Nie wszyscy wiedzą, że w Zarządzie Morskich Portów Szczecin i Świnoujście SA działa Laboratorium Badań Środowiska i Higieny Pracy. Świadczy usługi nie tylko dla tej spółki, ale również dla klientów z zewnątrz. Od blisko 20 lat posiada akredytację laboratorium badawczego, potwierdzaną okresowymi ocenami prowadzonymi przez auditorów Polskiego Centrum Akredytacji. To oznacza wiarygodność badań i kompetencje techniczne.
Laboratorium Badań Środowiska Pracy – bo tak się najpierw nazywało – powstało w 1969 roku przy ówczesnym Zarządzie Portu Szczecin-Świnoujście. Od początku swojej działalności mieści się w zabytkowym budynku (magazynie nr 44) na nabrzeżu Rumuńskim szczecińskiego portu. Obecnie funkcjonuje jako jedna z komórek organizacyjnych Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście, wchodzi w skład Działu Ochrony Środowiska i BHP. W 2011 roku zmieniło nazwę na Laboratorium Badań Środowiska i Higieny Pracy, gdyż wykonuje szeroko pojęte badania środowiskowe.
– Działalność laboratoryjna realizowana jest w dwóch obszarach, tj. pobieranie próbek do badań oraz wykonywanie badań i pomiarów fizyko-chemicznych – mówi Emil Cyraniak, kierownik Laboratorium Badań Środowiska i Higieny Pracy. – Badamy takie komponenty środowiska, jak: woda, ścieki, gleba, osady itp. Tym zajmujemy się w szczególności. Dodatkowo badamy narażenie na czynniki szkodliwe i uciążliwe dla zdrowia w środowisku pracy, np. w zakresie zanieczyszczeń powietrza, wykonujemy pomiary hałasu i drgań oraz oświetlenia.
Jak dodaje, zdecydowana większość badań, jakie wykonuje portowe laboratorium, realizowana jest na potrzeby własne spółki ZMPSiŚ.
Posiada ono wdrożony i udokumentowany system zarządzania zgodny z międzynarodową normą PN-EN ISO/IEC 17025. W zeszłym roku Polskie Centrum Akredytacji przeprowadziło kolejną ocenę, utrzymując w mocy dotychczasową akredytację laboratorium badawczego, którą posiada od 2001 roku.
– Akredytacja laboratoriów jest ogólnie przyjętą w Unii Europejskiej metodą zapewnienia i potwierdzenia jakości badań – zaznacza E. Cyraniak. – Jest gwarancją, że laboratorium posiada odpowiednie kompetencje do realizowania określonych zadań, w naszym przypadku – do pobierania próbek i badań komponentów środowiska. Daje pewność klientowi, że badania będą wykonywane prawidłowo, zgodnie z wymogami prawa oraz norm branżowych, a uzyskiwane wyniki będą miarodajne. Akredytacja przyznawana jest na cztery lata. Proces certyfikacji obejmuje weryfikowanie kompetencji pracowników, wyposażenie, jakim dysponuje laboratorium oraz biegłość posługiwania się nim.
Laboratorium ZMPSiŚ dysponuje niezbędnym i odpowiednio nadzorowanym wyposażeniem. Pobieranie próbek wód i ścieków wykonywane jest m.in. z zastosowaniem automatycznych samlerów (chwytaków do osadów), a pomiary terenowe prowadzone są przy pomocy nowoczesnych mierników wieloparametrowych. Podczas badań laboratoryjnych wykorzystuje się zarówno metody klasyczne, jak i nowoczesne metody instrumentalne.
W celu utrzymania poprawności funkcjonowania oraz dla zapewnienia spójności pomiarowej z międzynarodowym układem jednostek miar wyposażenie poddawane jest okresowym sprawdzeniom i wzorcowaniom.
W roku 2017 w laboratorium wdrożono narzędzie informatyczne – system zarządzania informacją laboratoryjną (LIMS), który znacząco usprawnił pracę placówki i pozwolił na optymalizację wykorzystania zasobów. System umożliwia m.in. zarządzanie pobranymi próbkami, zbieranie wyników badań, automatyzację prowadzonych obliczeń i tworzenie raportów.
Pracownicy wykonujący pomiary mają odpowiednie kompetencje i długoletnie doświadczenie w pracy laboratoryjnej. Ich wiedza jest wzbogacana i rozwijana poprzez wdrożony system szkoleń wewnętrznych i zewnętrznych. Należy zaznaczyć, że możliwości potencjału intelektualnego i technicznego laboratorium pozwalają na poszerzenie zakresu działalności.
Portowe laboratorium systematycznie bierze udział w międzylaboratoryjnych badaniach porównawczych i badaniach biegłości, które potwierdzają i pozwalają utrzymać wysoką jakość jego pracy.
Aby spełnić wymagania przepisów ochrony środowiska oraz bezpieczeństwa i higieny pracy, różne firmy i instytucje powinny dysponować stosownymi wynikami badań. Ich wykonanie mogą zlecić właśnie portowej placówce. To np. kompleksowe badania na stanowiskach pracy w zakresie pobierania próbek powietrza do oceny narażenia zawodowego na pyły, metale i ich związki, substancje organiczne i nieorganiczne. Każdy pracodawca powinien je przeprowadzać z określoną częstotliwością. Laboratorium wykonuje oznaczanie stężenia pyłów oraz pomiary czynników fizycznych, jak hałas, drgania mechaniczne i oświetlenie.
Wiadomo też, że każdy podmiot korzystający ze środowiska powinien oceniać spełnienie warunków nałożonych w posiadanych pozwoleniach wodnoprawnych na podstawie pomiarów jakości ścieków. I tutaj też można skorzystać z usług portowego laboratorium. Oferuje bowiem wykonanie fizyko-chemicznych badań ścieków komunalnych, przemysłowych oraz wód deszczowych odprowadzanych z instalacji zleceniodawcy.
Prowadzi również fizyko-chemiczne badania wód powierzchniowych oraz podziemnych.
(ek)
Fot. ZMPSiŚ
