W 90. rocznicę śmierci w Szczecinie upamiętnili marszałka Piłsudskiego

Uroczystość przy popiersiu marszałka. Fot. Karol Ciepliński  

W poniedziałek, 12 maja minęła 90. rocznica śmierci Józefa Piłsudskiego i 99. rocznica Przewrotu Majowego. Z tej okazji przed pomnikiem marszałka na placu Szarych Szeregów w Szczecinie odbyła się uroczystość, w której udział wzięli kombatanci, Krzysztof Męciński z Instytutu Pamięci Narodowej i szczecińscy uczniowie.

- 12 maja to dzień wyjątkowy. W tym roku to okrągła rocznica śmierci jednego z największych Polaków, tak naprawdę twórcy niepodległego państwa polskiego - mówił Krzysztof Męciński, dyrektor szczecińskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej.

Uczniowie Społecznej Szkoły Podstawowej nr 1 w Szczecinie wygłosili wiele mówiące przemówienie, przygotowane przez nauczycielkę historii i wiedzy o społeczeństwie Beatę Adamowicz: „Pośród słynnych mężów stanu, którzy odegrali wybitną rolę w dziejach Europy pierwszej połowy XX w., jest Józef Piłsudski. Jemu właśnie Polska zawdzięcza swoje zmartwychwstanie w latach 1918-1939, a Europa swoje ocalenie przed zaciekłością bolszewizmu w czasie „Cudu nad Wisłą" w sierpniu 1920 roku. Był on twórcą nowoczesnej Polski, a zarazem walczył całe swoje życie o przywrócenie wielkości Polski, Litwy, Ukrainy i Białorusi w koncepcji dawnej Rzeczypospolitej. Piłsudski planował federację środkowej Europy w czasach samookreślenia narodów od Finlandii do Morza Czarnego i Adriatyku w celu obrony krajów Europy Środkowej przed niemieckim faszyzmem i rosyjskim komunizmem.

W 1923 roku Marszałek wycofał się z życia politycznego. Choć o tym, że może powrócić do czynnego udziału w polityce, mówiono już kilka miesięcy po jego wycofaniu się. Doszło do tego pod koniec 1925 roku. W maju 1926 roku obawy polityków znajdujących się w opozycji wobec niego stały się faktem. 12 maja 1926 roku Piłsudski wkroczył do Warszawy na czele podległych mu wojsk i przejął władzę, choć ponownie nie był zainteresowany stanowiskiem prezydenta. Kolejne lata jego życia to przede wszystkim walka z oponentami politycznymi (nie zawsze odbywająca się z poszanowaniem zasad demokratycznych), wzmacnianie swojej pozycji politycznej (marszałek sprawował władzę autorytarną), a także nieustanne zmagania się z pogarszającym się stanem zdrowia.

Piłsudski był mężem stanu, który wyprzedzał swoją epokę. Starał się nawiązywać dobre stosunki z sąsiadami Polski, by ocalić Europę Środkową. Poza tym prowadził politykę równowagi: podpisał układ o nieagresji zarówno ze Stalinem (1932) jak i z Hitlerem (1934). Szkoda, że tak mało innych mężów stanu uwierzyło jego marzeniom znanym pod nazwą „Wielkiego planu Piłsudskiego".

Ostatnia batalia została przegrana 12 maja 1935 roku, gdy marszałek został pokonany przez chorobę nowotworową. Odszedł w 9. rocznicę zamachu stanu, o godzinie 20.45. (...) Pogrzeb Piłsudskiego był największą uroczystością, jaka kiedykolwiek odbyła się w Polsce. W całym pogrzebie wzięło udział ok. 250 tys. osób. W krakowskim pochodzie uczestniczyli przedstawiciele 16 państw, niesiono w nim 60 wieńców, m.in. z Japonii, Chin, Abisynii, Meksyku i od kawalerów maltańskich. Porządek utrzymywało ok. 5 tys. żołnierzy, a cała uroczystość transmitowana była przez Polskie Radio." ©℗

Karol CIEPLIŃSKI