„Przebaczenie i pojednanie. Kardynał Kominek, nieznany Ojciec Założyciel Europy” („Vergebung und Versöhnung. Kardinal Kominek – Unbekannter Gründervater Europas“) – taki jest tytuł wystawy, która jutro (piątek) zostanie otwarta w reprezentacyjnej sali parlamentu Berlina. Przygotowana została wespół z miastem Wrocław.
Kardynał Bolesław Kominek, arcybiskup wrocławski, był inicjatorem listu pasterskiego biskupów polskich do biskupów niemieckich, wysłanego 18 listopada 1965 roku, w czasie obrad II Soboru Watykańskiego. List, będący jednocześnie zaproszeniem do przyjazdu do Polski i udziału w jubileuszu 1000-lecia chrztu, przypominający na kilku stronach dzieje polsko-niemieckiego sąsiedztwa, mającego w sobie karty pokojowej wymiany i współpracy oraz tragiczne lata rozbiorów, okupacji i hekatombę drugiej wojny światowej, zawierał w zakończeniu słynny fragment: „W tym jak najbardziej chrześcijańskim ale i bardzo ludzkim duchu wyciągamy do Was, siedzących tu na ławach kończącego się Soboru, nasze ręce oraz udzielamy wybaczenia i prosimy o nie. A jeśli Wy - biskupi niemieccy i Ojcowie Soboru, po bratersku wyciągnięte ręce ujmiecie, to wtedy dopiero będziemy mogli ze spokojnym sumieniem obchodzić nasze Millennium w sposób całkowicie chrześcijański”.
W zaproszeniu na otwarcie wystawy, wystosowanym przez berliński parlament, czytamy: „Dwadzieścia lat po zakończeniu rozpętanej przez Niemcy drugiej wojny światowej został zrobiony dzięki temu listowi ważny krok w stronę dialogu i powolnego ponownego zbliżania się Polski i Niemiec”. Oprócz kard. Kominka list podpisali m.in.: prymas Polski kard. Stefan Wyszyński, abp poznański Antoni Baraniak, arcybiskup metropolita krakowski Karol Wojtyła, arcybiskup łódzki Michał Klepacz, administrator apostolski gorzowski Jerzy Stroba.
Wkrótce nadeszła odpowiedź biskupów niemieckich. Pisali: „Wiele okropności doznał polski naród od Niemców i w imieniu niemieckiego narodu. (...). Jesteśmy wdzięczni za to, że w obliczu milionowych ofiar polskich owych czasów pamięta się o tych Niemcach, którzy opierali się demonowi i w wielu wypadkach oddawali za to swoje życie (...) Tak więc i my prosimy o zapomnienie, (…) o przebaczenie. Zapomnienie jest sprawą ludzką, a prośba o przebaczenie jest apelem skierowanym do tego, który doznał krzywdy, by spojrzał na tę krzywdę miłosiernym okiem Boga i wyraził zgodę na nowy początek. (...) Z braterskim szacunkiem przyjmujemy wyciągnięte dłonie”.
W Niemieckiej Republice Federalnej listy biskupów przyjęto z ogromnym uznaniem, widząc w nich zapowiedź nowych relacji polsko-niemieckich. Ówczesne władze PRL list jednoznacznie potępiły, oskarżając biskupów polskich o zdradę narodu. Prasa była pełna oskarżeń, powtarzano je na masówkach, zwoływanych w zakładach pracy.
Wystawa, przygotowana bardzo nowocześnie przez miasto Wrocław, czynna będzie dla zwiedzających od 29 lutego do 8 kwietnia. Przypomina życie kard. Bolesława Kominka, tło wojny, zniszczeń i odbudowy, polską i europejską historię dobrego sąsiedztwa i współpracy. Przypomina też, że bez listu biskupów i pojednania niemożliwy byłby traktat o dobrym sąsiedztwie, podpisany 25 lat temu. W czasie otwarcia przewidziano wystąpienia prezydenta parlamentu Berlina Ralfa Wielanda, wiceprezydenta Wrocławia dr Jacka Ossowskiego i dr Reinharda Schweppe z Fundacji Przyszłość Berlina.
Organizatorzy wystawy, wspieranej przez program Creative Europe, a przygotowanej we współpracy z Fundacją Przyszłość Berlina, przypominają, że Wrocław jest w tym roku Europejską Stolicą Kultury. Specjalnie z tej okazji uruchomiony zostanie wiosną weekendowy pociąg turystyczny Berlin-Wrocław-Berlin oraz informacyjna strona internetowa www.breslau.berlin. (b)
Zdjęcie z zaproszenia na otwarcie wystawy
