Rozmowa z Pawłem Muchą, sekretarzem stanu – zastępcą szefa Kancelarii Prezydenta RP, odpowiedzialnym za referendum konstytucyjne, które jest zaplanowane na 11 listopada tego roku
– W Gorzowie Wielkopolskim odbyły się ostatnie regionalne konsultacje na temat referendum…
– Zakończyliśmy etap otwartych regionalnych spotkań, odbyło się ich osiemnaście, ale nie zakończyliśmy konsultacji społecznych, ponieważ te regionalne spotkania były tylko jednym z narzędzi konsultacyjnych. Zachęcam czytelników „Kuriera Szczecińskiego”, aby kierowali swoje uwagi, opinie, stanowiska w sprawie referendum na adres referendum.konsultacyjne@prezydent.pl. Przyjmujemy także tradycyjną korespondencję na adres Kancelarii Prezydenta. Będziemy jeszcze kontynuować dyskusję. W marcu w Pałacu Prezydenckim będzie duża konferencja o konstytucji i polityce społecznej, na kwiecień planujemy debatę o konstytucji i gospodarce, a także, pod koniec miesiąca, konwencję konstytucyjną w Warszawie. Planujemy także tweetup prezydenta z dziennikarzami, spotkania dla określonych grup społecznych. Chcemy tę aktywność wzmacniać. Wszystkie elementy – w tym m.in. wystąpienia samorządowców, organizacji samorządowych, głosy indywidualne obywateli – analizujemy. Na ich podstawie wyłoniliśmy 18 obszarów, na gruncie których prawnicy prezydenta przygotowali 60 pytań.
– Ale o 60 zagadnień pytać w referendum nie będziecie.
– Oczywiście – nie. Z tego zakresu prezydent dokona wyboru. Procedura polega na tym, że prezydent projekt postanowienia o zarządzeniu referendum ogólnokrajowego kieruje do Senatu. Na tym etapie pytania będą już jawne – niewykluczone, że zostaną zaprezentowane opinii publicznej jeszcze wcześniej. Na pewno pierwszą fundamentalną kwestią będzie, czy w ogóle dokonywać zmiany konstytucji z 1997 roku, w jakim zakresie, czy przez nowelizację, czy przez przyjęcie nowej ustawy zasadniczej. W toku konsultacji pojawiają się kwestie związane ze wzmocnieniem instytucji referendum, wzmocnieniem obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej, propozycje zmiany regulacji dotyczące społecznej gospodarki rynkowej, postulaty „Solidarności” nawiązującej do obywatelskiego projektu konstytucji z 1994 roku, także postulaty dotyczące wzmocnienia pozycji osób niepełnosprawnych, kwestie związane z ochroną zdrowia, edukacją. Jest pomysł wprowadzenia do ustawy zasadniczej obowiązków państwa w społeczeństwie informacyjnym czy postulat dotyczący łączności Polaków z zagranicą. Postulatów zmiany prawa jest wiele. Jednym z generalnych jest ten dotyczący relacji między prawem krajowym a prawem europejskim, uregulowania ich. Dziś konstytucja w ogóle o tym nie stanowi. Konstytucjonaliści wskazują, że nie ma takiego rozdziału konstytucji, którego nie można by udoskonalić.
– Polacy opowiadają się za systemem kanclerskim czy prezydenckim?
– To jest pytanie, które może być przedmiotem jednego z pytań referendalnych – choć niekoniecznie sformułowane tak wprost.
– Pojawiają się opinie, że prezydent Duda nie ma dla idei referendum tak silnego wsparcia od PiS-u, jakiego mógłby oczekiwać. To prawda?
– Myślę, że to wsparcie jest. Z naszych ustaleń z większością parlamentarną, z senatorami, z marszałkiem Stanisławem Karczewskim wynika, że jest wola przeprowadzenia referendum i poparcie dla inicjatywy referendalnej. Kluczowe będzie to, jak pytania będą sformułowane – a powinny być sformułowane w sposób maksymalnie prosty i zrozumiały i na tyle konkretny, żeby odpowiedzi faktycznie wyznaczały dalsze kierunki zmiany konstytucji.
– Dziękuję za rozmowę.
Alan Sasinowski
Fot. Robert Stachnik (arch.)
