Wielkie emocje wokół mediów publicznych

Przed siedzibą szczecińskiej TVP odbyły się protesty przeciwko zmianom w mediach. Fot. Czytelnik  

Przejęcie przez nowy rząd kontroli nad mediami publicznymi - oraz postawienie ich w stan likwidacji - to najważniejszy temat polskiej polityki przełomu roku. Platforma Obywatelska uważa, że właśnie zakończyła osiem lat „szczucia, hejtu i propagandy”. Złamaliście prawo, zmierzacie do autorytaryzmu - odpowiada Prawo i Sprawiedliwość.

Minister odwołuje, opozycja protestuje

Przypomnijmy. Nowe władze w mediach publicznych powołał minister kultury Bartłomiej Sienkiewicz. Tak uzasadnił swoją decyzję: „Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego jako organ wykonujący uprawnienia właścicielskie Skarbu Państwa, posiadającego 100 proc. akcji w Spółkach, działając na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych, odwołał 19 grudnia 2023 roku dotychczasowych prezesów Zarządów Telewizji Polskiej S.A., Polskiego Radia S.A. i Polskiej Agencji Prasowej S.A. i Rady Nadzorcze. Minister powołał nowe Rady Nadzorcze ww. Spółek, które powołały nowe Zarządy Spółek”. Konieczność tego rodzaju działań oraz uzasadnienie, zdaniem ministra, wyznaczyła uchwała Sejmu w sprawie przywrócenia ładu prawnego oraz bezstronności i rzetelności mediów publicznych. PiS mocno zaprotestowało przeciwko tej decyzji - stwierdzając, że nowy rząd nie ma żadnych podstaw prawnych do swoich działań. Politycy opozycji weszli do siedzib TVP i PAP w ramach interwencji poselskiej, ze wsparciem dla starych władz, ich zdaniem - jedynych legalnych. Przez kilka dni tam dyżurowali. W geście niezgody wobec działań nowego rządu prezydent RP Andrzej Duda wstrzymał wetem finansowanie mediów. Zareagował na to Bartłomiej Sienkiewicz, stawiając w stan likwidacji TVP, PR i PAP. Wtedy politycy PiS zakończyli dyżury. Ich stanowisko pozostaje niezmienne, uważają, że rząd łamie prawo. 

Artur Szałabawka ostrzega przed demokraturą

Jednym z polityków PiS, którzy pojawili się w gmachu TVP, był poseł Artur Szałabawka ze Szczecina. 

- Każda zwycięska partia lub koalicja ma prawo do przeprowadzenia zmian - mówi polityk. - Ale musi działać zgodnie z prawem. Nie na podstawie uchwały, jak w tym przypadku. Uchwałą w Sejmie to można co najwyżej uczcić rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika. Wiążące są tylko ustawy. Doszło więc do rażącego złamania prawa. Mamy do czynienia z pełzającym autorytaryzmem, demokraturą. Jeśli uchwałą można dokonywać zmian w mediach publicznych, to przecież można to potem robić także w innych konstytucyjnie umocowanych instytucjach, a to już będzie skrajnie niebezpieczne. 

Opowiadając o przebiegu swojej interwencji w budynku TVP, poseł zwraca uwagę, że do budynku wchodziły osoby, które się nie przedstawiały, których tożsamości nie sposób było ustalić. Mógł to być każdy. Nawet, podkreśla poseł, ktoś z rosyjskich służb specjalnych. Szczecinianin mówi, że działania polityków PiS były utrudnione - wyłączano windy, blokowano wejścia. Jednocześnie chwali policję za zrównoważoną postawę. 

- Donald Tusk chciał zrobić zamach w ciągu jednego dnia, ale to mu się nie udało, bo sędziowie nie chcieli podpisać się pod wpisem do KRS (czyli do rejestru sądowego, do którego wpisuje się m.in. nowych prezesów - przypis AS), mimo że sędziowie wcale nie sprzyjają PiS - stwierdza Artur Szałabawka. - Cofnął się i stąd decyzja o stanie likwidacji. Ale ona też jest niezgodna z prawem. 11 stycznia będzie demonstracja przeciwko zmianom w mediach. Odcięto sygnał telewizji. Nie można tak traktować ludzi. Obawiam się, że nowy rząd dalej będzie łamał prawo. Nie damy się zastraszyć, PiS będzie o tym informowało. 

