Szczecin stoi przed ogromną szansą, aby stać się ważnym ośrodkiem dla branży związanej z morską energetyką wiatrową. Jak pokazuje mijający rok słowa przekuwają się w czyny. Rok 2023 to początek nowych inwestycji, realizacji ważnych projektów i nowych inicjatyw. Sektor offshore faktycznie zaczyna być kluczowy dla rozwoju gospodarki i bezpieczeństwa naszego regionu. Poniżej przegląd najważniejszych wydarzeń dotyczących MEW.
Szczecin liderem w produkcji zielonej energii
Nasze miasto to wyjątkowe miejsce pod każdym względem. Piękna architektura, bogata oferta kulturalna. To także atrakcyjne możliwości spędzenia wolnego czasu: mariny, bulwary, pola golfowe, dzikie rozlewiska Odry. Szczecin to miasto zielone – aż 30 proc. powierzchni stanowią lasy, parki i skwery.
– Nasze położenie, warunki przyrodnicze i podejście proekologiczne sprawiają, że jesteśmy w przełomowym momencie. Naszą uwagę koncentrujemy dziś na odnawialnych źródłach energii, a szczególnie na elementach związanych z morską energetyką wiatrową. Potencjał Szczecina i naszego województwa pod tym względem nie ma w sobie równych. Mamy możliwości, by stać się polskim hubem offshorowym. Ten scenariusz już się realizuje – mówi Piotr Krzystek, prezydent Szczecina.
Na rynek wchodzi kluczowy gracz
„Przełomowa decyzja o strategicznym znaczeniu, nowe otwarcie i ogromna szansa na dynamiczny rozwój” – takie opinie pojawiły się, gdy kilkanaście miesięcy temu duńska firma Vestas – światowy gigant w dziedzinie produkcji komponentów do elektrowni wiatrowych – ogłosiła budowę swojej fabryki w Szczecinie.
– Realizacja tej inwestycji może wypełnić lukę po upadku przemysłu okrętowego. Mamy nadzieję, że działania związane z energetyką wiatrową wzmocnią gospodarkę Szczecina. Jest to zupełnie nowe otwarcie dla rozwoju gospodarczego naszego miasta, rozwoju zaawansowanego, bo opartego na nowoczesnych technologiach. Powstanie takiego zakładu z pewnością wygeneruje dodatkowe miejsca pracy i wpłynie znacząco na otoczenie biznesowe oraz przyciągnie do naszego regionu kooperantów tej firmy – tak wówczas to wydarzenie komentował Marek Kubik, prezes Agencji Rozwoju i Metropolii Szczecina.
Jak się okazało te słowa z miesiąca na miesiąc nabierały konkretnych kształtów. Już wiosną tego roku Vestas kupił w przetargu rozległy teren w Szczecinie wraz z infrastrukturą po upadłej fabryce ST3 Offshore, w której jeszcze kilka lat temu produkowano fundamenty dla morskich wiatraków. Na koniec lata transakcja została formalnie sfinalizowana.
– Do niedawna rozmawialiśmy o dużym potencjale Szczecina i naszego regionu związanym z sektorem offshore. Teraz mówimy już o konkretnych działaniach, które są realizowane na naszym terenie – mówi Michał Przepiera, zastępca prezydenta Szczecina. – Miasto Szczecin od początku towarzyszy firmie Vestas przy jej poczynaniach, rozmawia o współpracy i nowej inwestycji w naszym mieście.
W czerwcu przedstawiciele Miasta i Agencji Rozwoju Metropolii Szczecińskiej brali udział w szeregu spotkań i konferencji związanych z MEW. Na zaproszenie ambasadora Danii, oglądali m.in. fabrykę i obiekty szkoleniowe firmy Vestas, a także port Esbjerg, który przeszedł drogę od tradycyjnej działalności portów rybackich do działalności w zakresie energii wiatrowej na morzu.
