Nowy rok oznacza zwykle wiele zmian w prawie. Wzrost świadczenia 500 plus o 300 zł to jedna z wielu nowości. Część obowiązuje już od 1 stycznia, niektóre wejdą w życie nieco późnej. Oto najważniejsze przepisy, które warto znać.
Od 1 stycznia minimalne wynagrodzenie za pracę skoczyło z 3600 zł do 4242 zł. Kolejna podwyżka – tym razem do 4 300 zł – zacznie obowiązywać od lipca 2024 r. Dzięki temu wyższe pensje otrzyma ok. 3,6 mln osób. Więcej dostaną też samozatrudnieni i zleceniobiorcy, bo wzrośnie minimalna stawka godzinowa.
Za sprawą nowelizacji z 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej wzrośnie kryterium dochodowe uprawniające do zasiłku stałego, ale także jego minimalna wysokość. Zasiłek stały wypłacany jest przez pomoc społeczną osobom całkowicie niezdolnym do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, które spełniają kryterium dochodowe. Kryteria dochodowe oraz kwoty świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej są weryfikowane i ustalane co trzy lata. Od 1 stycznia 2022 r. kryterium dochodowe wynosi 776 zł dla osoby samotnie gospodarującej oraz 600 zł dla osoby przebywającej w rodzinie.
Od 1 stycznia 2024 r. weszło w życie większość przepisów ustawy z 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U z 22 sierpnia 2023 r., poz. 1667). Za ich sprawą prawo do emerytury pomostowej będzie – co do zasady – przysługiwać pracownikowi, który:
urodził się po 31 grudnia 1948 r.,
osiągnął wiek co najmniej 55 lat (w przypadku kobiety) i 60 lat (w przypadku mężczyzny),
ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wynoszący co najmniej 15 lat (przy niektórych pracach, np. na statkach lub w ratownictwie górskim, jest to okres 10 lat),
ma okres składkowy i nieskładkowy, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn,
po 31 grudnia 2008 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
Od 1 stycznia 2024 r. wchodzi w życie duża reforma wsparcia dla osób dorosłych z niepełnosprawnością, która może okazać się pułapką. Niepełnosprawni będą mogli ubiegać się o nowe świadczenie wspierające, skierowane bezpośrednio do nich. Aby wnioskować o świadczenie wspierające, najpierw muszą uzyskać decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia. Wydają ją na wniosek wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności (WZON) właściwe ze względu na miejsce stałego pobytu. W decyzji będzie punktowo określony poziom potrzeby. Od niego będzie uzależniona wysokość świadczenia, która będzie też powiązana z wysokością renty socjalnej. Im niższy poziom potrzeb, tym niższe świadczenie wspierające.
W 2024 r. zaś świadczenie pielęgnacyjne wyniesie bowiem 2988 zł, czyli o 540 zł więcej niż w minionym roku. To za sprawą obwieszczenia ministra rodziny z 13 listopada 2023 r., a więc jeszcze Marleny Maląg. Pobierają je zarówno osoby opiekujące się dziećmi, jak i dorosłymi. Opiekunowie dorosłych powinni jednak dobrze się zastanowić, co wybrać. Zwłaszcza że od 2024 r. zyskają zaś możliwość podejmowania pracy i dorabiania do świadczenia pielęgnacyjnego. W roku kalendarzowym będą mogli zarobić nie więcej niż sześciokrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę. Ważne jest również, że od 1 stycznia 2024 r. osoby, które dotychczas nie pobierały świadczeń opiekuńczych, nie będą mogły ubiegać się już o specjalny zasiłek opiekuńczy oraz o świadczenie pielęgnacyjne na niepełnosprawne osoby dorosłe.
Od 1 stycznia obowiązuje zakaz sprzedaży energetyków, czyli napojów z dodatkiem tauryny i kofeiny, osobom poniżej 18. roku życia. Sprzedawcy powinni żądać okazania dowodu osobistego oraz potwierdza ich zakup w kasach samoobsługowych. Biedronka już pod koniec grudnia rozpoczęła weryfikację klientów, którzy chcieli kupić napoje energetyczne w kasie samoobsługowej. Za złamanie go grozi grzywna w wysokości do 2 tys. zł. Będzie mogła być wymierzona także kierownikowi sklepu, baru, kawiarni itp. za brak nadzoru nad sprzedażą
Od 1 stycznia 2024 r. wzrosną też stawki maksymalne podatku od nieruchomości, podatku od środków transportowych i opłat lokalnych (targowa, miejscowa, uzdrowiskowa). Zasadniczo stawki wzrastają o 15 proc. w porównaniu do stawek maksymalnych obowiązujących w 2023 r. Trzeba jednak pamiętać, że nie oznacza to automatycznie podwyżki podatku od domów, mieszkań, nieruchomości firmowych, czy samochodów ciężarowych (o dopuszczalnej masie powyżej 3,5 tony, bo ich dotyczy podatek od środków transportowych). Decyzje o stawkach obowiązujących w danej gminie lub mieście podejmują bowiem radni gmin i miast. Stawki maksymalne stosuje ok. 500 gmin i miast na prawie 2,5 tys. gmin w Polsce.
To jedynie początek zmian, rok przyniesie ich na pewno znacznie więcej. Dobrego ROKU! ©℗
prawnik Joanna ŚWIĄTEK-WOJNAROWSKA
