach naszej oferty szkoleniowej mamy dziewięć specjalistycznych przedmiotów, z czego cztery – pomiary hydrograficzne, urządzenia hydrograficzne i systemy pomiarowe, analiza danych hydrograficznych oraz zintegrowane systemy hydrograficzne – są przedmiotami wiodącymi. Program IHO jest bardzo szeroki, ma wiele odniesień do zagadnień, które są również realizowane w procesie kształcenia w ramach kierunku geodezja i kartografia. Świetnie to współgra, ponieważ kompetencje geodezyjne są dzisiaj w hydrografii też bardzo istotne. Wśród naszej kadry mamy szereg certyfikowanych hydrografów, pomiarowca, offshore surveyora, geodetę morskiego. Staramy się realizować jak najwięcej zajęć praktycznych, w terenie. Przede wszystkim studenci mają kontakt z podstawowym sprzętem, ale również staramy się poszerzać zakres tematyczny, wprowadzać elementy, których w IHO bezpośrednio nie ma, jak pozycjonowanie podwodne, systemy akustyczne czy pozycjonowanie satelitarne.
Nauka praktyczna odbywa się na statku szkolnym „Nawigator XXl”, łodzi hydrograficznej „Hydrograf XXI” i katamaranie hydrograficznym „Akustyka”.
Prorektor wspomniał o inwestycjach w bazę szkoleniową, w tym o otwartym niedawno w pobliżu Odry Centrum Eksploatacji Obiektów Pływających.
Uczelnia planuje testowanie różnych rozwiązań zdalnego sterowania pomiarami.
Pomiary są niezbędne
Zenon Kozłowski, zastępca dyrektora Urzędu Morskiego w Szczecinie ds. oznakowania nawigacyjnego zaprezentował działalność administracji morskiej. Podkreślał, że niemal każdy rodzaj działalności będący w kompetencjach dyrektora urzędu morskiego wymaga przeprowadzenia pomiarów morskich. To m.in. zapewnienie bezpieczeństwa żeglugi i portów morskich (w tym oznakowanie nawigacyjne, oznaczenie i utrzymanie dróg wodnych, kotwicowisk), wyznaczenie, budowa i utrzymanie budowli hydrotechnicznych czy umocnień brzegowych, ochrona środowiska (pobieranie próbek). Poinformował, że w strukturze urzędu jest Wydział Pomiarów Morskich podzielony na dwa oddziały: w Szczecinie i Świnoujściu.
– Wykonujemy pomiary matematyczne, badamy dno, przeprowadzamy autoryzację pomiarów hydrograficznych – wymieniał. – Do zadań należy utrzymanie bezpieczeństwa żeglugi i na bazie pomiarów są ustalane chociażby dopuszczalne zanurzenia statków na torach wodnych czy przy nabrzeżach.
Przybliżył jednostki i sprzęt Urzędu Morskiego w Szczecinie.
– Sztandarowa „Planeta I” to duży statek, bardzo dobrze wyposażony hydrograficznie, są też mniejsze motorówki, pozwalające na pomiary na różnych akwenach, począwszy od Zalewu Szczecińskiego, poprzez podejścia do Świnoujścia, a skończywszy na małych portach – powiedział. – Mamy sondy wielowiązkowe i jednowiązkowe, sonary. Myślę, że przed nami jest inwestycja w pojazdy bezzałogowe wykonujące lub uzupełniające nasze pomiary.
Obecnie wyzwaniem dla szczecińskiego urzędu będzie ogromna inwestycja: budowa infrastruktury dostępowej do portu w Świnoujściu. W jej zakres wchodzą trzy zadania: budowa toru podejściowego, budowa falochronu osłonowego dla portu kontenerowego i zakup pogłębiarki.
Z kolei zastępca dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni ds.inspekcji morskiej Piotr Gawron przybliżył flotę, jaką dysponuje gdyński urząd.
Idea obchodów i nagrody
Prezes Stowarzyszenia Hydrografów Morskich RP kmdr rez. Henryk Nitner mówił o idei Światowego Dnia Hydrografii, który zaczął być obchodzony w 2006 roku. Polska, jako jedno z nielicznych państw, od samego początku podjęła wysiłek organizowania krajowych obchodów. Prezes przypomniał, że po raz trzeci odbywają się one w Szczecinie.
– Obchody Światowego Dnia Hydrografii mają za zadanie upowszechniać pracę hydrografa – mówił. – Są po to, aby promować hydrografię jako naukę i jako dziedzinę gospodarowania.
Następnie przybliżył zgromadzonym działalność Międzynarodowej Organizacji Hydrograficznej.
– Niedawno setne państwo zostało członkiem IHO – podał. – To Kiribati, małe państwo, ale o wielkim obszarze morskim.
Wspomniał o międzynarodowym projekcie – „cyfrowym bliźniaku” wód żeglownych. Chodzi o opracowanie spójnego systemu wymiennych modeli danych, symulacji i algorytmów podobnych do tych, które istnieją na lądzie (jak mapy na smartfonach).
W tym roku IHO po raz pierwszy przyznała nagrodę za „doskonałość hydrograficzną”. Otrzymał ją Yves Guillam, kończący 10-letnią kadencję jako zastępca dyrektora tej organizacji.
Nagrody wręczono też podczas konferencji w Szczecinie. Ufundował je szef BHMW. „Laur Hydrografa” otrzymali: Jacek Koszałka z Wydziału Pomiarów Morskich Urzędu Morskiego w Gdyni – za wieloletnie wybitne zasługi i osiągnięcia w dziedzinie pomiarów hydrograficznych oraz niezłomne dążenie do „prawdy hydrograficznej”, a także Stowarzyszenie Hydrografów Morskich RP – za wyjątkowe popularyzowanie hydrografii w społeczeństwie oraz integrowanie środowiska hydrografów morskich RP.
W drugiej części konferencji zaprezentowano referaty dotyczące wykorzystania hydrograficznych pojazdów autonomicznych oraz zagadnień związanych z monitoringiem portów i infrastruktury krytycznej.
Elżbieta KUBOWSKA
