Haki i fakty na Janusza Żmurkiewicza. Jak prezydenta zapisali do ORMO

Janusz Żmurkiewicz, samorządowa kampania wyborcza w 2018 r. Fot. Bartosz TURLEJSKI  

Żyjemy w czasach, kiedy różne wydarzenia „niewiarygodne” stają się nagle faktem. Może z tego powodu nie będzie wielkim szokiem przypuszczenie, że prezydent dość dużego miasta jeszcze za komuny mógł być jednocześnie członkiem ORMO. Dzieją się obecnie tak dziwne rzeczy, że prawie wszystko wydaje się możliwe. Ci jednak, którzy pamiętają tamte słusznie minione czasy, uznaliby tę informację za nieco idiotyczną. Dosadnie i trywialnie: czy to możliwe, że prezydent (wówczas najmłodszy w Polsce) sporego miasta po pracy w magistracie przebierał się w mundur ORMO-wca i z nadgorliwością – powszechnie przypisywaną członkom tej formacji – łapał pijanych rowerzystów?

Przedsmak kampanii?

Takie pytanie i kilka innych stawiało sobie pewnie wielu mieszkańców Świnoujścia, kiedy miejscowy portal internetowy opublikował tekst, w którym stwierdzono, że Janusz Żmurkiewicz, prezydent Świnoujścia, był funkcjonariuszem ORMO (Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej – red.). Autor powoływał się na informacje w Biuletynie Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej.

Można by powiedzieć: przedsmak zbliżającej się kampanii wyborczej.

Przynależność do ORMO nie ma większego związku z oświadczeniem lustracyjnym, które składają osoby piastujące funkcje publiczne, także w instytucjach samorządowych. Nawet gdyby owa przynależność była faktem, nie zmieniłaby statusu prezydenta w taki sposób, że można by go uznać za tzw. kłamcę lustracyjnego. Żmurkiewicz zapewnia, że w jego oświadczeniu lustracyjnym nie ma wzmianki na temat przynależności do ORMO.

Łatka ORMO-wca? Raczej nie

Można było więc informację o ORMO przemilczeć, uznać za złośliwą, ale bezskuteczną próbę zniszczenia dobrego wizerunku prezydenta, który – cokolwiek by powiedzieć – ma spore sukcesy i już do końca historii Świnoujścia kojarzony będzie z „niemożliwym”, czyli budową tunelu pod Świną.

– Nigdy nie byłem członkiem ORMO. Nigdy nie współpracowałem ze służbami bezpieczeństwa. Gdyby te informacje były prawdziwe, podałbym się do dymisji. Jestem uczciwym człowiekiem – zapewnia Janusz Żmurkiewicz.

Powyższe słowa J. Żmurkiewicza to odpowiedź na publikację na portalu iswinoujscie.pl. To tam w sierpniu tego roku ukazał się tekst „Janusz ORMO-wiec” stwierdzający wprost, że prezydent był w ORMO i że potwierdził to w oświadczeniu lustracyjnym.

– W IPN nigdzie nie jest napisane, że byłem członkiem ORMO. W zasobach jest tylko karta identyfikacyjna wystawiona na moje nazwisko. Nie ma autora tego dokumentu ani jego danych. Mojego podpisu też nie ma. Taką kartę może mieć każdy. IPN nie bada, czy jest to prawda, nie ocenia, tylko publikuje. I na podstawie tego dokumentu portal wydał na mnie wyrok – wyjaśniał na konferencji prasowej J. Żmurkiewicz.

Podstawa oskarżenia

To jedna kartka papieru, bez podpisu. Reszta kartoteki – jak wynika z informacji IPN-u – albo się nie zachowała, albo też jej nie było. Słowem – wiemy niewiele. Ale czy to wystarcza, by obciążyć daną osobę kategorią np. członka ORMO?

Okazuje się, że tego IPN nie rozstrzyga, to raczej rola sądów. Instytut natomiast ma obowiązek ująć istniejący dokument (czy prawdziwy, to też osobna kwestia) w swojej bazie danych. Nie zajmuje się interpretacją. Faktem jest, że istnieje jedna karta ORMO z nazwiskiem Janusza Żmurkiewicza. Czy to oznacza, że był członkiem ORMO? Tego IPN nie rozstrzyga.

Archiwa z Allegro?

