Pamięć o ofiarach nacjonalistów ukraińskich

 

W piątek (27 października) dokładnie w czwartą rocznicę ustawienia Krzyża Wołyńskiego na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie, odbędzie się uroczystość wmurowania urny pamięci pod budowany pomnik „Pamięci Ofiar nacjonalistów ukraińskich”. Tak więc po wielu latach starań, które czyniły szczecińskie środowiska kresowe, w końcu rozpocznie się budowa pomnika, który – zgodnie z intencjami pomysłodawców – upamiętnić ma ofiary ludobójstwa dokonanego na kresach II Rzeczypospolitej w latach 1939-47.

Pomnik stanąć ma nieopodal Krzyża Wołyńskiego, który w 2013 roku ustawiono na szczecińskim Cmentarzu Centralnym, i który do dziś jest jedynym symbolem – pomnikiem upamiętniającym ofiary zbrodni ukraińskich nacjonalistów na dawnych kresach II Rzeczypospolitej, w Galicji Wschodniej i na Lubelszczyźnie. Ten skromny w formie, aczkolwiek wymowny monument, będzie miał kształt piramidy, która w istocie jest fragmentem szczytu ściany z kawałkami dwuspadowego dachu typowego wiejskiego domu. Bryła wykonana ma być z betonu i pokryta płytami kamienia strzegomskiego. Zgodnie z projektem, na ciemnym granicie widnieć będzie inskrypcja – „Pamięci Ofiar nacjonalistów ukraińskich w latach 1939-1947”.

Uroczystość, której początek zaplanowano na godzinę 14.45 rozpocznie się od modlitwy – „Koronki do Miłosierdzia Bożego”. Później zabrzmi hymn narodowy. Po mszy świętej w miejscu, gdzie stanie pomnik, wmurowana zostanie urna pamięci. Nie licząc aktu erekcyjnego znajdzie się w środku także ziemia z 28 miejscowości, w których do dziś, w bezimiennych masowych grobach spoczywają pomordowani głównie w latach 1943-1947.

– Pomnik nie jest przeciwko narodowi ukraińskiemu, lecz jest wyrazem pamięci o ofiarach – powiedział Jerzy Mużyło, prezes Stowarzyszenia Kresy Wschodnie – Dziedzictwo i Pamięć. – Bolesne jest to, że cmentarzy pomordowanych ciągle nie ma. Chcielibyśmy jednak, by stosunki między sąsiadami układały się dobrze, i by opierały się na prawdzie. Na uroczystość zapraszamy także Ukraińców, bo przecież w trakcie mordów na Kresach ginęli także Ukraińcy niosący pomoc Polakom.

Jerzy Mużyło poinformował nas, że zebrano już część funduszy potrzebnych do budowy pomnika. Najprawdopodobniej jednak – ze względu na dość wysokie koszty – zorganizowana zostanie zbiórka pieniędzy. Niebawem też inicjatorzy, w tym organizacje kresowe, podpiszą umowę dotyczącą budowy z Instytutem Pamięci Narodowej w Szczecinie.

Odsłonięcie pomnika planowane jest na 11 lipca 2018 roku, dokładnie w 75. rocznicę tzw. krwawej niedzieli na Wołyniu, kiedy to jednego dnia z rąk ukraińskich nacjonalistów zginęły tysiące Polaków. ©℗

R.K. Ciepliński