Trzy litery – wiele emocji. Gratka dla miłośników PRL

Fot. Piotr Sikora  

W mediach społecznościowych dotyczących Szczecina pojawiło się ostatnio zdjęcie fragmentu szyldu nawiązującego stylistyką do czasów PRL. Z całego szyldu widać tylko trzy ostatnie litery „asz”.

Z tego co udało nam się ustalić, to cały napis brzmiał „Tomasz” i jak nazwa wskazuje, sprzedawano tam różnego rodzaju towary z przeznaczeniem dla mężczyzn. Napis znajduje się nad sklepem działającym przy ul. Gen. Ludomiła Rayskiego – odcinek pomiędzy numerami 17 i 18. Nie ulega wątpliwości, że szyld powstał jeszcze w czasach sprzed gospodarki rynkowej.

W tamtych czasach ulica nosiła nazwę gen. Karola Świerczewskiego ps. „Walter” (a w latach 1945–1947 Polonii Zagranicznej). O generale Świerczewskim pokolenie pamiętające czasy PRL uczyło się w szkole z lektury pt. „O człowieku, który się kulom nie kłaniał”.

Ulica nie miała typowo handlowego charakteru. Niemniej jednak mieściło się przy niej kilka sklepów – w tym specjalistyczny dla tzw. młodych małżeństw, gdzie za okazaniem specjalnego zaświadczenia z Urzędu Stanu Cywilnego można było np. kupić buty dla pana młodego lub materiał na sukienkę dla panny młodej.

Litery „asz” sprowokowały nas do przypomnienia, że handel w czasach PRL był uspołeczniony, czyli podlegał pod którąś z central handlowych jak np. Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Handlu Wewnętrznego, Wojskowa Centrala Handlowa, Miejski Handel Detaliczny, Handlowa Spółdzielnia Inwalidów czy Powszechna Spółdzielnia Spożywców „Społem”. Były też sklepy specjalne jak Przedsiębiorstwo Eksportu Wewnętrznego, czyli „Pewex”, gdzie można było kupić towary z zachodu jak np. jeansy firmy „Wrangler” czy klocki lego, ale także samochód Polski Fiat 125p oraz… polską wódkę.

Jeśli chodzi o sklep „Tomasz”, wchodził on w skład sieci „Otex” mającej swoje sklepy w wielu punktach miasta. Wśród nich m.in. Dom Handlowy „Odzieżowiec” w al. Niepodległości oraz „Świat Dziecka” przy placu Lotników.

Fragment starego szyldu ujrzał światło dzienne przez przypadek. Był on przez lata przykryty reklamą używaną przez obecnego najemcę, który postanowił zdemontować swój szyld. Dziś trzy litery „asz” przypominają o czasach PRL oraz o przełomie ustrojowym i gospodarczym. Są też gratką dla ludzi odkrywających Szczecin na różnych poziomach.

Krzysztof ŻURAWSKI