Przełomowe odkrycie. Osada na Wzgórzu Zamkowym [GALERIA]

Fot. Ryszard Pakieser  

Ostatnie odkrycie archeologiczne dokonane na Zamku Książąt Pomorskich potwierdziło tezę, którą naukowcy od dawna brali pod uwagę. W miejscu Wzgórza Zamkowego, na przełomie VIII i IX wieku, funkcjonowała osada, z której następnie rozwinął się Szczecin. Odkryte dowody, znalezione podczas prac renowacyjnych, nie pozostawiają wątpliwości.

A są nimi wyniki badań nad pozostałościami kości zwierzęcych (bydła) znalezionych pod Wieżą Zegarową, w warstwach kulturowych związanych z funkcjonowaniem najstarszej osady. Znalezisko komentuje Marek Dworaczyk z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Szczecinie, archeolog sprawujący nadzór nad inwestycją budowlaną prowadzoną obecnie na terenie zamku:

– Próbki przekazaliśmy do specjalistycznego laboratorium w Poznaniu, gdzie zostały poddane analizie radiowęglowej. Mamy wyniki badań, które potwierdzają, że wcześniejsze datowania archeologiczne były prawidłowe. W dodatku na ich podstawie możemy precyzyjniej twierdzić, że osada w tym miejscu istniała w okresie od 771 do 886 lub od 771 do 893 roku.

Dotychczasowe próby datowania osady przez naukowców były podobne i wskazywały na drugą połowę VIII wieku. Brakowało jednak wiarygodnej podstawy w postaci znalezisk archeologicznych, poza fragmentami naczyń czy ostrogi z zaczepami wydobytymi z najstarszych nawarstwień. Archeolodzy nie mieli więc całkowitej pewności co do tych ustaleń (prowadzono je w latach 1947-1977 podczas odbudowy powojennej zamku), opartych zresztą w tamtym czasie jedynie na metodzie datowania archeologicznego. Nowoczesne metody badań radiowęglowych i dendrochronologicznych pozwalają dziś dowiedzieć się znacznie więcej, a także ustalić datę roczną (dzięki dendrochronologii) i przedziały czasu, w jakich doszło do uformowania się nawarstwień kulturowych (dzięki analizie radiowęglowej).

Według Marka Dworaczyka to przełomowe odkrycie.

– Uzyskaliśmy pierwsze datowanie bezwzględne, obejmujące co prawda przedział czasu między 2. połową VIII a 2. połową IX wieku, tj. między 771 a 893 rokiem, osady, z której w późniejszych wiekach rozwinął się Szczecin – podkreśla i ma nadzieję na kolejne ważne znaleziska na obszarze objętym obecnie pracami budowlanymi.

W piwnicach Wieży Zegarowej zamku planowany jest jeszcze kolejny wykop budowlany.

– Przeprowadzone w nim badania archeologiczne z pewnością pozwolą na odkrycie kolejnych źródeł z tego czasu. I kolejne próbki przekazane zostaną do analizy radiowęglowej – mówi. – Mam nadzieję, że uzyskane dzięki nim wyniki potwierdzą obecne ustalenia, a większa liczba takich datowań sprawi, że o powstaniu na obecnym Wzgórzu Zamkowym osady w końcu VIII bądź na przełomie VIII i IX wieku będziemy mówić z prawdopodobieństwem bliskim 100 proc. Tak zresztą o Szczecinie wypowiadali się już w XII wieku biografowie św. Ottona, nazywając go najstarszym i najznamienitszym miastem Pomorza.

Przypomnijmy, że Zamek Książąt Pomorskich objęty jest obecnie pracami w ramach projektu „Kompleksowe zagospodarowanie tarasów oraz odbudowa skrzydła północnego Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie”. Wraz z postępem prac naukowcy nadzorujący teren budowy odkrywają relikty z przeszłości, jak między innymi fragment muru pochodzący prawdopodobnie z XIV wieku.

(aj)