Centrum Badań Strukturalno-Funkcjonalnych Człowieka, nowoczesny ośrodek Uniwersytetu Szczecińskiego zajmujący się badaniami nad kulturą fizyczną i medycyną sportową, został otwarty w listopadzie ubiegłego roku. Zapowiedzi podczas inauguracji tego przedsięwzięcia były szumne. Sprawdziliśmy, nad czym konkretnie pracują zatrudnieni tam naukowcy.
Sportowcy, młodzież, seniorzy
- Bardzo wiele mówi się o konieczności budowania innowacyjnej gospodarki - mówił podczas uroczystej inauguracji Olgierd Geblewicz, marszałek województwa zachodniopomorskiego. - A to nic innego jak nauka użyteczna. W tym miejscu nauka będzie służyła praktycznemu zastosowaniu. Sport stał się elementem gospodarki, zdrowy styl życia stał się towarem. Innowacyjność na Pomorzu Zachodnim powinna być budowana przez dostęp do różnych nisz, takich jak na przykład sport.
- Centrum pokazuje, że Wydział Kultury Fizycznej i Promocji Zdrowia prowadzi ciekawe badania - dodawał prof. Edward Włodarczyk, rektor US.
A co to oznacza w praktyce?
- Realizujemy trzy główne kierunki badawcze - opowiada prof. Teresa Zwierko, prodziekan ds kształcenia WKFiPZ i kierownik Laboratorium Kinezjologii. - Pierwsza to ocena percepcji wzrokowej wśród sportowców. Współpracujemy w tym temacie ze szczecińskimi klubami, m.in. z piłkarzami nożnymi z Pogoni Szczecin, z siatkarkami Chemika Police, z piłkarzami ręcznymi Pogoń Handball Szczecin. Badaliśmy na przykład, funkcje wzrokowe Łukasza Zwolińskiego, w okresie gdy musiał nosić maskę. Używamy do badań urządzeń mobilnych, takich jak na przykład specjalne okulary Eye-Trackingowe. To ważne, bo mamy możliwość prowadzenia badań nie w warunkach laboratoryjnych, ale w miejscach naturalnych dla sportowców. Poznajemy strategie zachowań wzrokowych sportowców podczas działań motorycznych. Wyniki tych badań są rekomendowane do realizacji w procesie szkolenia sportowego młodzieży. Druga istotna dla nas sprawa to badania nad stabilnością ciała u seniorów oraz u osób cierpiących na schorzenia stawów, będących po endoprotezoplastyce stawu kolanowego.Trzeci kierunek badań to diagnoza sportowa, w szczególności ukierunkowana na sprawność funkcjonalną. W tym przedsięwzięciu uczestniczyło kilkudziesięciu sportowców. W mojej opinii zawodnicy coraz lepiej rozumieją, że muszą wiedzieć jak najwięcej o stanie swojego organizmu. Duża presja osiągnięcia wyniku sportowego wymaga ciągłego samorozwoju. Sportowcy są tego świadomi. Nasze badanie pomagają ocenić możliwości zawodnika i minimalizować ryzyko wystąpienia kontuzji.
Więcej o badaniach z seniorami mówi dr Elżbieta Sieńko-Awierianów:
- Główną przyczyną wypadków śmiertelnych u osób starszych są upadki. Dzięki pracy z urządzeniami, jakie mamy w laboratorium, seniorzy będą mieli mniej problemów z poruszaniem się po operacjach. W tym roku chcemy przebadać 60 osób, pacjentów jednego ze szczecińskich szpitali. Sprawdzimy stan ich mięśni, zrobimy pomiary aktywności mięśniowej, ustalimy, jaka częstotliwość ćwiczeń jest dla nich najlepsza. 20 % pacjentów deklaruje niezadowolenie z efektów operacji - my wychodzimy im naprzeciw.
Jak się nie przetrenować
Z kolei w Laboratorium Biochemii przeprowadza się pełny wachlarz badań biochemicznych krwi. Pozwalają one między innymi na bardzo szybką diagnozę ryzyka przetrenowania.
- Dzięki takim badaniom trenerzy wiedzą, jak zapobiec przetrenowaniu w cyklach treningowych, mogą wtedy powiedzieć sportowcom, że warto, aby zwolnili tempo - wyjaśnia dr Robert Nowak. - Zawodnicy dowiedzą się także, jak ich układ odpornościowy reaguje na obciążenia treningowe. Wszyscy wiedzą, że taki mechanizm - osłabienia układu odpornościowego przez trening - istnieje. My chcemy dokładnie ten mechanizm zbadać.
Jeszcze inne projekty prowadzone są w Laboratorium Genetyki.
- Poszukujemy talentów sportowych - opowiada dr Agnieszka Maciejewska. - Szukamy takich wersji genów, które występują u wybitnych przedstawicieli danych dyscyplin. Badamy także genetyczne predyspozycje do odnoszenia kontuzji. Mamy sygnały z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, że nasza badania wspomagają terapię u pacjentów po przeszczepie nerki. Lekarze wiedzą lepiej, jakie dobrać leki.
Pomysłodawcą Centrum jest prof. Paweł Cięszczyk. Zainspirowały go miejsca, w których był na stażach - w Polsce i za granicą.
- Współpracujemy z PUM, z Uniwersytetem Karola w Pradze, z Uniwersytetem Humboldta, z Akademią Wychowania Fizycznego i Zdrowia w Gdańsku - wylicza. - Z firmą Dietetica, z Galeon Ortopedia - którą interesują nasze badania urazów tkanek miękkich - z Biovico, z firmą Radex. Mateusz Sawrymowicz przygotowuje się u nas do olimpiady. Dzieje się naprawdę bardzo dużo. ©℗
A. Sasinowski
Na zdjęciu: Naukowcy w Centrum zajmują się m.in. wpływem genów na osiągnięcia sportowe.
Fot. Robert Stachnik
Zapraszamy do lektury "Kuriera Metropolitalnego"
