Było wielu Polaków, którzy nie wahali się pomagać Żydom
Było wielu Polaków, którzy nie wahali się pomagać Żydom
Data publikacji: 21 marca 2023 r. 09:47
Ostatnia aktualizacja: 23 marca 2023 r. 20:23
IPN 24 marca o g. 20 w Książnicy Pomorskiej w Szczecinie pokaże widowisko "Sprawiedliwi". Z Krystianem Iwanowem, dyrektorem Biura Wydarzeń Kulturalnych Instytutu Pamięci Narodowej, rozmawia Alan Sasinowski.
- Kim są „Sprawiedliwi”? Dlaczego 24 marca obchodzimy Narodowy Dzień Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką?
- Święto to zostało ustanowione w 2018 roku z inicjatywy prezydenta RP Andrzeja Dudy. Data nie jest przypadkowa – 24 marca 1944 r. Niemcy zamordowali rodzinę Ulmów z Markowej wraz z ośmioma osobami pochodzenia żydowskiego – rodzinę Goldmanów, Didnerów i Grünfeldów. Józef i Wiktoria Ulmowie pośmiertnie otrzymali odznaczenie „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”. Jest to wyraz hołdu oddawanego przez izraelski Instytut Yad Vashem osobom, które w czasie II wojny światowej pomagały Żydom. Na symbolicznym medalu wybity jest napis „Kto ratuje jedno życie, ratuje cały świat”. Do tej pory ponad 7000 Polaków otrzymało tytuł Sprawiedliwego.
- Co groziło za pomoc Żydom?
- Za jakąkolwiek pomoc udzieloną Żydom groziła kara śmierci. Niemcy rozszerzyli to zarządzenie również na osoby postronne, które miały wiedzę o ukrywaniu Żydów, a nie donosiły o tym władzom. Według źródeł w żadnym innym państwie zachodniej Europy nie stosowano tak poważnych represji wobec osób, które decydowały się na pomoc.
- Jakie były najczęstsze formy pomocy?
- Polacy podczas okupacji niemieckiej byli zastraszani oraz skazani na życie w biedzie. Znalazło się jednak wielu, którzy nie wahali się pomagać. Pośredniczyli w sprzedaży majątków po wprowadzeniu ograniczeń posiadania, przemycali Żydów poza granicę – głównie na Słowację i Węgry, dostarczali paszporty krajów neutralnych, organizowali fałszywe dokumenty na tzw. aryjskie nazwiska (kenkarty, metryki chrztu), szmuglowali żywność i lekarstwa do gett, a przede wszystkim ryzykowali życie, ukrywając Żydów we własnych domach czy zabudowaniach gospodarczych. Pomoc była wielowymiarowa i wymagająca zaangażowania ludzi godnych zaufania.
- Widowisko "Sprawiedliwi" to niecodzienna forma upamiętniania Polaków ratujących Żydów - połączenie śpiewu, muzyki, literatury. Skąd pomysł na taką formułę?
- Istniejące od nieco ponad roku Biuro Wydarzeń Kulturalnych Instytutu Pamięci Narodowej ma misję, by opowiadać o historii w sposób przystępny i interesujący za pomocą spektakli, koncertów, słuchowisk czy wystaw. Chcemy docierać z przekazem do młodych ludzi, którzy potrzebują nowych bodźców i są zniechęceni tym, co prezentuje im podręcznik w szkole. Dzięki temu wpływamy też na emocje, inspirujemy i zachęcamy, by sięgać do źródeł.
- Ważną rolę odgrywają w tym przedsięwzięciu wiersze poetów. Jakie wiersze usłyszymy?
- W spektaklu usłyszymy wiersze wielkich poetów – poruszające "Ballady i romanse" Broniewskiego, utwory Słonimskiego, Gałczyńskiego, Kacenelsona, Hemara, Staffa, Tuwima czy Władysława Szlengla. Ten ostatni nazywany jest często „poetą getta”. W swoich utworach doskonale opisywał codzienne dramaty życia w okupowanej Warszawie, w zamkniętym getcie. Szlengel uciekł za mury, próbował ukrywać się po tzw. aryjskiej stronie, niestety w maju 1943 roku rozstrzelano go wraz z żoną. Do wszystkich utworów poetyckich, które pojawią się podczas widowiska, skomponowano muzykę na kwartet wokalny i niewielki zespół instrumentalny w składzie: skrzypce, akordeon, klarnet i kontrabas, co stanowi nawiązanie do przedwojennych tradycji muzycznych.