– Kluczowym elementem decyzji inwestora, by Szczecin stał się centrum offshore jest jego lokalizacja, bliski dostęp do wody, a przez Zalew Szczeciński do morza – tłumaczy Renata Polikowska, dyrektor w spółce ARMS. – Zachodniopomorskie wg statystyk i mapy OZE produkuje aż 82 proc. energii odnawialnej w Polsce. Morze Bałtyckie jest uznawane za jeden z najlepszych akwenów do rozwoju energetyki wiatrowej. Dziś oczywiście liderami są Duńczycy i Niemcy, ale inne państwa, w tym Polska, również chcą się rozwijać w tym kierunku. I w tym, jako Szczecin, upatrujemy naszej szansy.
W Świnoujściu ruszyła budowa terminalu instalacyjnego
Zakład duńskiego giganta to naprawdę ważna inwestycja dla naszego regionu. Jednak tuż obok, w Świnoujściu, rozpoczęła się w tym roku realizacja kolejnego kluczowego dla offshore projektu – budowa terminala instalacyjnego. Jego zadaniem będzie przeładowywanie, składowanie i montaż sekcji wież wiatrowych wraz z fundamentami oraz innych elementów turbin wiatrowych. Terminal będzie obsługiwał inwestycje realizowane również na wodach niemieckich, szwedzkich i duńskich. Firma Budimex wykona część lądową inwestycji za sumę ponad 118 mln zł. Z kolei za realizację części wodnej odpowiada firma PORR. W ramach kontraktu powstaną nabrzeża i ścianka szczelna. Akwen zostanie pogłębiony do 10,5 metra. Finał budowy inwestycji w Świnoujściu planowany jest przyszłym roku.
Fabryka w Szczecinie i port instalacyjny w Świnoujściu mają być strategicznymi elementami realizacji pierwszej w Polsce morskiej farmy wiatrowej Baltic Power. Jest to wspólny projekt Grupy ORLEN i Northland Power. Planuje się, że farma o mocy do 1,2 GW od 2026 roku ma zasilać czystą energią ponad 1,5 miliona gospodarstw domowych. Jest to element ekologicznej transformacji energetycznej, dającej bezpieczeństwo Polsce.
Zapowiedziano powstanie następnych farm wiatrowych w naszym regionie
W październiku Ministerstwo infrastruktury przyznało 10 koncesji na budowę morskich farm wiatrowych. To kolejne dobre wiadomości dla naszego województwa i branży offshore. Część z nich ma się znajdować właśnie w województwie zachodniopomorskim. Pozwolenia zostały przyznane dla Orlenu i Polskiej Grupy Energetycznej – po pięć dla każdej ze spółek. Cztery dotyczą naszego regionu, dokładnie – okolic Kołobrzegu. Planowana jest tam budowa 280 turbin wiatrowych. Ich łączna moc ma wynieść 4,2 GW. W sumie powierzchnia tych czterech obszarów to blisko 500 km kw.
Powołano Centrum Kształcenia Kompetencji Polskiego Offshore
W październiku zapowiedziano powstanie w Szczecinie Centrum Kompetencji Polskiego Offshore, którego celem będzie przygotowanie kadr do obsługi inwestycji ORLEN Neptun związanych morską energetyką wiatrową.
– Cieszy mnie inicjatywa ORLEN Neptun, bo doskonale wpisuje się ona w nasze dotychczasowe działania i projekty w zakresie przygotowania kadr na rzecz sektora offshore wind. Jestem świadomy, jak ogromne jest to wyzwanie, które wymaga koordynacji działań i dobrej współpracy wielu partnerów. Nie mam jednak wątpliwości, że zarówno Szczecin, jak i cały region zachodniopomorski ma potencjał i możliwości, by stać się kluczowym elementem na mapie offshorowej Polski – mówi Michał Przepiera, zastępca prezydenta Szczecina.
W ramach funkcjonowania Centrum Kompetencji Polskiego Offshore, spółka ORLEN Neptun, zadeklarowała uruchomienie programu stypendialnego oraz zorganizowanie praktyk i staży.
– To bardzo dobry pomysł. Dla naszych studentów, którzy jako pierwsi w Polsce kształcą się na kierunku studiów inżynierskich związanym z morską energetyką wiatrową, będzie to szansa nie tylko na poszerzenie praktycznych kompetencji zawodowych, ale również poznania specyfiki pracy w ORLEN Neptun. Dzięki temu w przyszłości, stając się częścią wysoko wykwalifikowanej kadry profesjonalistów, będą oni stanowić o sile polskiego offshoru – mówi Wojciech Ślączka, rektor Politechniki Morskiej w Szczecinie.
