Szczecin pamięta o rewolucji Węgrów

"Chłopiec z Pesztu" to symbol pomocy, jakiej szczecinianie udzielili Węgrom.  Fot. IPN  

Sześćdziesiąt osiem lat temu wybuchła Rewolucja Węgierska. Szczecinianie wsparli wtedy mieszkańców Budapesztu - wysyłając dary, pieniądze, oddając krew dla rannych w starciach. W 68. rocznicę tamtych wydarzeń, podkreślając więzi między Szczecinem a stolicą Węgier, pod Pomnikiem Chłopca z Pesztu na Jasnych Błoniach złożyli kwiaty dyrektor szczecińskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej Krzysztof Męciński oraz konsul generalny Węgier w Gdańsku dr Pál Attila Illés. 

Pojawili się tam także węgierscy żołnierze z Wielonarodowego Korpusu Północ-Wschód w Szczecinie, przedstawiciele służb mundurowych oraz delegacja uczniów ze Szkoły Podstawowej im. Bolesława Krzywoustego w Wolinie, która współpracuje z węgierską szkołą w Ajak.

- Cieszę się, że możemy nasze święto narodowe obchodzić właśnie w Szczecinie. Wydarzenia w 1956 roku na Węgrzech a potem w Szczecinie na zawsze połączyły nasze miasta: Szczecin i Budapeszt. My, Węgrzy i Polacy musimy współpracować tak, jak wtedy. Wówczas walczyliśmy o wolność dziś współpracujemy - mówił dr Pál Attila Illés.

- 68 lat temu rozpoczęło się powstanie na Węgrzech. To wydarzenie kosztowało krew wiele istnień ludzkich. My, Polacy i Węgrzy, posiadamy w sobie ten gen wolności i dlatego ruszyliśmy z pomocą dla krwawiących wtedy Węgrów. W tę pomoc bardzo mocno zaangażowali się szczecinianie. Musimy pamiętać o tamtych czasach - dodał Krzysztof Męciński.

Rewolucja węgierska 1956 r. rozpoczęła się 23 października od wiecu studentów w Budapeszcie na znak solidarności z Polską. Manifestujący nawiązywali do robotniczego zrywu z Poznania z 28 czerwca 1956 r. Bunt Węgrów był próbą uwolnienia się spod sowieckiej dominacji i przełamania monopolu partii komunistycznej. Został krwawo stłumiony przez wojska sowieckie, które wkroczyły do Budapesztu 4 listopada 1956 r. W wyniku radzieckiej interwencji zginęło 2700 Węgrów, a prawie 20 tysięcy zostało rannych.

Mieszkańcy Szczecina zbierali środki, materiały, pieniądze oraz cenną dla rannych w starciach krew. Csepel było miastem partnerskim dla Szczecina, w którym znajdowały się stocznie i to właśnie do XXI dzielnicy robotniczej w Budapeszcie trafiły szczecińskie dary. 

Wkrótce potem, 10 grudnia 1956, do antysowieckich zamieszek doszło w Szczecinie. W ich trakcie zdemolowano sowiecki konsulat. W siedzibie Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej zniszczono gabloty propagandowe

Pomnik „Chłopca z Pesztu" autorstwa Richarda Juhy został ufundowany przez Radę XXI dzielnicy Budapesztu Csepel w 60. rocznicę Rewolucji Węgierskiej 1956 r. i odsłonięty 9 grudnia 2016 r. na znak solidarności i wdzięczności narodu węgierskiego za pomoc Szczecina okazaną mieszkańcom dzielnicy. Przedstawia 17-letniego chłopca z Budapesztu, który wierzy w zwycięstwo i odzyskanie wolności, dlatego jego twarz jest rozpromieniona. 

(as)