Powołanie nowego polsko-niemieckiego centrum policyjnego w Słubicach, w Berlinie budowa pomnika upamiętniającego polskie ofiary drugiej wojny światowej, rola mediów w kształtowaniu wizerunku kraju sąsiada – o tym dyskutowano podczas Polsko-Niemieckiego Dialogu Obywatelskiego, zorganizowanego w maju w Berlinie.
Było to jednocześnie pierwsze spotkanie rządowych koordynatorów ds. polsko-niemieckich – sprawującego tę funkcję od czterech lat w Berlinie Dietmara Woidke i nowej na tym stanowisku w Polsce Renaty Szczęch. Panowała atmosfera porozumienia i deklarowanej współpracy. Z politykami mogli porozmawiać także zwykli obywatele i zabrać głos w ważnych dla siebie sprawach. Spotkanie odbyło się w ramach tzw. dialogu obywatelskiego zainicjowanego przez Unię Europejską, który ma się przyczynić do określenia przyszłości Europy.
Do gmachu niemieckiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych przybyli głównie przedstawiciele instytucji i organizacji polsko-niemieckich, dziennikarze i dyplomaci oraz kilka osób całkowicie prywatnie. I to głównie one domagały się od polityków konkretów. Jak przyznał jeden z uczestników dialogu, gdy spotykają się politycy niemieccy i francuscy, rozmawia się o konkretach, a gdy dochodzi do spotkania polityków polskich i niemieckich, przedmiotem dyskusji są… „stosunki polsko-niemieckie”.
Zapytani o „konkrety”, politycy mówili m.in. o nowym polsko-niemieckim centrum dla służb granicznych i policyjnych, które ma stanąć w Słubicach. Dziś placówka taka działa w Świecku, w budynku tuż przy autostradzie, który nie spełnia już swoich funkcji. Obie strony pracują także nad przepisami prawnymi, regulującymi dostęp mieszkańców pogranicza do usług medycznych w sąsiednich krajach. Jak przyznała Renata Szczęch, propozycję takich regulacji złożyli już w polskim Ministerstwie Zdrowia wojewodowie zachodniopomorski i lubuski.
Ożywioną dyskusję wywołała propozycja budowy w Berlinie pomnika upamiętniającego polskie ofiary drugiej wojny światowej. Dietmar Woidke przyznał, że pochodzący z czasów komunistycznych monument Żołnierza Polskiego i Niemieckiego Antyfaszysty w parku Friedrichshain nie spełnia dziś swoich funkcji.
Zrobię wszystko co w mojej mocy, by w Berlinie powstało odpowiednie miejsce pamięci – zapewnił Woidke, który jest jednym z sygnatariuszy apelu o godne upamiętnienie polskich ofiar. Renata Szczęch dodała, że oprócz samego monumentu chętnie widziałaby przy nim także centrum dialogu, będące forum wymiany poglądów i spotkań środowisk naukowych czy kulturalnych z Polski i Niemiec. Koordynatorka ze strony polskiej pozytywnie oceniła też berlińską inicjatywę upamiętnienia Władysława Bartoszewskiego jako orędownika polsko-niemieckiego pojednania. Wśród zaproponowanych form pamięci pojawił się m.in. pomysł nadania jednemu z mostów w Berlinie lub Brandenburgii imienia prof. Bartoszewskiego.
Jednak największe emocje podczas obywatelskiego dialogu wywołał sposób przedstawiania kraju sąsiada w mediach. Ze strony publiczności polskiej pojawiły się głosy, że niemieckie media, głównie telewizja, wyolbrzymiają zmiany polityczne w Polsce i oceniają je nad wyraz negatywnie, zapominając przy tym o kryterium obiektywności. Ze strony niemieckiej nie brakowało zaś opinii, że podobnie postępują media w Polsce i to nawet na większą skalę.
Dietmar Woidke specjalnie nie chciał komentować konkretnych programów publicystycznych, mówiąc że wolność prasy jest podstawą demokracji, co trzeba w Europie zagwarantować.
Renata Szczęch dyplomatycznie przyznała, że w Polsce panuje pluralizm mediów i swoboda dostępu do nich. Media przedstawiają tematy, które mogą być poddane naszej refleksji i ocenie. Warto więc konstruktywnie rozmawiać, by wyrobić sobie własne zdanie.
Monika STEFANEK
Na zdjęciu: Spotkanie w niemieckim Ministerstwie Spraw Zagranicznych. W podium: Renata Szczęch, Joanna Stolarek (moderatorka) i Dietmar Woidke.
Fot. Monika STEFANEK
