Pamiętajmy o cichociemnych

Krzysztof Męciński (stoi) oraz Paweł Skubisz złożyli kwiaty na grobach cichociemnych pochowanych w Szczecinie. Fot. IPN  

Dyrektor szczecińskiego Instytutu Pamięci Narodowej Paweł Skubisz oraz naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Krzysztof Męciński złożyli kwiaty na grobach cichociemnych, którzy po wojnie swoje losy związali z naszym miastem. W poniedziałek minęło 80 lat od pierwszego zrzutu cichociemnych do okupowanej Polski. 

- Po zakończeniu II wojny światowej do Szczecina i na Pomorze Zachodnie przybywało wielu Polaków, nie tylko tych wyrzuconych ze swoich domów na Kresach Wschodnich, czy tych z Polski centralnej, którzy utracili swoje domy i majątki na skutek działań zbrojnych dwóch okupantów, niemieckiego i rosyjskiego - powiedział P. Skubisz. - To właśnie tutaj na Pomorze Zachodnie (podobnie jak na inne tereny Ziem Zachodnich i Północnych) przybywali licznie żołnierze Polskich Sił Zbrojnych po demobilizacji swoich oddziałów na Zachodzie, czy też żołnierze podziemia niepodległościowego z okresu wojny i czasów powojennych. W tej grupie znaleźli się między innymi cichociemni. Wiemy co najmniej o trzech osobach, które na stałe lub okresowo związane były z naszym miastem. Byli to mjr Anatol Makarenko, kpt. Zygmunt Gromnicki i ppor. Edwin Scheller. Żołnierze ci poszukiwali nowego spokojnego domu, aby rozpocząć nowy etap życia osobistego, rodzinnego i zawodowego. Niestety jako elita Wojska Polskiego i żołnierze Armii Krajowej byli surowo prześladowani przez Urząd Bezpieczeństwa. Inwigilowani, aresztowani, brutalnie przesłuchiwani. Dopiero po 1956 r. komunistyczna bezpieka ograniczyła represje do inwigilacji, którą objęci byli do lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku. 

Na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie zostali pochowani mjr Makarenko oraz kapitan Gromnicki. Instytut Pamięci Narodowej otoczył te miejsca spoczynku opieką, rozpoczynając procedurę wpisania ich do ewidencji grobów weteranów. 

Przypomnijmy, że patronami Komendy Wojewódzkiej Policji w Szczecinie oraz 14. Zachodniopomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej w Szczecinie są właśnie cichociemni. W tym pierwszym przypadku - kapitan Tadeusz Starzyński ps. Ślepowron, w tym drugim: podpułkownik Stanisław Siedziak ps. Warta. Ponadto w naszym mieście powstał film dokumentalny „Kotwicz. Ostatni Komendant” w reżyserii Grzegorza Kazimierczaka opowiadający historię ppłk. Macieja Kalenkiewicza, legendarnej postaci polskiego podziemia niepodległościowego, współtwórcy lotniczej łączności z krajem, koncepcji cichociemnych i polskich wojsk spadochronowych. 

©℗

(as)