Coraz więcej osób po osiągnięciu wieku emerytalnego decyduje się na kontynuowanie aktywności zawodowej poprzez prowadzenie własnej działalności gospodarczej. Choć emerytura daje prawo do świadczeń, nie zwalnia z obowiązków wobec instytucji państwowych. Co zatem musi wiedzieć emeryt-przedsiębiorca?
Podstawowym obowiązkiem wobec ZUS jest opłacanie składki zdrowotnej. Emeryt, mimo pobierania świadczenia, musi co miesiąc odprowadzać składkę, której wysokość zależy od formy opodatkowania i osiąganych dochodów. Składki społeczne – emerytalne i rentowe – są dobrowolne. Osoba pobierająca emeryturę może z nich zrezygnować, ale jeśli zdecyduje się je opłacać, musi zgłosić to do ZUS odpowiednim formularzem.
Wobec urzędu skarbowego emeryt ma obowiązki takie jak każdy przedsiębiorca. Musi wybrać formę opodatkowania (skala podatkowa, podatek liniowy lub ryczałt), prowadzić odpowiednią ewidencję (np. księgę przychodów i rozchodów lub ewidencję przychodów) oraz składać deklaracje podatkowe. W zależności od formy opodatkowania, konieczne jest także opłacanie zaliczek na podatek dochodowy oraz – jeśli przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT – składanie deklaracji VAT.
Warto pamiętać, że osoby, które nie osiągnęły powszechnego wieku emerytalnego, a ich dochody z działalności przekraczają określone limity, mogą mieć zawieszoną lub zmniejszoną emeryturę. Dlatego ważne jest monitorowanie przychodów i konsultacja z doradcą podatkowym.
Przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność gospodarczą, mają obowiązek odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne do ZUS. W przypadku osób, które osiągnęły wiek emerytalny, przejście na emeryturę często nie jest równoznaczne z zakończeniem aktywności zawodowej. Chcą kontynuować pracę czy założyć własną działalność, jednocześnie pobierając emeryturę. Czy to dozwolone? Jakie składki należy opłacać? Jakie limity obowiązują od 1 września?
Jakie składki musi opłacać emeryt prowadzący JDG?
Zarówno osoby na wcześniejszej emeryturze, jak i te po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego, mogą prowadzić własną działalność gospodarczą. Emeryt prowadzący działalność nie musi płacić składek emerytalnych i rentowych, ale powinien opłacać składkę zdrowotną, chyba że skorzysta ze zwolnienia.
W jakiej sytuacji emerytowi prowadzącemu JDG przysługuje zwolnienie ze składki zdrowotnej?
Zwolnienie ze składki zdrowotnej przysługuje między innymi wtedy, gdy emerytura nie przekracza minimalnego wynagrodzenia, a przychód z działalności nie przekracza połowy najniższej krajowej emerytury. Wówczas emeryt nie musi opłacać składki zdrowotnej. Dotyczy to również osób rozliczających się w formie karty podatkowej.
Ważne
Należy jednak pamiętać o deklaracji rozliczeniowej, którą trzeba wysłać do ZUS, nawet jeżeli składka zdrowotna nie jest obowiązkowa. Co ważne, wcześniejsi emeryci i renciści muszą uważać na limity dorabiania.
Ile od 1 września wynoszą limity dorabiania do emerytury?
Od 1 września do końca listopada 2025 r. przychód miesięczny do 6124,10 zł brutto nie wpłynie na świadczenie emeryta, natomiast jeżeli przychód będzie wyższy, ale wyniesie do 11373 zł, wtedy jego świadczenie zostanie zmniejszone. W przypadku gdy przychód z działalności gospodarczej wyniesie ponad 11 337,30 zł, wtedy świadczenie będzie zawieszone.
Co jeszcze jest ważne?
1. Przemyśl formę działalności
– Możesz prowadzić działalność rejestrowaną (wpis do CEIDG) lub działalność nierejestrowaną, jeśli przychody nie przekraczają 75 proc. minimalnego wynagrodzenia.
– Dla drobnych usług lub sprzedaży rękodzieła, działalność nierejestrowana może być wygodnym rozwiązaniem.
2. Wybierz odpowiednią formę opodatkowania
– Do wyboru masz: zasady ogólne, podatek liniowy, ryczałt lub kartę podatkową.
– Ryczałt jest często korzystny dla emerytów, bo upraszcza księgowość i obniża składkę zdrowotną.
3. Rozliczaj się terminowo
– Składaj deklaracje podatkowe (np. PIT-36, PIT-28) i opłacaj zaliczki na podatek dochodowy.
– Jeśli jesteś VAT-owcem, pamiętaj o deklaracjach VAT-7 lub VAT-7K.
4. Korzystaj z ulg
– Możesz skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, ulgi na leki czy PIT-0 dla seniora, jeśli spełniasz warunki.
prawnik Joanna ŚWIĄTEK-WOJNAROWSKA