"Sprawiedliwych" można obejrzeć w Książnicy Pomorskiej. Wstęp wolny
REKLAMA
REKLAMA
Komentarze
@@@IPN
2023-03-24 11:45:27
W całej okolicy Niemcy urządzili kilkanaście podobnych zbrodni ale ty wbrew nawet Grossowi (który twierdzi że Niemcy i tylko Niemcy byli panami życia i śmierci) twierdzisz że Polacy mieli kilkadziesiąt litrów benzyny (choć nie mieli żadnych maszyn napędzanych benzyną a w całej wsi było raptem 1,5 litra nafty oświetleniowej) do tego twierdzisz że Polacy posługiwali się karabinami maszynowymi MG34. Po co tak kłamiesz? Gdyby Jedwabne było jedyne ale Wąsosz,Tykocin, Radziejów itd. Nie kłam.
@ @@IPN
2023-03-23 20:21:32
Nie, za mord w Jedwabnem odpowiadają Niemcy. Dużo zła uczyniliście, żeby odpowiedzialność przypisać Polakom, ale prawda wychodzi na wierzch. Żaden Schudrich tego już nie zakrzyczy. Zacznijcie się oswajać z prawdą.
@@IPN
2023-03-23 19:41:36
Tylko że za mordy w Jedwabnem odpowiadają Polacy nie Niemcy.
Do IPN
2023-03-23 16:33:34
Polacy woleliby by IPN zajął się w końcu mordami żydowskimi i żydokomunistycznymi na Polakach np tym w Nalibokach albo np w Koniuchach.
@haha
2023-03-23 11:02:22
Dodam że w testach na człowieczeństwo wiele razy zdaliśmy egzamin pozytywnie, nie da się tego powiedzieć o was i to odróżnia Polaków jako wielki sercem naród od was.
Dalej mieszkacie wśród nas mimo ogromu zła jaki wyrządziliście Polsce i Polakom.
@haha
2023-03-23 10:56:55
Fundamentalna różnica jest w tym że granatowa policja była formacją obowiązkową gdzie za niestawienie się do służby Polakom groziła kara śmierci a żydowskie formacje policyjne które zabijały Żydów i pomagających im Polaków były formacjami dobrowolnymi, ochotniczymi, w ktorych często służyły żydowskie elity. Niechętnie mierzycie się Żydzi z własną historią i jej ciemnymi kartami. Za to znacznie chętniej mierzycie się z polską historią i jej ciemnymi kartami choć tych kart nie jest aż tak dużo .
@IPN
2023-03-23 10:48:55
A już sie nie zajął? przecież zapadały wyroki śmierci. Różnice w podejściu Polski i Niemiec pokazuje właśnie Jedwabne. Za mordy także w Jedwabnem niemiecki sąd skazał dowódcę einsatzgruppe Hermanna Schapera na 6 lat więzienia który po ok roku wyszedł warunkowo z więzienia, sądy w Polsce za pomoc Niemcom w zbrodni skazały Polaków na znacznie dotkliwsze kary w tym karę śmierci. W samym Izraelu Żydów którzy zabijali Żydów i Polaków uniewinniano. Takie są różnice między nami, to przepaść cywilizacj
@@@Niestety
2023-03-23 10:33:32
Każdy naród ma wady i Polacy nie są tu wyjątkiem ale Polacy jako jedyny mi naród gotowi są nie-pamiętać o własnych krzywdach i pomagać tym którzy dopuszczali się wobec Polski i Polaków najgorszych zbrodni. Dziś masz miliony ludzi z Ukrainy w Polsce, Polacy przedłożyli pomoc tym ktorzy ich mordowali nad pamięć o zamordowanych Polakach. Nie znam żadnego innego narodu gotowego do takich zachowań które daleko wykraczają poza to coś co określa sie bohaterstwem. Dzięki temu uratowano też wielu Żydów.
IPN
2023-03-23 09:19:21
Może niech IPN zajmie się polskim mordem na Żydach w Jedwabnem, albo Pogromem Kieleckim.
haha
2023-03-23 08:22:45
Szczególnym "bohaterstwem" wobec Żydów wykazywała się w czasie II Wojny Światowej granatowa policja złożona z Polaków.
@Niestety
2023-03-22 23:42:52
@ @@Niestety właśnie kolega we wpisie pod twoim dobrze ci to wytłumaczył. Z grubsza to było zachowanie o 180 stopni inne niż twoich ziomków.
@@Niestety
2023-03-22 21:53:11
Może napiszesz co jest takiego "bohaterskiego w narodzie polskim"?
@Do IPN
2023-03-22 20:37:33
A ja twierdzę że nie mają, w 1939 roku Hitler jadno określił że jego celem jest holokaust, zagłada Polaków. Mimo tego Polacy dalej uważają że to nie oni ale żydzi byli tymi których zagłady domagał się Hitler. W tym kontekście poświęcenie Polaków którzy ratują sami zagrożeni zagładą tych którzy traktowali ich jak najgorszych wrogów (gorszych niż Niemcy) to nie jest heroizm, to coś co nie ma precedensu w historii świata. Właściwie jedynym zbliżonym zachowaniem jest zachowanie Jezusa i świętych...
