Szczeciński Bar Extra. Dla klasy robotniczej oraz inteligencji pracującej

Bar Extra - lata 60. XX wieku Fot. Zbigniew WRÓBLEWSKI  

Bar Extra urósł we wspomnieniach starszego pokolenia szczecinian do rangi symbolu czasów, gdy miasto dźwigało się z gruzów, ale też i czasów, gdy wiadomo było, że Szczecin będzie polskim miastem.

Zbudowano go w latach 1960-1961. W miejsce zniszczonych podczas działań wojennych budynków stawiano obiekty typowe dla czasów, gdy Polską rządziła Polska Zjednoczona Partia Robotnicza kierowana wówczas przez I sekretarza Władysława Gomułkę. W roku 1959 odbył się III Zjazd PZPR. Uczestniczący w nim delegaci obradowali głównie nad nowymi kierunkami rozwoju PRL w latach 1959-1965. Zapadły decyzje dotyczące dalszego rozwoju kraju. Progres był związany z rozbudową miast, do których zaczęli zjeżdżać także mieszkańcy wsi w poszukiwaniu pracy.

Sytuacja międzynarodowa była już na tyle jasna, że na tzw. Ziemiach Odzyskanych można było zacząć ich rozbudowę. W miejsce gruzów powstały nowe osiedla budowane w stylu socmodernistycznym. Budowano tak nie tylko domy mieszkalne, ale także inne obiekty jak szkoły, sklepy czy nowoczesne bary mleczne, których zadaniem było wykarmienie klasy robotniczej oraz inteligencji pracującej – tak wówczas określano robotników oraz tzw. pracowników umysłowych.

Bar Extra stanął w samym centrum Szczecina – wejście było od strony al. Niepodległości, a na zapleczu ulica Tkacka. Bar powstał według projektu architektów Zbigniewa Grudzińskiego, Ludwika Kołodziejczyka i Bohdana Skłodowskiego. Zagospodarowanie wnętrza powierzono Leonardowi Tomaszewskiemu. Jak podaje portal bryla.pl „Bar był zespołem trzech pawilonów połączonych zadaszonymi ciągami pieszymi otwartymi na wewnętrzny ogród, który pełnił funkcję placu wejściowego do pawilonów. W centralnej części znajdował się największy pawilon, w którym działał bar szybkiej obsługi. Po jego bokach znajdowały się pawilony handlowe, oryginalnie przeznaczone na sklep meblowy i sklep obuwniczy. Umieszczenie tylu funkcji w jednym miejscu sprawiło, że było to pierwsze w Szczecinie po roku 1945 małe centrum handlowo – usługowe”.

Na naszych zdjęciach, których autorami są Rudolf Olejnik oraz Zbigniew Wróblewski, widzimy na pierwszym planie charakterystyczną fontannę wykorzystywaną zimą jako basen dla świątecznych karpi. Fontanna była elementem wewnętrznego ogrodu pełniącego rolę czegoś, co dzisiaj byśmy określili jako „ogródek” przy lokalu. Zdjęcie czarno-białe wykonano w latach 60., a kolorowe w 70. XX wieku. Jak widać w Barze Extra było sprzedawane również piwo, które latem można było wypić na zewnątrz – sądząc po etykiecie, piwo w charakterystycznych butelkach zwanych „bączkami” pochodziło z browaru szczecińskiego.

Bar Extra otwarto 21 lipca 1961 roku, a zlikwidowano w roku 1991. W późniejszych latach mieścił się tam sklep spożywczy oraz salon gier. W miejscu wyburzonego w roku 2012 byłego Baru Extra przez pewien czas funkcjonował parking. Dziś stoi tam budynek usługowo-mieszkalny postawiony wg projektu szczecińskiego biura Dedeco. ©℗

Krzysztof ŻURAWSKI