W piątek, 4 lutego, obchodzimy Światowy Dzień Walki z Rakiem. To dobry pretekst, żeby skorzystać z badań profilaktycznych. Panie tego dnia będą to mogły zrobić w Zachodniopomorskim Centrum Onkologii przy ul. Strzałowskiej w Szczecinie, które zaprasza je na cytologię i mammografię. Pandemia spowodowała, że są zaległości do nadrobienia. Wprawdzie ZCO nawet na moment nie przerwało pracy, ale część pacjentów, z obawy przed zarażeniem koronawirusem, odkładała konieczne badania i leczenie.
Cytologia to podstawowe badanie profilaktyczne, którego wykonanie pozwala na wczesne wykrycie raka szyjki macicy i stanów przedrakowych. To test przesiewowy, który opiera się na ocenie mikroskopowej komórek złuszczonych, pobranych z części szyjki macicy. Nieprawidłowy wynik badania stanowi podstawę do dalszej diagnostyki. Zgodnie z zaleceniami medycznymi, cytologię powinna wykonywać każda kobieta co najmniej raz na trzy lata. To pozwala na wczesne wykrycie choroby i nawet całkowite wyleczenie.
Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów za 2019 r., w naszym województwie na raka szyjki macicy zachorowały 103 kobiety. W 2019 r. na ten rodzaj nowotworu zmarły 82.
- To właśnie z uwagi na dużą wyleczalność nowotworu wykrytego we wczesnym stadium warto robić systematyczne badania ginekologiczne i cytologię - podkreśla dr Małgorzata Talerczyk, zastępca dyrektora ZCO ds. lecznictwa. - Każde opóźnienie w diagnozie działa na niekorzyść pacjentki.
Z bezpłatnej cytologii w ZCO mogą skorzystać kobiety w wieku 25-59 lat, które w okresie ostatnich trzech lat nie miały wykonanego badania cytologicznego finansowanego przez NFZ. Na to badanie można się zgłosić w piątek, 4 lutego, w godzinach 8-14 do Centrum Diagnostyki i Terapii Chorób Piersi - do punktu informacyjnego (główne wejście do budynku Centrum od ul. Rolnej).
Mammografia to podstawowa i najbardziej popularna metoda diagnostyczna piersi. Jest to badanie proste, szybkie, zazwyczaj niebolesne, nie wymaga żadnego dodatkowego przygotowania.
A rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym wśród kobiet w naszym województwie, stanowi 25,1% wszystkich zachorowań na nowotwory. Niestety jest to również druga, zaraz po nowotworze płuca, przyczyna zgonów wśród kobiet - 13,9%. Wg KRN w 2019 r. w Zachodniopomorskiem zachorowało na niego 947 kobiet, zmarło 310.
W ZCO, w Populacyjnym Programie Wczesnego Wykrywania Raka Piersi, wykonano w 2021 r. 3692 mammografie. U części kobiet konieczna była dalsza, poszerzona diagnostyka. W jej efekcie wykryto tu 119 przypadków złośliwego nowotworu piersi. Te kobiety już trafiły na leczenie onkologiczne.
- Wcześnie wykryty rak piersi jest wyleczalny - mówi dr Mariusz Holicki, kierownik Zakładu Diagnostyki Obrazowej ZCO. - Dotyczy to zwłaszcza tych wcześnie wykrytych nowotworów, kiedy nie doszło jeszcze do przerzutów do węzłów chłonnych. Z każdym przerzutem leczenie staje się dłuższe, a ryzyko niepowodzenia rośnie.
Na bezpłatną mammografię ZCO zaprasza kobiety w wieku 50-69 lat (rocznikowo), które nie wykonały badania mammograficznego w ciągu ostatnich dwóch lat. Można się na nią zgłosić w piątek, 4 lutego, w godzinach 8-16.30 do Centrum Diagnostyki i Terapii Chorób Piersi - do punktu informacyjnego (główne wejście do budynku Centrum od ul. Rolnej).
W profilaktyce raka piersi ważną rolę pełni także samobadanie. O tym, jak to zrobić prawidłowo, specjaliści z ZCO opowiedzą na zaproszenie Koła Gospodyń Wiejskich z Mierzyna. W prelekcji i pokazie uczestniczyć też będzie członkini Stowarzyszenia Amazonek „Agata” w Szczecinie. To także w piątek, 4 lutego, o godz. 16. w sali na terenie Centrum Handlowego Ster (spotkanie odbędzie się w ścisłym reżimie sanitarnym).
Niestety pandemia nie sprzyja profilaktyce. Pacjenci z obawy przed koronawirusem nie zgłaszali się na badania.
- W 2020 roku mieliśmy 10-procentowy spadek liczby pacjentów w poradniach specjalistycznych, 20-procentowy w leczeniu szpitalnym, w tym 8-procentowy w leczeniu zabiegowym – przyznaje Adrian Sikorski, dyrektor Zachodniopomorskiego Centrum Onkologii w Szczecinie - To bardzo dużo, bo z dużym prawdopodobieństwem należy założyć, że pacjenci nie rozpoczęli także leczenia w innych ośrodkach, po prostu nie byli diagnozowani. Największy spadek obserwowaliśmy w grupach, w których realizujemy kolejne etapy leczenia, np. radioterapię: nowotwory urologiczne, ginekologiczne, płuca.
Tymczasem przez cały czas trwania pandemii COVID-19 Zachodniopomorskie Centrum Onkologii pracuje bez przerw w udzielaniu świadczeń w poradniach i oddziałach szpitalnych, a zgłaszający się pacjenci mają pełen dostęp do badań i kolejnych etapów leczenia.
- Obserwowaliśmy obawy pacjentów przed zarażeniem koronawirusem w dwóch poprzednich latach – dodaje dr Małgorzata Talerczyk – Bywały sytuacje, kiedy pacjenci nawet nie zgłaszali się na zaplanowane operacje. Zaczynamy powolny powrót do poziomu realizacji świadczeń z okresu przed wybuchem pandemii, jednak obserwujemy też zwiększony odsetek pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową. To osoby, które nie zostały zdiagnozowane we wczesnym stadium choroby, kiedy szanse na wyleczenie są największe.
W 2019 roku w ZCO hospitalizowanych z różnymi nowotworami było 11 tys. 146 pacjentów, w 2020 – 10 tys. 502, a w 2021 – 10 tys. 743. Dane nie obejmują pacjentów leczonych w trybie dziennym (pacjenci poddawani ambulatoryjnie leczeniu chemioterapią).
(sag)