@olo
2023-03-22 18:32:41
Prosisz i masz, ja znam jedynie dwa takie przypadki, jeden z Jedwabnego (tu moge się mylić ale chodzi o obszar anektowany orzez sowiety w 1939), życie polskiej rodzinie ratuje żyd, jesli dobrze pamietam ostrzegajacy przed nadchodzącymi wraz z NKWD mlodymi Żydami komunistami. Drugi to sławny zbrodniarz Józef Różański vel Josef Goldberg ktory wezwał do siebie Zofię Kossak Szczucką i polecił jej wyjazd kraju bo ma być aresztowana, zrobił to bo uratowała kogoś z jego rodziny. I to by było na tyle.
olo
2023-03-22 17:21:51
Prosze IPN o chociaz jedno nazwiska Zyda /obywatela polskiego/,ktory uratowal Polaka podczas okupacji sowieckiej na kresach wschodnich oraz po tzw ''wyzwoleniu ''po 1945,Patrzac na sklady ''sedziowskie'' skazujace na kare smierci najlepszych synow narodu polskiego to w wiekszosci byli to przedstawiciel''szlachty jerozolimskiej'' Tak samo bylo zreszta przy tzw ''okraglym stole'' gdzie zatwierdziono wszystkie zbrodnie i zlodziejstwo.
Do IPN
2023-03-22 17:15:43
@Do IPN Ależ w pełni się z tobą zgadzam. Uważam jednak, że większość społeczeństwa ma jednak świadomość ponadprzeciętnego bohaterstwa i poświęcenia Polaków dla ratowania Żydów. Owszem zdarzają się wyrodki jak wskazane przez ciebie osobniki nadające kłamstwa na cały świat, czy POseł Łącki, niestety z naszego województwa. Mam nadzieję, że ten wybór do parlamentu już się nigdy nie powtórzy.
@Do IPN
2023-03-22 15:04:15
Ty serio to piszesz? Polacy o niczym nie wiedzą. Kto z Polaków zna tekst "Protest!" Zofii Kossak Szczuckiej? Kto z Polaków rozumie czym była pomoc żydom w czasie okupacji. Kobieta która stworzyła Żegotę miala świadomość tego jak bardzo żydzi nienawidzą Polski i Polaków a mimo to im pomagała. Polacy pomagali z narażeniem własnego życia choć jeśli wierzyć Großom, Grabowskim to nie powinni tego wcale robić. Doprawiana Polakom od wieków gęba antysemitów a Niemcy muszą za pomoc żydom karać śmiercią!
@Niestety
2023-03-22 12:11:28
Było też wielu Żydów, którzy Polaków zabijali. I o tym też trzeba głośno mówić.
@Niestety
2023-03-22 11:48:56
Twój wpis pokazuje jak bardzo była potrzebna nowelizacja ustawy o IPN, z której od 24-2-2022 warszawscy słudzy Ukrainy, a od zawsze słudzy żydów w podskokach się wycofali. Teraz bezkarnie byle parch może pluć na bohaterski Naród Polski.
Niestety
2023-03-22 09:21:03
Było też wielu Polaków, którzy Żydów zabijało. I o tym też trzeba głośno mówić.
Do IPN
2023-03-21 14:33:23
Polacy to wszystko wiedzą. Słaba znajomość faktów historycznych utrzymuje się w Izraelu i Nowym Jorku. Tam powinniście pojechać ze swoim przedstawieniem. Również można specjalne zaproszenie (ja bym nawet doprowadził) wysłać do POsła Łąckiego.
Szczerze
2023-03-21 13:56:16
To czy pomagali czy nie nie ma większego znaczenia, ważna jest polityka historyczna Żydów w której Polacy pełnią rolę "nazistów" - Żydzi zawsze nienawidzili Polskę i Polaków, zawsze byslismy dla Żydów 'Yimakh shemo' i tyle, pisała też o tym Zofia Kossak Szczucka jakby przewidując że poświęcenie i narażanie własnego życia przez Polaków by ratować Żydów pogłębi tylko żydowską nienawiść. Symbolem tego jak Żydzi oceniali poświęcenie Polaków są losy rotmistrza Witolda Pileckiego. Nie miejcie złudzeń.
POrażka
2023-03-21 10:27:49
I teraz jakieś szumowiny mają czelność mówić w wywiadzie, że niemieckie obozy koncentracyjne powstały w Polsce, bo tu był największy antysemityzm - przecież za takie coś, to aż się prosi odebrać obywatelstwo.
Zgadzam się na przechowywanie moich danych osobowych na urządzeniu, z którego korzystam w formie tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze stron internetowych zapisywanych w plikach cookies w celach marketingowych (w tym na profilowanie i w celach analitycznych) przez Kurier Szczeciński sp. z o.o. Więcej w naszej Polityce Prywatności.
