O pomoc finansową ze strony państwa można wnioskować przede wszystkim w przypadku ubóstwa, bezrobocia, niepełnosprawności, długotrwałej ciężkiej choroby, ale też w innych trudnych sytuacjach życiowych. Najczęściej udzielenie pomocy materialnej jest uzależnione od spełnienia kryterium dochodowego.
Poniżej przedstawię możliwości finansowej pomocy udzielnej przez ośrodki pomocy społecznej.
Zasiłek stały
Zasiłek stały przysługuje:
– pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej,
– pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.
Zasiłek stały od 01.stycznia 2024r. ustala się w wysokości:
1) w przypadku osoby samotnie gospodarującej – różnicy między kwotą stanowiącą 130% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 1000 zł miesięcznie;
2) w przypadku osoby w rodzinie – różnicy między kwotą stanowiącą 130% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.
Jednocześnie kwota zasiłku stałego nie będzie mogła być niższa niż 100 zł miesięcznie.
Zasiłek okresowy
Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego:
– osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej,
– rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.
Zasiłek okresowy ustala się:
w przypadku osoby samotnie gospodarującej – do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby z tym, że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie,
w przypadku rodziny – do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny, a dochodem tej rodziny.
Zasiłek celowy i celowy specjalny
Może być przyznany w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej.
Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.
Zasiłek celowy może być przyznany również osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego, klęski żywiołowej lub ekologicznej.
Składka na ubezpieczenie społeczne
Przysługuje:
1. osobie bezdomnej objętej indywidualnym programem wychodzenia z bezdomności, nieposiadającej ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu
2. osoby pobierającym zasiłek stały, które nie są objęte ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu
Ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę na ubezpieczenie zdrowotne na zasadach określonych w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Składka na ubezpieczenie społeczne (emerytalno-rentowe)
Przysługuje osobie, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem (przez ojca i matkę należy rozumieć również ojca i matkę współmałżonka). Konieczność sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad osobami, o których mowa powyżej, stwierdza lekarz ubezpieczenia zdrowotnego w zaświadczeniu wydanym nie wcześniej niż na 14 dni przed złożeniem wniosku o przyznanie świadczenia.
Ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, jeżeli dochód na osobę w rodzinie osoby opiekującej się nie przekracza 150% kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie i osoba opiekująca się nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów lub nie otrzymuje emerytury albo renty. Dotyczy to również osób, które w związku z koniecznością sprawowania opieki pozostają na bezpłatnym urlopie.
Składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w wysokości określonej przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych jest opłacana przez okres sprawowania opieki.
Sprawienie pogrzebu
Jest to świadczenie niepieniężne dla osób, które nie posiadały świadczeń emerytalno – rentowych oraz osób zobowiązanych do pokrycia kosztów pogrzebu, które nie są w stanie tego zrobić samodzielnie.
Sprawienie pogrzebu odbywa się w sposób ustalony przez gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego lub też zgodnie z wyrażoną przez niego wolą odnośnie sposobu pochowania, a jeżeli nie są one znane – zgodnie z wolą jego osób bliskich. W przypadku pokrycia kosztów pogrzebu przez gminę poniesione wydatki podlegają zwrotowi z masy spadkowej, jeśli po osobie zmarłej nie przysługuje zasiłek pogrzebowy.
Pomoc dla osób starszych i niepełnosprawnych
Usługi opiekuńcze
Usługi opiekuńcze kierowane są do osób samotnych, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych osób, a są jej pozbawione.
Usługi opiekuńcze mogą być również przyznane osobom, które wymagają pomocy innych osób, a rodzina nie może takiej pomocy zapewnić.
O pomoc w formie usług opiekuńczych należy zwrócić się pisemnie do ośrodka pomocy społecznej. Prośba może być zgłoszona przez osobę zainteresowaną, członka rodziny lub osoby postronne (np. pielęgniarkę środowiskową).
Domy Pomocy Społecznej
Dom Pomocy Społecznej jest placówką świadcząca usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające, rehabilitacyjne i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu.
Osoba wymagająca wzmożonej opieki medycznej kierowana jest przez starostę do zakładu opiekuńczo-leczniczego lub placówki pielęgnacyjno-opiekuńczej.
W przypadku, gdy osoba bezwzględnie wymagająca pomocy lub jej przedstawiciel ustawowy nie wyrażają zgody na umieszczenie w domu pomocy społecznej lub po umieszczeniu wycofają swoją zgodę, ośrodek pomocy społecznej lub dom pomocy społecznej są obowiązane do zawiadomienia o tym właściwego sądu, a jeżeli osoba taka nie ma przedstawiciela ustawowego lub opiekuna – prokuratora.
Skierowanie do DPS przysługuje osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, której nie można zapewnić usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania przez rodzinę i gminę.
O pomoc w formie skierowania do DPS należy zwrócić się pisemnie do ośrodka pomocy społecznej. Prośba może być zgłoszona przez osobę zainteresowaną, członka rodziny lub osoby postronne (np. pielęgniarkę środowiskową, sąsiada).
Jeżeli sąd rodzinny i opiekuńczy wyda postanowienie o umieszczeniu w domu pomocy społecznej, stanowi ono podstawę do wydania decyzji w sprawie, jednakże konieczne jest przeprowadzenie wywiadu środowiskowego i ustalenie dochodu osoby objętej postanowieniem lub zobowiązanej.
Wywiad środowiskowy alimentacyjny przeprowadzany jest u osób zobowiązanych do alimentacji na rzecz klienta. Wywiad alimentacyjny ma na celu ustalenie możliwości zapewnienia przez rodzinę opieki osobie ubiegającej się o miejsce w domu pomocy społecznej, a w przypadku braku możliwości zapewnienia tej opieki- ustalenie wysokości opłat za dom pomocy społecznej.
Po skompletowaniu dokumentacji Ośrodek wydaje decyzję o skierowaniu do DPS i ustala odpłatność za pobyt w placówce. ©℗
prawnik Joanna ŚWIĄTEK-WOJNAROWSKA
