Katastrofa na Odrze na Wojewódzkiej Radzie Dialogu Społecznego. Kocopoły oraz alternatywna rzeczywistość

Wojewoda zachodniopomorski Zbigniew Bogucki i marszałek województwa zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz - jak na polityków konkurencyjnych partii przystało - parę razy ostro się starli. Fot. Dariusz Gorajski  

Sytuacja na Odrze jest zła - co do tego wojewoda zachodniopomorski Zbigniew Bogucki i marszałek województwa Olgierd Geblewicz są zgodni. Ale w innych sprawach ich optyki mocno się różnią. Podczas poniedziałkowego posiedzenia Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego poświęconej zatrutej rzece kilka razy się starli, prezentując swoje umiejętności w zakresie szermierki słownej.  

Z. Bogucki rozpoczął od zrelacjonowania tego, jak zarządzał walką ze skutkami zatrucia Odry. Przypomniał, że pierwsze badania zlecił już 5 sierpnia - a śnięte ryby pojawiły się w granicach naszego województwa pięć dni później. Opowiadał o zastosowaniu zapór. I ciężkiej pracy wędkarzy, rybaków, różnych służb, w tym strażaków Ochotniczej Straży Pożarnej i policyjnych kadetów. 

Wojewoda: „Ulegamy złudzeniu, że przed kryzysem Odra była górskim strumykiem” 

- Wyłowiliśmy 178 ton śniętych organizmów, ryb i mięczaków – poinformował wojewoda. - Z jednej strony to zła wiadomość - pokazuje, ile życia w Odrze zostało zniszczone. Z drugiej strony gdybyśmy tych 178 ton nie wyłowili, mielibyśmy –  a jest to zdanie naukowców Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego – naprawdę gigantyczną katastrofę ekologiczną. W Szczecinie Odra byłaby najprawdopodobniej martwa. Ten problem dotyczyłby jeziora Dąbie i najprawdopodobniej Zalewu Szczecińskiego.  

Teraz eksperci ZUT pomogą w wyjaśnieniu przyczyn katastrofy, która dotknęła Odrę. Bezpośrednią przyczyną są toksyny wytwarzane przez złote algi. Pytanie brzmi, dlaczego pojawiło się ich tak wiele. Wyniki analizy mają pojawić się na przełomie września i października. 

- Czasami mam wrażeniem, że ulegamy złudzeniu, że Odra przed kryzysem była górskim strumykiem. Nie była. Była zanieczyszczana przez dziesiątki lat - mówił wojewoda. - Jest źle. Bardzo źle. Sytuacja wymaga interwencji. Nastąpił znaczny ubytek bogactwa Odry.

Rząd Prawa i Sprawiedliwości podjął decyzję, że wyda 250 milionów złotych na monitoring Odry, który ma zapobiec kolejnym tego typu kryzysom. 

Marszałek: „Byliśmy na wojnie, na której nie mieliśmy żadnej wiedzy”

- Fakt jest faktem: zdarzyła się największa katastrofa ekologiczna, przynajmniej na rzekach, w ostatnich dziesięcioleciach - ocenił marszałek O.Geblewicz. - Drugim faktem jest to, że to rezultat działania człowieka. Byliśmy na wojnie, na której nie mieliśmy żadnej wiedzy – i mówię to także w imieniu społeczeństwa.

Marszałek wspomniał o punkcie badań Odry we Frankfurcie. Jego dane są dostępne dla każdego. Każdy mieszkaniec mógł oglądać pomiary poszczególnych parametrów na żywo i śledzić rozwój sytuacji. 

- Chciałbym mieć przekonanie, że teraz zrobimy absolutnie wszystko, aby to (czyli zatrucie - AS) się nie powtórzyło - dodawał marszałek. - Powiedzmy sobie szczerze: tego, co się wydarzyło, człowiek nie odtworzy. Natura musi to odtworzyć. Potrwa to nie rok, nie dwa, a dziesiątki lat. System monitoringu powinien być wdrożony natychmiast. To powinno być jak zakup amunicji czy sprzętu wojskowego. Mam głębokie poczucie, że za pół roku temat zostanie rozmyty. Ten proces już się rozpoczął.

Według O. Geblewicza już teraz prokuratora powinna sprawdzać podmioty gospodarcze, które odprowadzają ścieki do Odry. Skrytykował także zarządzenie rzekami pod rządami PiS. Według niego błędem jest przesuniecie zarządzania rzekami z Ministerstwa Środowiska do Ministerstwa Infrastruktury. Skutek tego jest taki, uważa marszałek, że na pierwszy plan wysuwa się gospodarcza eksploatacja Odry - a najważniejsze jest to, że rzeka jest ekosystemem. 

Starcie

W pewnym momencie doszło do ostrego starcia obu polityków. 

- Rozmawiamy, są specjaliści też tu na sali. Wszyscy powtarzają, że skala tego, co złowiliśmy, to może być 10 procent tego, co uległo zniszczeniu - powiedział marszałek. - Jeżeli to mówią specjaliści, to ja to muszę przyjąć do wiadomości. 

 - Co to za eksperci? - replikował Bogucki. - To jest nieprawda. 

I skrytykował marszałka za to, że wędkarze nie mogą łowić ryb, ale rybacy mogą. 

- Nie widzę tu logiki postępowania - stwierdził. 

- To nie jest skomplikowane. Widzę, ze pan wojewoda ma jakieś problemy z pojmowaniem rzeczywistości - odpierał zarzut O. Geblewicz. - Prosta sprawa: rybacy nie łowią, bo nie mają co. Nikt nie wypływa, bo nie będzie palił paliwa na bezdurno. To odpowiedź prosta jak konstrukcja cepa. 

- Naraża pan rybaków, którzy nawet nie wypływają, a będą mieli obowiązek zarybiania - zaatakował Z. Bogucki.  

- Czekam na wniosek o odstąpienie z ich strony. To ich obowiązek. Niech się pan zajmie swoimi rzeczami. Opowiada pan ludziom nieprawdziwe kocopoły, że woda nie była zasolona, że alga pojawiła się przypadkiem. 

- Co pan opowiada?! Pan żyje w alternatywnej rzeczywistości. To jest pana problem. 

- Woda został zasolona, to jest fakt. Pan może żyje w innej. 

Na koniec głos zabrał ekspert, prof. Robert Czerniawski z Instytutu Biologii Uniwersytetu Szczeciński. Ocenił, że żaden polski rząd po 1989 roku nie zrobił porządku z ingerowaniem w ekosystem Odry. Stwierdził także, że konieczna byłaby odcinkowa renaturyzacja rzeki.  ©℗

Alan Sasinowski