W Programie Operacyjnym RYBY 2014-2020 realizowanych jest sześć unijnych priorytetów. Pierwszy z nich polega na promowaniu rybołówstwa zrównoważonego środowiskowo, zasobooszczędnego, innowacyjnego, konkurencyjnego i opartego na wiedzy. Celem ogólnym Priorytetu 1. jest zrównoważona eksploatacja zasobów oraz zwiększenie rentowności sektora rybołówstwa morskiego i rybactwa śródlądowego. Pomoc finansowa przeznaczona na działania objęte Priorytetem 1. wynosi ok. 800 mln zł.
W ramach tego priorytetu wyłoniono następujące obszary (cele szczegółowe), na które zostało ukierunkowane wsparcie finansowe:
– zmniejszenie wpływu rybołówstwa na środowisko morskie, w tym redukcja niechcianych połowów;
– ochrona i odbudowa ekosystemów wodnych i ich różnorodności biologicznej;
– zapewnienie równowagi pomiędzy zdolnością połowową a dostępnymi uprawnieniami do połowów;
– podnoszenie konkurencyjności i rentowności przedsiębiorstw z sektora rybołówstwa, w tym floty łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego, oraz poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy;
– wspieranie wzmacniania rozwoju technologicznego oraz innowacji, w tym zwiększania efektywności energetycznej i transferu wiedzy;
– rozwój szkoleń i nowych umiejętności zawodowych.
Osiągnięciu powyższych celów służy znaczące wzmocnienie współpracy pomiędzy sektorem rybołówstwa a nauką, której efektem jest realizacja działań związanych z ochroną środowiska morskiego i łagodzeniem skutków zmian klimatu. Są to m.in. wymiany silników, inwestycje na statkach zmniejszające zużycie energii i emisje szkodliwych substancji do środowiska czy zbieranie utraconych narzędzi połowowych i odpadów morskich.
W ramach perspektywy 2014-2020 kontynuowane jest trwałe i tymczasowe zaprzestanie działalności połowowej, stanowiące element kompleksowego podejścia do ochrony zasobów. Wspierane są również inwestycje mające na celu przywrócenie ciągłości dróg migracji ryb oraz badania w zakresie projektowania i wprowadzenia nowych narzędzi połowowych.
Ponadto, w trosce o środowisko, w szczególności na morskich obszarach Natura 2000, prowadzone są kompleksowe badania diagnozujące obecny stan środowiska morskiego. Stanowi to istotne uzupełnienie wdrażanego modelu zrównoważonego zarządzania zasobami wód morskich i śródlądowych.
Wsparcie udzielane w ramach Priorytetu 1. obejmuje również projekty inwestycyjne w portach, przystaniach i miejscach wyładunku oraz na pokładach statków. Przedsięwzięcia te mają przede wszystkim służyć zapewnieniu właściwych warunków bezpieczeństwa i higieny pracy oraz podnoszeniu jakości produktów i ekonomiki wyładunków.
Natomiast w celu podniesienia rentowności i konkurencyjności gospodarstw rybackich, wsparciem objęto działania stymulujące różnicowanie prowadzonej przez nie działalności. Chodzi o zachęcenie rybaków do podejmowania i rozwijania działalności uzupełniającej, np. budowy restauracji, bazy hotelowej dla wędkarzy czy dostosowania statku do połowów wędkarskich.
Pomoc finansowa na Priorytet 1. wynosi 190 800 824 euro, czyli nieco ponad 800 mln zł.
Fot. Dariusz Gorajski
