Nowoczesne technologie informatyczne są dzisiaj wszechobecne, również w portach Szczecin i Świnoujście, wspomagając ich rozwój. Świat cyfrowy istotnie wpływa na sprawność procesów związanych z działalnością portów jako przystani dla jednostek pływających oraz miejsc przeładunków i składowania towarów. Ułatwia wymianę informacji, działania kontrolne i monitorujące, poprawia poziom bezpieczeństwa w portach.
Port w Szczecinie – jak i inne polskie porty – skutecznie wprowadza rozwiązania infrastrukturalne pozwalające wyrównywać standardy obsługi ładunków do obowiązujących w najbardziej rozwiniętych portach Europy. Wdraża technologie informatyczne (IT) wpływające na jakość obsługi statków, ładunków i procesów logistycznych, kontrolnych czy spedycyjnych. Następuje naturalny rozwój związany z przemijaniem świata dokumentów papierowych i wprowadzaniem cyfryzacji w poszczególnych terminalach.
Szczeciński port ma charakter uniwersalny, a terminale przeładunkowe położone są na osi północ-południe ze względu na przebieg rzeki Odry, która determinuje ich lokalizację. Taka rozległość powoduje, że cyfryzacja procesów portowych sprzyja integracji w jeden organizm, ale też upraszcza różne działania.
Obecnie w szczecińskim porcie prowadzone są testy wymiany komunikatów cyfrowych. Ich celem jest wyeliminowanie tych procesów w ciągach obsługi logistycznej, gdzie jeszcze pojawia się dokument papierowy bądź zwłoka związana z przejściem z obsługi jednego systemu do innego. W testach biorą udział: Polski PCS, operator portowy DB Port Szczecin oraz firma z branży TSL – Pol-Agent Szczecin Grupa C.Steinweg Rotterdam.
– Na styku klient portu i przeładowca jeszcze występuje dokumentacja papierowa – mówi Robert Florczyk, analityk PCS. – Przykładowo, spedytor składa tzw. deklaracje złożenia i podjęcia towaru w takiej formie. Chcemy przenieść te dokumenty w sferę cyfrową.
Czym jest PCS – Port Community System? Zgodnie z powszechnie przyjętą definicją, to neutralna i otwarta platforma elektroniczna umożliwiająca inteligentną i bezpieczną wymianę informacji między publicznymi i prywatnymi zainteresowanymi stronami w celu poprawy pozycji konkurencyjnej wspólnot portów morskich i lotniczych. PCS optymalizuje, zarządza i automatyzuje efektywność portowo-morskich procesów logistycznych za pośrednictwem spójnego systemu przekazywania danych oraz łączy transport i łańcuchy logistyczne.
Polski PCS, kierując się potrzebami zapewnienia konkurencyjności polskich portów morskich, w tym efektywnego wykonywania ciążących na terminalach portowych obowiązków wobec urzędów administracji państwowej, zapewnia wsparcie w zakresie monitorowania tzw. kwoty referencyjnej dla magazynów czasowego składowania. To magazyny, w których przeładowywane towary mogą przebywać do 90 dni bez opłat celnych. Terminale portowe muszą posiadać pozwolenia na ich prowadzenie i wypełniać szczególne obowiązki, których niedotrzymanie – choćby z powodów technicznych i organizacyjnych – może skutkować koniecznością złożenia zabezpieczenia pokrywającego 30, 50, a nawet 100 proc. należności celnych. Monitorowanie każdej partii przeładowanego towaru w sposób manualny wiąże się z nieproporcjonalnym nakładem czasu i kosztów, zatrudnieniem dodatkowych osób itp. Dlatego konieczne są tu rozwiązania systemowe oparte na technologiach cyfrowych.
Coraz większa cyfryzacja w obsłudze ładunków portowych dotychczas wynikała z potrzeby uproszczenia i przyspieszenia formalności. Dodatkowego impulsu dodały jednak utrudnienia związane z epidemią koronawirusa. Portowe systemy IT typu PCS, Single Window i inne elektroniczne platformy wymiany informacji stały się w tej sytuacji kluczowymi elementami infrastruktury obsługi łańcuchów dostaw. Sekretarz generalny Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO) rekomenduje otrzymany od Światowego Stowarzyszenia Port Community System (IPCSA) przewodnik ze wskazówkami do praktycznych działań w czasach po koronawirusie, które są rezultatem obserwacji dokonanych podczas pandemii. Zauważono m.in., że w dobie kryzysu organizacje zarządzające platformami IT mogły z łatwością przenosić operacje z biura do domu i nadal świadczyć wysokiej jakości usługi jako zaufane strony trzecie.
Cyfryzacja mocno wkroczyła też w ochronę obiektów portowych administrowanych przez Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście. Dział Bezpieczeństwa Portów i Dział Informatyki spółki zakończyły w tym roku realizację montażu elektronicznego systemu ewidencji osób i pojazdów wjeżdżających na teren portów w Szczecinie i Świnoujściu. System, nazwany roboczo „Brama”, umożliwia awizację i ewidencję elektroniczną osób i pojazdów, wystawianie elektronicznych przepustek oraz śledzenie pojazdów przez użytkowników.
Działania te zostały dostrzeżone przez komisje weryfikacyjne powołane przez dyrektora Urzędu Morskiego w Szczecinie i komendanta wojewódzkiego policji. Coroczny audyt, sprawdzający poziom bezpieczeństwa obiektów portowych, wypadł pozytywnie.
ZMPSiŚ z wykorzystaniem najnowocześniejszych technologii konsekwentnie realizuje program modernizacji ochrony portów pod hasłem „Inteligentna Ochrona”. Zakłada on zastępowanie lub uzupełnianie ochrony fizycznej środkami technicznymi. Przewiduje m.in. wykorzystanie w tym celu floty dronów wraz z budową systemu antydronowego. Dotychczasowy system monitoringu wizyjnego portów zostanie rozbudowany i zmodernizowany. Wszystkie wjazdy do portów mają być przebudowane, a stałe posterunki ochrony zastąpione urządzeniami elektronicznego systemu dostępu.
(ek)
