Szczecinianin Filip Gańczak został laureatem Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego w kategorii reportaż historyczny za książkę "Jan Sehn. Tropiciel nazistów". Nagroda jest przyznawana autorom najlepszych publikacji historycznych i reporterskich na temat historii Polski w XX wieku, a także reporterom wojennym.
- Po kilku nominacjach pierwszy raz otrzymałem nagrodę za książkę. Jestem szczęśliwy i zaszczycony - komentuje Filip Gańczak. - Wybitny patron nagrody, wspaniali współnominowani, zacna międzynarodowa kapituła – to wszystko składa się na niezwykły prestiż tego wyróżnienia.
Bohater jego książki, profesor Jan Sehn, był długoletnim dyrektorem Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie, położył wielkie zasługi dla rozliczenia zbrodni niemieckich w Polsce. Jako sędzia śledczy prowadził dochodzenia m.in. przeciwko komendantom obozu płaszowskiego Amonowi Göthowi i Auschwitz – Rudolfowi Hößowi oraz Josefowi Bühlerowi, szefowi tzw. rządu Generalnego Gubernatorstwa. Zgromadzony wówczas materiał dowodowy jest dziś bezcennym źródłem wiedzy o niemieckiej okupacji. Sehn, autor pionierskiego opracowania "Obóz koncentracyjny i zagłady Oświęcim", miał także udział w ukryciu i ocaleniu spuścizny katyńskiej, zgromadzonej przez Jana Zygmunta Robla.
– Pierwsze wrażenie musiało być dla niego piorunujące - tak zetknięcie się Sehna z nazistowskimi oprawcami opisuje Gańczak. - W odczycie z sierpnia 1945 r. mówił o „duchu mścicielu, który raz na zawsze w proch i pył rozpędzi krzyżacką zawieruchę”. Później jednak bardzo humanitarnie traktował nawet najokrutniejszych zbrodniarzy, takich jak Amon Göth czy Rudolf Höss. W latach 60. przedstawiał się wręcz jako przeciwnik kary śmierci, choć nadal z wielką energią ścigał niemieckich zbrodniarzy.
Filip Gańczak pracuje w warszawskim Instytucie Pamięci Narodowej. Specjalizuje się w tematyce niemieckiej i polsko - niemieckiej.
Międzynarodowa Nagroda im. Witolda Pileckiego została ustanowiona w 2021 r. przez Instytut Pileckiego we współpracy z Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu i w porozumieniu z rodziną Witolda Pileckiego. Oprócz nagrody w kategorii reportaż historyczny wręczono także nagrodą specjalną dla korespondentów wojennych. Dostała ją Christina Lamb za „Our Bodies, Their Battlefield: What War Does to Women” o tym, jak podczas wojen cierpią kobiety.
W skład międzynarodowej kapituły, przyznającej nagrody, weszli uznani naukowcy: prof. Richard Butterwick-Pawlikowski, prof. Marek Cichocki, dr Piotr Cywiński (przewodniczący), Jack Fairweather, prof. Patrycja Grzebyk, prof. Marek Kornat, dr Wojciech Stanisławski i prof. Claudia Weber, jak również Krzysztof Kosior - przedstawiciel rodziny Patrona Nagrody, prawnuk Witolda Pileckiego.©℗
Alan Sasinowski