– Takie karty ORMO można nawet dziś kupić przez internet na Allegro i sobie samemu wypełnić w domu na dowolne nazwisko. Sam to zrobiłem i kupiłem kilka takich kart – mówi Janusz Żmurkiewicz, podważając wiarygodność karty, która „dziwnym trafem” istnieje jako jedyna z kartoteki, która była albo i… nie.

W jaki sposób mogło dojść – jeśli już – do fałszerstwa? W latach dziewięćdziesiątych, oględnie mówiąc, działy się dziwne rzeczy w archiwach, także tych, które odziedziczyła policja.

– Dostęp do nich miały różne osoby… – zauważa prezydent Świnoujścia. Co sugeruje Janusz Żmurkiewicz?

Nie musi to być jednak jedyna wersja ewentualnego zafałszowania (?) biografii prezydenta. Karta może być oryginalna, a zapis zgodny z datowaniem, tyle tylko że wystawiona bez zgody i wiedzy zainteresowanego. Daje do myślenia, że na karcie jest informacja o tym, jakoby otrzymał odznakę z okazji jubileuszu ORMO.

– Może ktoś, kto chciał mnie odznaczyć taką odznaką, szukał sposobu na odnotowanie tego faktu i wymyślił tak karkołomny sposób? – myślał głośno Janusz Żmurkiewicz.

Czy tak było? Ciekawy jest jeszcze jeden detal potwierdzający wątpliwości. Na karcie „Żmurkiewicza” nie ma nawet numeru jego legitymacji (pytanie: czy taka w ogóle istniała?) członka ORMO. A to przecież – nie licząc nazwiska, najważniejsza informacja z domniemanej kartoteki.

Były z-ca komendanta MO: to bzdury

Niedawno pojawił się nowy wątek w sprawie. Głos zabrał Stanisław Mazurkiewicz, były zastępca komendanta ówczesnej Milicji Obywatelskiej w Świnoujściu.

– Od 1980 roku pełniłem funkcję z-cy komendanta w Świnoujściu. Żmurkiewicz był wówczas szefem Wydziału Komunikacji w Urzędzie Miasta. Dopiero później został prezydentem miasta. On nie był nigdy członkiem ORMO. Gdyby było inaczej, miałbym o tym wiedzę. Nie wiem, jak to się stało, że istnieje karta ORMO z nazwiskiem Janusza Żmurkiewicza. Wyjaśnienie tego nie będzie łatwe, bo już nikt nie żyje z tych, którzy mogliby coś wiedzieć. Kiedy objąłem funkcję zastępcy komendanta, miałem w nadzorze sekcję przestępstw gospodarczych i służby prewencji. Przez te wszystkie lata jak istniało ORMO, regularnie organizowane były różne akcje na rzecz zapewnienia ładu i bezpieczeństwa w mieście. Żmurkiewicza nigdy tam nie było. Łapanie rowerzystów i legitymowanie pijanych działkowców to mit. Pamiętajmy, że ORMO nie miało uprawnień do zatrzymywania czy działania samoistnie. Oczywiście zdarzali się jednak i nadgorliwi. Generalnie działać mieli zgodnie z ustawą jako służba wspomagająca MO. Bzdury opowiadają o jego rzekomym członkostwie. Zresztą uzgodnienia centralne były takie, że ludzi ze świecznika nie angażowało się do służb, nie mogli być oni też źródłami pozyskiwania informacji. Tego się trzymano – dodał.

Wszystko wskazuje na to, że prezydent Świnoujścia pozwie wspomniany portal i będzie domagał się sprostowania i przeprosin. Wystąpi też do IPN o usunięcie informacji o karcie identyfikacyjnej. Twierdzi, że do dziś nie otrzymał odpowiedzi na pytanie, które skierował do IPN-u, czy jedna karta bez jego podpisu upoważnia do tego, by uznać go za byłego członka ORMO. Zwróci się też do Wikipedii o usuniecie fałszywych i nie do końca zweryfikowanych informacji na swój temat. Co do sądowej drogi wiodącej do ewentualnego oczyszczenia z sugestii, że prezydent Świnoujścia był członkiem ORMO, sam zainteresowany uważa, że sprawa mogłaby być wyjaśniona na poziomie samego IPN-u. ©℗

Roman CIEPLIŃSKI