Paweł Nowakowski: – Historia sięga roku 2011. Cezary Sikorski namawiał mnie i Artura Daniela Liskowackiego na założenie nowego pisma. We Wrocławiu są dwa pisma kulturalne, w trójmieście trzy, więc dlaczego w Szczecinie nie miałyby być też dwa, jedno „akademickie”, drugie „niszowe”? Ale jakoś się opieraliśmy. Cezary namawiał, tłumaczył, przekonywał, a że sytuacja zewnętrzna okazała się sprzyjająca, w połowie 2012 roku poddaliśmy się (ADL i ja). Z Cezarym Sikorskim założyliśmy Fundację Literatury imienia Henryka Berezy, która miała być wydawcą nowego czasopisma, a prezesem zarządu został Artur Daniel Liskowacki. Założyliśmy, że będziemy wydawać kwartalnik. I tak to trwa do dziś.

Paweł Orzeł: – Trudno uwierzyć, że to już cztery lata. Z mojej perspektywy to dwa lata jako redaktor działu filmowego, czyli na swój sposób nieco obok wszystkiego, a kolejne dwa z okładem – jako naczelny – w samym centrum. Wydaje mi się, że początek musiał być trochę burzliwy, chaotyczny, może nawet magmowaty i wierzę, że od półtora roku funkcjonuje wszystko sprawnie, harmonijnie i we względnym spokoju, o ile życie redakcyjne może być spokojne – też na poziomie personalnym. Ale jeśli jest we mnie jakiś rodzaj fascynacji i skłonności do „benedyktyńskiej pracy”, to tutaj mogę dać temu ujście i staram się tym zarażać resztę redakcji.

Paweł Nowakowski: – No tak, też takie kwiatki słyszałem. Z teoriami spiskowymi trudno dyskutować. Ale, mówiąc żartem, nie mamy też możliwości spiskowania na takim szczeblu, niestety. Skoro jednak o tym wspomniałeś, wiedz, że było dokładnie na odwrót. Osobiście proponowałem pomoc w dalszym wydawaniu „Pograniczy” (bo nie ma co udawać, że to o nich mowa). Lekcję życia, jakiej wtedy udzieliły mi dwie osoby z redakcji, zapamiętam.

Paweł Orzeł: – Podobno jestem osobą wręcz przesadnie spokojną i taką, którą trudno wyprowadzić z równowagi, ale kiedy po raz kolejny o tym słyszę, czuję już tylko rosnącą irytację. Nie miałem właściwie zbyt wiele wspólnego z powstawaniem „eleWatora”, poza kibicowaniem inicjatywie powstania Fundacji Literatury imienia Henryka Berezy. „Pogranicza” z kolei były dla mnie czymś niemal obojętnym – nie chcę nikogo tą opinią urazić, po prostu tak to wyglądało z mojej warszawskiej perspektywy. Teraz co jakiś czas docierają do mnie nieprzychylne personalne opinie, właśnie z tych okolic, chociażby to, że nigdy nie będę szanowany jako pisarz i jako redaktor, bo nie jestem literaturoznawcą… Jeśli ja, jako historyk sztuki, jestem tu gdzie jestem, coś tam udało mi się i w życiu, i pisarsko, a do tego dość sprawnie radzę sobie jako naczelny pisma literacko-kulturalnego, mogę się tylko do tych osób uśmiechnąć.

Paweł Nowakowski: – Tak, potwierdzam, to była jego propozycja. Wiele osób wniosło swoje pomysły. Wydawanie dodatków do kwartalnika, darmowych książek było pomysłem Cezarego Sikorskiego; drukowanie pocztówek z pracami artystów, których prezentujemy w czasopiśmie, zaproponował Arek Polewka; to, że książki i pocztówki są z serii „koLekcja eleWatora” wymyśliłem razem z Konradem Wojtyłą; układ stron www „eleWatora” i fundacji wykonał Jakub Bińkowski z Londynu; Adam Wiedemann zaproponował inny układ typograficzny dla wierszy itd. Ojców i Matek jest wiele.

Paweł Orzeł: – I niech będzie ich jeszcze więcej, to całkowicie normalne. Każdy z nas coś wnosił do pisma, od pomysłów na tematy numerów po rozwiązania formalne, typograficzne i wiele innych. Żadne pismo nie powinno też być czymś stałym, jakieś zmiany są konieczne. Jedni ludzie odchodzą, drudzy zostają, ale i tak kiedyś odejdą, nikt nie jest niezastąpiony – jakkolwiek strasznie to brzmi – w życiu pisma i w jakimkolwiek innym zinstytucjonalizowanym, jak uniwersytety. Dobrze mieć do tego zdrowe podejście. Gdzieś w środku może być mi szkoda, że – na przykład – nie współpracujemy już z Adamem Wiedemannem, ale jestem mu wdzięczny za jego wkład i cieszę się, że nadal się przyjaźnimy i w każdej kwestii mamy czyste relacje. Jeśli zdarzy się kiedyś, że nie będę mógł kontynuować mojej pracy w „eleWatorze” lub stwierdzę, że już nic nie jestem w stanie wnieść, będzie mi nadal zależało na serdecznych relacjach z redakcją. ©℗