W warszawskich siedzibach mediów interweniowali też m.in. posłowie Zbigniew Bogucki i Dariusz Matecki ze Szczecina. 

Głos w tej sprawie zabrali również wicewojewodowie zachodniopomorscy z poprzedniego rozdania. 

– Dziś rząd Donalda Tuska dokonał zamachu na media publiczne w sposób niekonstytucyjny, niedemokratyczny i nieprzyzwoity - mówił po odwołaniu starych władz mediów były już wicewojewoda Tomasz Wójcik. - To czyn haniebny. W żadnym kraju Unii Europejskiej nie byłoby możliwe, że władza, która przez wiele mówiła o demokracji i praworządności, praworządność łamała. 

Nie tylko PiS polemizowała z metodami, jakie zastosowała nowa koalicja przy przejmowaniu kontroli nad mediami publicznymi. Krytyczna była też Helsińska Fundacja Praw Człowieka. Według niej "dotychczasowy sposób funkcjonowania Telewizji Polskiej, Polskiego Radia oraz Polskiej Agencji Prasowej w jaskrawy sposób przeczył temu, czym powinny być media publiczne w demokratycznym państwie prawnym", ale jednocześnie: "Nie możemy jednak nie zauważyć, że sposób rozpoczęcia zmian w mediach publicznych budzi poważne wątpliwości prawne".

Protesty przeciwko zmianom w mediach odbyły się również przed siedzibą szczecińskiej TVP.

Patryk Jaskulski: TVP PiS nie może zostać zastąpiona przez TVP PO

Optyka Platformy Obywatelskiej, największej partii w koalicji rządzącej, jest zupełnie inna. Premier Donald Tusk o mediach publicznych mówił, że „to stajnia Augiasza, tam trzeba będzie robić dużo porządków, niektóre będą dużo kosztowały”.

Marszałek województwa zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz odwołanie starych prezesów skwitował na Twitterze  tak: „Nareszcie, po 8 latach szczucia…".

Szczeciński poseł Platformy Obywatelskiej Patryk Jaskulski stwierdza, że minister Sienkiewicz dostał jasne zadanie: wyciąć jak chirurg z mediów pisowskich propagandystów. Polityk zwraca uwagę, że na przykład prezenter Michał Adamczyk, jedna z twarzy TVP kontrolowanej przez PiS, zarabiał półtora miliona zł rocznie, o wiele więcej niż prezydent RP czy szef Narodowego Banku Polskiego. Według posła PO jest to niedorzeczne.

- Podstawa prawna jest po naszej stronie - argumentuje Patryk Jaskulski. - Uchwała nie była aktem wykonawczym, ona jedynie wskazywała wolę parlamentu. Decyzja ministra Sienkiewicza wynikała z jego uprawnień właścicielskich, z kodeksu spółek handlowych. A sytuacja stała się jeszcze czystsza wtedy, gdy po decyzji prezydenta Dudy minister Sienkiewicz postawił spółki medialne w stan likwidacji. Musieliśmy dać jasny sygnał instytucjom europejskim, że dbamy o pluralizm, co pozwoli uwolnić środki z KPO. 

Patryk Jaskulski wskazuje, że obecna sytuacja wynika z galimatiasu prawnego wprowadzonego przez PiS. Przykład: członków zarządu mediów publicznych powinna wskazywać Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. A ostatnio robiła to Radia Mediów Narodowych, na podstawie pisowskiej ustawy, która zdaniem obecnie rządzących jest niekonstytucyjna.

- Media publiczne PiS były fabryką propagandy. TVP i Radio Szczecin mają krew na rękach, wspomnijmy sprawę Pawła Adamowicza i Mikołaja Filiksa - dodaje Patryk Jaskulski. - Potrzebna będzie duża dawka aspiryny, żeby uzdrowić media. Ale trzeba podkreślić, że to, co stało się do tej pory, to tylko pewien etap. Chcemy przygotować ustawę medialną, do pracy nad nią zaprosimy i stronę społeczną, i opozycję. Na PiS głosowało 8 mln osób, pamiętamy o tym. Dlatego uważam, że po TVP PiS nie może być wprowadzona TVP PO, media publiczne muszą być obiektywne. 

Program „19:30”, który jest emitowany zamiast „Wiadomości” w TVP, Patryk Jaskulski ocenia pozytywnie, jako rzetelny serwis informacyjny, który zastąpił produkcję propagandową. ©℗

Alan Sasinowski