Miejsce: TRAFO Trafostacja Sztuki

Czas: 26.06.2025 - 05.10.2025

26 czerwca godz. 19 otwarcie wystawy

Wystawa to opowieść o fantazmatach i narodowych mitach – trudnej przeszłości, która działa jak klisza współczesnych podziałów. „Rozbieranie ze snu” to wystawa, która działa jak scenografia, ale też performance rozpisany na gesty i przedmioty. Akcja dzieje się na polskiej wsi — w miejscu, które nigdy nie było „wsią wesołą, wsią spokojną”, jak lubią o niej myśleć ludzie z miasta, a raczej bulgoczącą i naszpikowaną sprzecznościami społeczną tkanką, podskórnym polem napięć i konfliktów. To ojcowizna w soczewce. Władysław Hasior i Daniel Rycharski egzorcyzmują zbiorowe lęki i traumy, wyciągają trupy z szafy — a jeden z nich nawet sam z niej wychodzi — mierzą się z ludowością na sprzedaż i chrześcijańskim sacrum, bawią się narodową ikonografią. Grają też z ich zapomnianymi i wykluczanymi aktorami i aktorkami: upiorami i duchami, zbrodniarzami i bohaterami, osobami LGBT i odmieńcami, narodowymi wieszczami i artystami outsiderami, Żydami i uchodźcami, panami i chłopami. Wszystkie te widma wracają. Upominają się nie tylko o swoje prawa, ale — może nawet bardziej — o inną wizję przeszłości, a w konsekwencji — inną teraźniejszość.

W trakcie galicyjskiej rabacji, gdy ciała panów puchły w rowach, mieszkańcy i mieszkanki wsi organizowali pańszczyźnie pogrzeby. Do drewnianej trumienki wkładano dworskie księgi rozliczeniowe i chowano je na cmentarzu z całym ceremoniałem. Zasłaniano okna i palono świece. To, czego nie widać, mniej boli. Wtedy śmierć, jak chłopi, chodziła z kosą — narzędziem zbrodni i symbolem wyzysku. Na żniwa i zapusty.