W Szczecinie będą produkować wieże wiatrowe
Jesienią kolejny gigant w branży offshore zapowiedział zainwestowanie milionów w Szczecinie. Tym razem chodzi o firmę Windar. Hiszpańska spółka i Zarząd Portów Szczecin i Świnoujście podpisały przedwstępną umowę dzierżawy terenów położonych na Ostrowie Grabowskim. Powstanie tam nowoczesna fabryka produkująca wieże wiatrowe. Na obszarze o pow. ok. 17 ha położonym w szczecińskim porcie, będą produkowane elementy wież wiatrowych dla morskich lub lądowych farm wiatrowych. Ponadto w fabryce będą powstawać także m.in. konstrukcje fundamentów dla offshore i onshore, konstrukcje masztów lub wież metalowych, itp.
– Bardzo się cieszymy, że firma Windar wybrała Szczecin i że właśnie ww naszym mieście powstanie tak ważna dla branży offshore i onshore fabryka – mówi Michał Przepiera. – Dziękujemy Portowi, Windarowi i Ministerstwu za to, że ta kooperacja przyniosła efekty i w Szczecinie powstanie kolejna ważna inwestycja, generująca nowe miejsca pracy i wzmacniająca naszą gospodarkę.
Windar deklaruje, że rozpocznie działalność w pierwszej połowie 2026 roku. W związku z inwestycją firma planuje zatrudnić przynajmniej 400 osób. To kolejna firma w branży offshore, które inwestuje w Szczecinie i w naszym regionie. Duńska Firma Vestas zapowiedziała budowę fabryki, w której będzie produkować komponenty do morskich farm wiatrowych.
Morska energetyka wiatrowa – szanse i wyzwania
Jak pokazują fakty, nasz region stoi przed wielką szansą związaną z rozwojem morskiej energetyki wiatrowej. Mamy ogromny potencjał i nie możemy go zmarnować. W całym procesie kluczowy jest też czynnik związany z wykwalifikowaną kadrą – mówili jednym głosem uczestnicy czerwcowego spotkania branży offshore: Biznes. Edukacja. Inwestycje. To była jedna z większych konferencji na ten temat w naszym regionie. Wzięło w niej udział ponad 120 osób, m.in: dyrektorzy szkół średnich, przedstawiciele Wydziału Oświaty z Urzędu Miasta Szczecin, Wydziału Edukacji i Sportu Urzędu Marszałkowskiego, a także prezesi i inni przedstawiciele firm powiązanych z branżą energetyczną.
Spotkanie potraktowano jako wstęp do połączenia dwóch światów: biznesu i edukacji na rzecz branży energetyki wiatrowej. Samorząd jest świadomy faktu, że proces inwestycyjny przebiega wielopłaszczyznowo. Można go rozpisać na poszczególne fazy: rozpoznanie potrzeb w zakresie zatrudnienia i stanu obecnego na rynku pracy, określenie zadań do realizacji w ścisłym porozumieniu z branżą, a także realne określenie możliwości kadrowych i finansowych u każdego z partnerów oraz wskazanie deficytów czy słabych stron oraz rozwiązań, które mogą przyczynić się do ich niwelacji. Na koniec wdrożenie i koordynacja. Plan rozwoju sektora wind offshore w naszym regionie obejmuje kilka segmentów: konstrukcje morskie, jednostki pływające, transport i logistykę, serwis i remonty, energetykę morską, materiały, działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną oraz edukację.
Wchodzimy w nowy rok, patrzymy z nadzieją na przyszłość. Układamy plany i chcemy z nową energią realizować marzenia. Z informacji, które zewsząd napływają wynika, że branża offshore w tym nadchodzącym czasie będzie rozwijała się dalej prężnie. Tego już nie da się zatrzymać. Miasto liczy, że kolejni ważni dla tego sektora inwestorzy będą lokować w naszym regionie swoje biznesy, a założony cel, aby Szczecin stał się strategicznym graczem dla offshoru w tej części Europy zostanie osiągnięty.
