Plejada wybitnych litewskich muzyków i śpiewaków z Wilna i Kowna przyjeżdża na wyspę Uznam. Trwa tu doroczny Uznamski Festwal Muzyczny, poświęcony w tym roku muzyce Litwy. W programach koncertów dominują utwory najwybitniejszych jej kompozytorów. Niestety, w Polsce poza Mikołajusem Čiurlionisem są nieznani. Na wyspie wystąpią też artyści z innych krajów. Wśród nich arcymistrz saksofonu Jan Garbarek. Zagra w Ahlbecku, krok od Świnoujścia.
Spieszmy poinformować, że na festiwalu pojawią się również zespoły ze Szczecina, mianowicie Consortium Sedinum i Szczecin Vocal Project, niemal stali w ostatnich latach goście festiwalu. 7 października w kościele w Benz zaprezentują muzykę dworu królewskiego Polski i Litwy. Wykonają m.in. utwory Mikołaja Gomółki, Wacława z Szamotuł, Jana z Lublina i Jakuba Polaka.
Pojutrze (piątek, godz. 19.30) w świnoujskim MDK-u zagra David Geringas, jeden z najwybitniejszych wiolonczelistów świata, z trzema przyjaciółmi: Dylanem Balckmorem (skrzypce), Hartmutem Rohde (altówka) i Vytautasem Sondeckisem (wiolonczela). Wykonają utwory Beethovena, Czajkowskiego i Anatolijusa Šenderovasa, zmarłego przed dwoma laty autora muzyki wyjątkowo pięknej i poruszającej.
Festiwal zaczął się w połowie września koncertem młodzieżowej Baltic Sea Philharmonic pod dyrekcją jej założyciela i dyrygenta Kristjana Järvi. Dzień później ta międzynarodowa orkiestra wystąpiła w Filharmonii Szczecińskiej, kończąc tournée po Włoszech, Słowenii, Niemczech i Polsce.
Wróćmy do Davida Geringasa, który skończył właśnie 75 lat. Koncertuje na całym świecie, na Uznamie od dawna, prowadzi tu też mistrzowskie warsztaty wiolonczelowe, jest nazywany „genialnym ambasadorem Litwy”. W tym roku był głównym bohaterem koncertu inaugurującego festiwal, podczas którego wystąpili śpiewacy z Wilna, Kowna i Orkiestra Kameralna Kłajpeda, oraz koncertów, które zaczynały i kończyły warsztaty. Pierwszy był poświęcony litewskim kompozytorom: Vidmantasowi Bartulisowi, Faustasowi Latėnasowi i Anatolijusowi Šenderovasowi, z którymi się przyjaźnił. Geringas miał też swój wieczór specjalny. Opowiadał o swoich mistrzach, zaprzyjaźnionych kompozytorach i zaangażowaniu w obronę Aleksandra Sołżenicyna, a towarzyszyła mu żona Tatiana. Spotkanie prowadził Jan Brachmann, krytyk muzyczny „Frakfurter Allgemeine Zeitung”, pianista, interesujący się notabene życiem muzycznym Szczecina.
Michael Schönheit, organista lipskiego Gewandhausu, grał w Ahlbecku utwory litewskich kompozytorów, a Martynas Levickis, akordeonista o „nieokiełznanym temperamencie”, w kościele w Liepe uwiódł publiczność koncertem litewskich pieśni ludowych. Znana aktorka Corinna Harfouch czytała fragmenty „Białego całunu” („Balta drobulė”), powieści Antanasa Škėmy, jednego z najbardziej znanych na Litwie pisarzy, modernisty i nowatora. Jego matka była Polką, ojciec Litwinem, urodził się w 1910 r. w Łodzi, dzieciństwo naznaczyła mu wojna i tułaczka. Studiował w Litwie niepodległej, walczył w antysowieckiej partyzantce, a w 1949 r. znalazł się w USA. Zmarł młodo, w 1961 r., w Polsce jest wciąż nieznany. W muzycznej części poświęconego mu wieczoru Hideyo Harada (fortepian) grała ulubione przezeń utwory Bacha, Mozarta i Chopina.
Festiwal na Uznamie to także muzyczne wycieczki po wyspie, łączące zwiedzanie zabytków z koncertami. Swój dzień miały dzieci od trzeciego roku życia. Muzycy z Filharmonii Łaby w Hamburgu zaproponowali im słuchanie i naukę walca.
Dziś (środa) na festiwalu gości musica nova. W Bansinie zespół Synaesthesis, laureat prestiżowej nagrody Fundacji Ernsta von Siemensa, przedstawi eksperymentalne utwory współczesne. W Heringsdorfie Jan Brachman poprowadzi od fortepianu rozmowę z Volkerem Koeppem, autorem filmów o Johannesie Bobrowskim, niemieckim pisarzu, ukształtowanym w wielokulturowym środowisku tzw. pruskiej Litwy, wśród Litwinów, Polaków, Żydów, Niemców, Rosjan w Tilsit nad Niemnem. Dziś to graniczny Sowieck w obwodzie kaliningradzkim.
Sobota (2 października) to koncert duńsko-szwedzkiego Nordic String Quartet w Zinnowitz, a w Ahlbecku (godz. 19.30) w hali UBB – Jana Garbarka (!), któremu będzie towarzyszyć międzynarodowe trio gwiazd jazzu. 3 października (Dzień Jedności Niemiec) wystąpią laureaci Uznamskiej Nagrody Muzycznej ’21 – Žilvinas Brazauskas (klarnet) i Matteo Gobbini (fortepian). 5 października w gotyckim kościele św. Piotra w Wolgaście młoda, czyli żywiołowa New Ideas Chamber Orchestra (NICO), przebojowo zdobywająca świat, oraz David Geringas (wiolonczela) przedstawią porywającą muzyczną opowieść „Lock Me Into Your Light” („Zamknij mnie w Twej jasności”), dopełnioną przez choreografię i projekcje świetlne. Stworzył ją i poprowadzi ekspresyjny kompozytor i dyrygent Gediminas Gelgotas. W tym nowatorskim popowym oratorium wykorzystał też teksty i muzykę Hildegardy z Bingen, Philipa Glassa, Maxa Richtera i Faustasa Latėnasa.
Kolejne koncerty to „Litewski jazz” (zagra pianista Egidijus Buožis) i „Głos Litwy”. Aušrinė Stundytė (sopran), gwiazda teatrów operowych Europy, i Andrey Hovrin (fortepian) wykonają pieśni Albana Berga, Feliksa Bajorasa, Richarda Straussa i Giedriusa Kuprevičiusa.
Festiwal zakończy się 9 października w Peenemünde. W koncercie finałowym David Geringas (wiolonczela) i Orkiestra Filharmonii Łaby zagrają pod batutą Stanisława Kochanowskiego, rosyjskiego dyrygenta, znanego także w Szczecinie. Wykonają poemat symfoniczny „Don Kichot” Richarda Straussa i „Obrazki z wystawy” Modesta Musorgskiego.
(b.t.)
